Elektronik sigarayı ilk gördüğümde “Bunu içeceğime, gerçeğini içer, sağlıksız sağlıksız ölürüm daha iyi” diye düşünmüştüm. Sigarayı bırakalı bayağı oluyor şükürler olsun, ama bugün de aynısını düşünüyorum. Şu garip şekilsiz cihazı elime kıstırıp ha bire ağzıma götüreceğime, o şekilsiz boru gibi ağızlığı dudaklarıma dayayıp içindeki dumanı ciğerime çekeceğime, Red Kit gibi ağzıma bir dal parçası alır, öyle dolaşırım daha iyi. En azından arkamdan hem sağlıksızdı hem de sigara bile değil bu aptal mereti içerek öldü” dedirtmemiş olurum. En kötü manyağın tekiydi, ağzında dalla dolaşırdı derler, ki bin kere daha iyi.
Fakat işte bu benim. Artık kimse böyle düşünmüyor. Aksine, elektronik sigara bugün inanılmaz bir moda ve çılgınlık halini aldı. Varşova’da (hafta sonu Berlin’deydim, orada da durum benzer) artık bir kafeye girdiğinizde her masada telefon ve yanında bir elektronik sigara durduğunu görüyorsunuz. Ofislerde de durum aynı. Bu adeta bir statü nesnesi olmuş durumda. Aynı cep telefonu gibi. Şık şık tasarımlar, onlara uygun şarj kabloları, kılıflarla birlikte elektronik sigaralar herkesin elinde. İçlerine çekip havalı havalı üflüyorlar. Cidden çok garip geliyor. Üstelik e-sigaraların dumanı o kadar çok çıkıyor ki bir süre göz gözü görmüyor. “Hepiniz delirdiniz mi, o garip cihazlarla aptal gibi görünüyorsunuz farkında değil misiniz!” diye bağırmak istiyor insan.
Bunu az çok Türkiye’de de gözlemlemiştim ama gördüğüm kadarıyla Avrupa’da gençlik bir çılgınlık halinde e-sigaraya dadanmış durumda. Hafta sonu sosyalleşmek için Vistula Nehri kıyısındaki banklara, masalara doluşan gençlerin elinde de hem de yaygın biçimde görünce, gözlerime inanamadım. Bu hiç cool olmayan nesne, punk, rocker, hipster, hippi, tiki fark etmiyor herkesin elinde.
Sigara bağımlılarının sigarayı bırakmak için ya da sigarayı daha az zararlı bir şeyle ikame etmesi için kullanılan bir şey değil bu artık (üstelik e-sigara kanser yapıyor, araştırmalar bunu kanıtladı). İnsanlar sigaraya e-sigarayla başlıyor. Hiç sigara içmemiş insanlar e-sigara içiyor. Şaşırıp kalıyorum.
Sağlıklı yaşam çılgınlığının ve endüstrisinin giderek büyüdüğü ve yeni kuşaklar arasında cool kabul edildiği bir dünyada bir yandan da e-sigara büyüyor. Spor markaları ha bire “koş” mesajı verirken hedef kitle e-sigara’yla cool’luk peşinde.
Varşova’da şık elektronik sigara dükkânları var. Buralarda türlü tasarımlar ve modeller satılıyor. Meğer global elektronik sigara pazarı en hızlı büyüyen pazarlardan biriymiş. 2023 itibarıyla 86 milyar dolara ulaşacak bir pazardan söz ediliyormuş.
İnsanların zararlı alışkanlıklar edinmesine şaşırıyor değilim. Bununla kişisel bir derdim de yok. Bu durum insanlık tarihiyle yaşıt zaten. Şaşırdığım, bu kadar uncool ve çirkin bir şeyin, cool / havalı kabul edilmesi. Statü sembolüne, yanınızda devamlı taşımaktan hoşlandığınız bir nesneye dönüşmesi. Düşünüyorum, Humphrey Bogart elektronik sigara içer miydi?
Cool sözlüğü hiç cool olmayan bir şekilde baştan yazılıyor. Galiba asıl takıldığım şey bu...
