ABD’nin eski başkanı Donald Trump, insan başkan olunduğunda Amerika’nın da kralı olur sanıyordu. Adamın, yargılanmakta olan Amerikalı bir rahibin Türkiye tarafından iadesini isterken, “Bir gecede Türkiye’yi mahvederim!” hamakatı hala belleğimizde.
Türkiye’yi mahvedemedi ama kendisi mahvoldu: ABD’de başkanların ikinci bir 4 yıl için seçilmesi oldukça otomatik sayılırken, 46 başkandan sadece 11’i ikinci kez seçilemedi. Trump bunlardan biri. Üstelik karşısındaki aday, emekli bir senatör olduğu halde. ABD’de senatörlerin başkan seçilmesi de çok nadirken, Demokrat aday Joe Biden, 78 yaşında ABD’nin en yaşlı başkanı olarak Trump’ı yenmeyi başardı.
Yapılan soruşturmalar ve hazırlanan iddianameler, Trump’ın, başkanlığı bırakmamak için ABD parlamentosunu bir kalkışma ile bastırarak üyelerin kaçmasını sağlayıp, kalan birkaç kişinin oyu ile seçimi geçersiz ilan ettirmek gibi, dünya tarihinde hiç görülmemiş bir darbenin hazırlığını yaptığını gösteriyor. Tam da Trump’a göre bir plan!
Bir günlük bir kamu sorumluluğu taşımamış, emlakçılıktan başka (televizyondaki sözde eğlence programlarını saymazsak) bir iş, bir uğraş sahibi olmamış, özel hayatı skandallarla bezeli bir kişi! ABD halkının bu şahsı böylesine önemli bir göreve hangi saikla, ne gibi bir beklenti ile getirdiği hala tam anlaşılmış değil. Derler ki “Seçimlerin kazananı yoktur, kaybedeni vardır.” Trump’ın rakibi Hillary Clinton idi ve görünen o ki, ABD siyaseti henüz bir kadın başkana hazır değildi. Trump, sandıkta Clinton’dan 4 milyon daha az oy aldığı halde, iki dereceli seçimde, nüfusu kalabalık yerlerde önde gittiği için, daha çok ikinci seçmen oyu kazanmış oldu.
Özetle, Trump, alnının akıyla, siyasal becerisiyle, herkesin gönlünü kazanmış bir aday olarak başkan seçilmedi. İlk seçimde de, ABD halkı, onun yerine adeta dedeleri yaşında bir kişiyi seçmekte sakınca görmedi!
Trump şimdi hakkı yenmiş mağdur siyasetçi rolüyle, beğenilmeyen milletvekili ve senatörlerin karşısında yer alan aday-adaylarını destekleyerek ve onların önseçim-yoklama zaferlerini kendi başarısı gibi sunarak 2024 seçimlerine yatırım yapıyor. Yeniden aday olabilir mi?
Amerika burası!
Gariplikler ülkesi! Kazanabilir. Hele Biden’ın iç siyaseti unutup, Rusya’yı ve Çin’i parçalamak için dış politika ile uğraşmasının ABD’yi eşiğine getirdiği ekonomik sıkıntılar ve enflasyon dikkate alınırsa!
Ancak, Trump’ın ABD dış ilişkilerinde açtığı derin yaralar, iklim değişikliği ile başa çıkma çabasından ABD’yi çekmesi, göç siyasetinde sebep olduğu kaos, İran’ın nükleer silah edinmesine karşı koalisyondan çıkması, İsrail’in güvenliğine taahhüdü adeta yok etmesi ve Filistin sorununa karşı ortaya attığı Abraham Anlaşmaları denen ciddiyetten uzak girişim gibi önemli başlıklar dikkate alınırsa, bu kez karşısında sadece bir Demokrat aday bulmayacak. Trump’ın karşısında bu kez kurumsal ABD veya moda terimi ile “derin devlet” var.
Derin devlet, görevden ayrılırken yanında götürdüğü devlet arşivinden dolayı Trump’ı “casusluk” iddiasıyla yargılatmak üzere kolları sıvadı. Oysa ABD başkanları görevden ayrılırken kendi kitaplıklarını kurmak ve anılarını yazmak gibi amaçlarla tonlarca belgeyi yanlarında götürürler. Ama “Derin Amerika”, Trump’ın yeniden aday olmamasını garantiye almaya kararlı görünüyor.
