Bir yıl kadar önce Sayın Putin’in Suriye siyasetini anlamanın imkânsız olduğunu yazmıştım. Yazıda Putin’in, bir Sovyet diktatörü duygusuzluğuyla hareket ettiğini ima etmek için bir noktada kendisine “Yoldaş Putin” diye hitap etmiştim.
Rusya Büyükelçisi yazının hiçbir yerine takılmamıştı da “Sayın Putin hiçbir zaman komünist olmadı; ona ‘Yoldaş’ diyemezsiniz” diye karşılık vermişti. Ama açıkça söylemek gerekir ki, “Yoldaşların” hiçbir şeyini olmasa da dış politikada uluslararası ilişkilerdeki tutarlığını arayan çok kişi var günümüzde.
Alalım Suriye-Rusya ilişkilerini… Yoldaş Stalin ile Yoldaş Molotof, Temmuz 1944’te Suriye ile ilk ittifak anlaşmasını imzaladılar; Kruşçev ve Gromiko devrinde, 1971’de şimdiki Suriye lideri Beşar Esat’ın babası Hafız Esat ile yenilenen anlaşma ile Tartus’da deniz üssü verildi. Bu üçlü 1980’de askeri ittifaka bir de dostluk anlaşması eklediler. İş burada kalmadı, 1992’de Suriye yeni Rusya Federasyonu ile bu anlaşmaların hepsini yeniden imzaladı. Bu anlaşmalar bugün hala geçerli.
Rusya, Suriye’nin toprak bütünlüğünü garanti ediyor; dış saldırı halinde Suriye’yi korumayı taahhüt ediyor. Ama görünen o ki, Rusya bu anlaşmaları sadece Türkiye’ye karşı yaptı! Çünkü Türkiye, sınır-ötesi saldırıları geri püskürtme ve suçluyu kaçtığı ülkede kovalama konusundaki evrensel hakkını bile dost saydığı Rusya ile görüşerek ve onunla anlaşmalar imzalayarak uyguluyor. Ama İsrail, elini kolunu ya da uçaklarının kuyruğunu sallayarak gelip Suriye’yi bombalıyor; El Kaide Afganistan’dan nasıl olduysa çıkıp elini kolunu ve kefiyelerinin ucunu sallayarak gelip Suriye’nin beşte ikisini işgal ediyor ve ABD, Türkiye’den ithal ettiği PKK teröristlerine Suriye’nin üçte birini özerk yönetim olarak armağan ediyor. Rusya bunların hepsine seyirci.
Rusya’yı ve İran’ı Suriye iç savaşının önlenmesi için meşru oyuncular haline getiren, onları Suriye’nin anayasal reform hareketi için uluslararası ortak haline getiren Türkiye’dir. Ama İran Beşar Esat rejimi ile mezhep ortaklığı kurarak, ülkeyi Şii milislerin İsrail’i yer yüzünden silme projesi için deneme tahtası haline getirir; Rusya’nın sesi çıkmaz! İsrail, Suriye’de Şii milis gördüğü her yere hava saldırısı yapar, Rusya seyretmekle yetinir. Ah pardon; İsrail yanlışlıkla bir Rus uçağı düşürünce Rusya çok öfkelenmiş ve birkaç ay Suriye hava sahasını kapatmıştı. Ama sonra İsrail’e elinden gelen yardımı esirgemedi. Rusya’nın İsrail’e bir yerden radar desteği vermediği kaldı.
Ruslar, ABD’nin PKK uzantılarına kurdurduğu özerk bölgenin bir kısmının bekçiliğini yapıyorlar ve onların kontrolünde olması gereken bölgelerden Türkiye’ye ateş açılıyor ve Türk güvenlik kuvvetleri mensupları şehit düşüyor. Türkiye, bunun cezasını vermeyecek mi?
Esasen bu saldırının cezasını Rusların vermesi gerekir; çünkü bölge onların işgali altında.
Oysa Ruslar sanırsınız ABD’nin Suriye’yi üç bölme, birinde bir PKK-terör devleti kurma çabasını seyretmekle meşgul!
