Mavi Akım’ın önemi anlaşılamadı

Mavi Akım adı verilen proje ile Rus doğalgazı toplam 1.213 km. uzunlukta borudan Ankara’ya taşınıyor. Bu iş için bazı kaynaklara göre 2.4, bazı kaynaklara göre de 3.4 milyar lira harcandı.
Ama geliniz görünüz ki, işin başında bu projede ANAP’lı politikacıların parmağının olduğuna ilişkin söylentiler, daha sonra bu projenin finansmanı ve denizaltı geçişi konusunda ortaya atılan şüpheler nedeniyle öyle olumsuz bir kamuoyu oluşmuştu ki, projenin gerçekleşmesi hiçbir yankı uyandıramadı. Alkış toplayamadı.
Halbuki uzun yıllardır yatırıma aç Türkiyemiz için 2.4 veya 3.4 milyar dolarlık bir proje çok önemli projedir. Mavi Akım ile gelecek doğalgaz Türk ekonomisi için önemli bir enerji kaynağıdır.
Son yıllarda ekonomideki olumsuzluklardan olumlu gelişmeleri fark edemediğimiz için midir, yoksa bu tip yatırımları kanıksadığımız için midir bilinmez az da olsa Mavi Akım benzeri gelişmeler ilgi görmez oldu.
Eski yıllarda evlerimizde tel dolaptan buzdolabına geçiş büyük coşku yaratırdı. Odun sobasından kömür sobasına, kömür sobasından kalorifere geçiş çok önemli idi. Şimdilerde insanlar için buzdolabı, kalorifer gibi şeyler bir coşku nedeni olmuyor. Eskiden bir yolun asfaltlanması, mahalleye bir çeşme yapılması, su getirilmesi önemli bir yatırım sayılırdı. Şimdilerde 2.4 veya 3.4 milyar dolarlık yatırım tamamlanıyor da kimse bundan heyecan duymuyor, mutluluk duymuyor.

İhaleyi eleştirmiştim
Geliniz görünüz ki, doğalgaz yetersizliğinden evlere gaz verilemediğinde, fabrikalar üretimi durdurduğunda kıyamet kopuyor.
Mavi Akım projesi ile ilgili anlaşmalar imzalandığında ben de bu projenin gerçekleşebileceğine inanamayanlar arasında idim. Projenin finansmanı için gerekli 3.4 milyar doların bulunamayacağını, para bulunsa bile dünyada benzeri olmadığı için Karadeniz’in altından borularla gazın getirilemeyeceğini sanıyordum. Bu nedenle de denizaltı boruları döşenmeden Samsun - Ankara boru hattının Haznedaroğlu müteahhitlik firmasına ihale edilmesini eleştirmiştim.
Halbuki Mavi Akım projesinde her şey düzgün ve zamanında gerçekleşti. Rus tarafı yedi İtalyan bankasından sağlanan 2.3 milyar dolar kredi ile finansman açığını kapattı. İtalyan Saipem firması dünyada daha önce örneği görülmemiş işi becerdi. Karadeniz’in 2.009 metre derinine her biri 60 cm. çapında Japon ve İngiliz yapısı çelik borular döşedi. Yan yana iki boru hattı ile Karadeniz’den 376 km. uzunluğunda denizaltı geçişi sağlandı.

320 milyon dolar ödedik
Rusya’da İzobanoye’de çıkan gaz Rusların inşa ettirdiği boru hattı ile Karadeniz kıyısına, oradan denizaltındaki borularla Samsun’a ulaştırıldı. Projenin bu bölümündeki harcamaları Ruslar karşıladı. Biz Türkiye olarak Samsun - Ankara boru hattı ve Samsun tesisleri için toplam 320 milyon dolar ödedik.
Mavi Akım projesi ile inşa edilen borulardan şimdilik yılda 2 milyar M3 gaz gelecek. Bu rakam her yıl 2 milyar M3 artacak. 2008 yılında sadece bu hattan yılda 16 milyar M3 gaz ithal edilmesi bekleniyor.
Rusya’dan Bulgaristan yolu ile 6 milyar M3 gaz alıyorduk. Buna ek olarak 8 milyar M3 daha alma imkanı ortaya çıktı. 2003 yılında Mavi Akım’dan 2 milyar M3 gaz alınması planlanıyor. Demek ki, 2003 yılında Rusya’dan toplam 16 milyar M3 gaz alacağız.
Diğer kaynaklardan gelecek gaz ile birlikte 2003 yılında 25.7 milyar M3 olarak tahmin edilen doğalgaz talebini karşılama şansı ortaya çıkacak.
Eskiden gaz yok diye dertlenirken şimdi de gaz çok. Biz bu gazları ne yapacağız diyerek Mavi Akım yoluyla gaz gelmesini geciktirmek istiyoruz. Rusya ve İtalya bu projeye büyük paralar bağladı. Türkiye gaz kullanmaz ise yatırımın bırakınız anaparasını, faizi bile ödenemez. İşte bu yüzden Rus ve İtalyan hükümetleri Mavi Akım’a önem veriyor. Doğrulanmayan haberlere göre Putin ve Berlusconi bu proje için birlikte Türkiye’ye gelmeyi planlıyor.