Mehmet Tez

Mehmet Tez

mehmet.tez@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Z kuşağı + Tik Tok = yeni gençlik terminolojisi. “Cheugy” diye bir kavram varmış. Bir anda her yerde aynı anda bununla ilgili haberler çıkmaya başladı. Rolling Stone, New York Times ve daha birçok büyük basın cheugy nedir ne demektir bundan bahseden makaleleri paylaştı. Yani tamam da neden bir anda, nedir bu hararet?

Genellikle bir şey basında “yeni” diye çıkıyorsa o artık çoktan eskimiştir. Bunu basında çalışan ve “yeni nesil şey” haberi yapılan ortamlarda çokça bulunmuş biri olarak söylüyorum. Bu tip şeyler en son gazetede yazar. O yüzden sanırım geç kalmış olmanın da etkisiyle daha fazla bağırma ihtiyacı duyulur.

Haberin Devamı

2000’lerin başında “clubber” haberleri çok gözdeydi. Clubber’lar ne yer, ne giyer... Çok komikti. Clubber’ların sevdiği markalar, şu bu... Ama iş 90’ların sonunda zaten çoktan olup bitmişti. 2000’lerin başında yeni diye çıkan haberlerin çoğu aslında teknik olarak eskiyi bitmiş bir şeyi anlatıyordu. Eski derken yanlış anlaşılmak istemem. Yüz yıl, elli yıl, 10 yıl demek istemiyorum. Konu trend olduğunda bir yıl çok eski demektir. Şimdi neredeyse her ay yeni bir şey trend oluyor. Bir gün üşenmeyip son bir iki yılda trend olup ardından tamamen unutulan şeyleri derleyip yazayım da “Hakikaten ya” diyerek şaşıralım hep beraber.

Cheugy “chew-gee” diye okunuyormuş. Genellikle Tik Tok ahalisi tarafından kullanılan terimin tam karşılığını anlamak ve tarif etmek güç. Farklı girişimler var. NY Times’a göre, cheugy bir tür Tik Tok estetiğini anlatıyor. Modası geçmiş demek. Artık trendy olmayan demek. Daha çok Y kuşağı kadınlarını tarif etmek için Z kuşağı tarafından bulunmuş bir terimmiş. Çok gaddarca. Bir yandan da hem abartılı ve hem modası geçmiş olmak gibi bir şey daha ziyade. Yani çok uğraşmışsın ama cheugy’sin. 

Mesela Golden Goose ayakkabı cheugy’ymiş. Oldum olası sevmediğim bir şey. Ama Birkenstock değilmiş. Ondan da hoşlanmıyorum ama Birkenstock aslında rahat terlik ve o haliyle güzel. Onu moda diye giyenlerden hoşlanmıyordum. İşte zaten bu kullanım cheugy olmuş. Oh olsun! Beni buradan yakaladı bu cheugy olayı. Golden Goose hem şaşaalı olsun diye gösteriş için alınmış hem de eski. Cheugy! Bravo!

Haberin Devamı

Gucci kemer de cheugy’miş mesela. Beni hiç ilgilendirmeyen bir şey ama Gucci kemeriniz varsa Z kuşağının diline düşebilirsiniz. Maltese Terrier cheugy, eğer hava atmak için alıyorsanız almayın (zaten hava atmak için pet almayın).

Yarım Converse cheugy’ymiş. Orada bir durun! Converse sizden önce vardı, benden önce vardı, hepimizden sonra da olacak. Ne derseniz deyin, Converse’i bağlamaz. (Bende bir tane var, isterlerse “Bunlar radyoaktifmiş, artık giymeyin” desinler gene giyerim.) 

Kendimi 20 yaşında hissediyorum tarzı bütün post’lar çok cheugy ilan ediliyormuş. Evet, gerçekten de bırakın artık bu kafaları. “Ben şu yaşta hissediyorum”lar yaşı kafaya takmanın açık belirtisi. Yaşsız bir şeyler hissedin değişiklik olsun.

Sosyal medyada türeyen yeni estetik halleri her zaman ilgimi çekmiştir. Sosyal medyadan çok çok önce “kitsch”, “pastiche” vardı. İnsanlar arada derede ve yeni şeyleri kavramsallaştırmak için çok uğraşır ama her zaman sınırlar flu kalır.

Haberin Devamı

Her dönemin de kendine has terimleri, ifadeleri ve moda kavramları var. (“Tiki” vardı mesela, hâlâ bir yerlerde kullanılıyor, yaşatılıyor mu acaba?) Bugün de insanlar dope, goat, lit, salty, sick falan diyorlar bir şeyleri çok “cool” bulduklarında. Orta yaşlı aksi kadınlara “Karen” deniyormuş. Her şeyi drama çevirenlere “emo”. Aptal, can sıkıcı, kaba, kendini komik duruma düşüren anlamında “tool” var. Ben her şey için trol kullanıyordum, trolleşme falan diyordum ama can sıkıcılığın dereceleri var tabii ve bu kişileri anlatmak için birden fazla terim kullanılması çok normal geldi. “Basic”in sıkıcı olarak da kullanıldığını bilmiyordum. “Basic” iyidir, bunu bir gözden geçirin bence Z’ler. 

Merak ettiğim, bugün Tik Tok başta, Z kuşağının içinde çokça yer aldığı ve kendine has kültürünü inşa ettiği sosyal medyada ortaya çıkan terimlerden kaçı kalıcı olarak sözlüklere girecek? Ve elbette artık zaman çok hızlı akıyor ve Z’lerin de daha 25 bile olmadan bir sonraki kuşak tarafından dede muamelesi göreceklerine eminim. Yani şu bir iki ylın tadını çıkarın Z’ler, komple “cheugy” olmadan.