Ukrayna-Rusya savaşında barış ihtimali artıyor mu, azalıyor mu? Bir kere ortada bir savaş hali mi var? Yoksa sadece Rusya’nın tek taraflı işgali mi?
Bir tarafta sivil halkın dramını izliyoruz; bir tarafta Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’in, belki de tiyatrocu olarak mesleki deneyiminden elde ettiği birikimle sürdürdüğü algı kampanyası var. Karşıda Rusya’nın yerle bir olmasına rağmen hâlâ ayakta kaldığını sandığı “büyük devlet” sanrısı devam ediyor. Lviv’e, Kiev’e bombalar yağdığı haberleri alınıyor; gazetelerde, bu kentlerde baharın yüzünü göstermesinden yararlanan halkın kafeleri, meydanları doldurduğuna ilişkin haberler, dövmecilerin dükkânlarında kuyruğu girdiğine ilişkin fotoğraflar yayımlanıyor.
Yakın zamana kadar hiç kimse Ukrayna Başbakanı’nın adını bile bilmiyordu ama şimdi Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Başkanı Aleksey Danilov diye birinin Rusya’ya yeni barış şartlarını dikte ettiğini görüyoruz. Danilov, bir televizyona demeç verirken, “Rusya ile ancak bir kapitülasyon anlaşması imzalarız” diyor. “Kapitülasyon” terimine Osmanlılarla Avrupa’nın gerileme döneminde yaptığı anlaşmalardan aşinayız. Diplomaside bir tarafın tamamen yenildiğini, “boyun eğdiğini” (capito, Latince “kafa” anlamında) belirten anlaşmalara verilen isimdir. Demeci yayımlayan kaynaklar, Danilov’un “Ukrayna’nın en üst savunma yetkilisi” olduğunu belirtmişler. Danilov “Rusya bu anlaşmayı ne kadar erken imzalarsa kendisi için o kadar iyi olur” da demiş.
Muhabir, bu savaşçı tondan rahatsız olmuş olmalı ki Zelenskiy’in böyle konuşmadığına işaret edince bu zat, “görüşmeleri Zelenksiy’in yürüttüğünü, ama kendisinin görüşlerini de iyi bildiğini” belirterek, “Devlet başkanı, ülkemizin toprak bütünlüğünü ihlal eden, anayasaya aykırı ve NATO’ya katılma arzumuzu yok sayan bir anlaşmayı imzalayamaz” buyurmuş. Oysa iki tarafın İstanbul görüşmelerinde ortaya çıkan tutumu, Ukrayna’nın NATO üyeliği yerine bazı NATO üyeleri tarafından sağlanacak güvenlik garantileriyle yetineceği ve Donbas bölgesinin özerkliğiyle ilgili Minsk görüşmelerine kaldığı yerden devam edeceği, Rusya’nın da işgali hafifletmeye başlayacağı şeklinde idi.
Bu yetkili çıkıp da ortalığı altüst eden bu demeci verinceye kadar, azala çoğala süren barış umudu bu anlayışa dayanıyordu. Hatta birçok Avrupa başkentinde Rusya’nın Kırım’ı da tam ilhaktan vazgeçip Donbas gibi bir özerklik modeline razı olabileceği düşünülmeye başlamıştı.
Ukrayna tarafındaki bu beklenmedik katılaşmaya ne dediği sorulan Zelenskiy’in danışmanı Aleksey Arestoviç, “Açıklama çok basit: Rusya ile bir barış anlaşması olmayacak; Rusya Federasyonu’nun kapitülasyonu olacak” karşılığını veriyor. Dahası, Arestoviç şunları da söylemiş: “Danilov böyle demeçler vermezdi. Bu tamamen yeni bir realite!”
Yeni realite, öyle görünüyor ki bombardımanı durdurup, sivillerin yaşadığı vahşeti ortadan kaldıracak olan hepimizin beklediği barışın gerçekleşmesini daha uzun süre geciktirecek.
