Türkiye’nin Libya ile imzaladığı ve TBMM’den de geçen “Deniz Yetki Alanı Sınırlandırma Anlaşması” (*)çarşıyı karıştırdı.
Yunanistan, Libya’nın Atina Büyükelçisi’ni sınır dışı etti.
Rusya Libya’daki meşru yönetime karşı olan General Hafter’in birliklerine silah yardımı yaptı.
Hafter güçleri Libya başkentine yaklaştı.Son olarak da İsrail, Kıbrıs Rum Yönetimi’nin sahası olan Akdeniz’deki “Afrodit parseline” blokaj koydu.Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Doğu Akdeniz’deki doğal gaz parselleme oyunu çorap söküğü gibi iplik iplik çözülüyor mu?
Peki, Türkiye ile Libya arasındaki, Akdeniz’in Afrika kıyıları ile Anadolu arasında paylaşım yapan bu anlaşma nedir?
Önce bunu açalım.
.....................
2009’dan bu yana konunun müellifi olan uluslararası ilişkiler doktoru Tümamiral Cihat Yaycı’dan dinlediklerimi -özetle- yansıtayım: (**)
Önce...Anadolu’yla Libya kıyıları karşı karşıya değil.O halde iki ülke arasında “Akdeniz köşegen paylaşma sütunu” nasıl mümkün oluyor?Çünkü...Yerkürenin 23 derecelik bir eğimi var.Ayrıca...Türkiye’nin güneydoğusu ve güneybatısı arasında yüzde 25 eğim var.Yani 1 derece.Bu eğimin karşısına ise Libya kıyıları geliyor.Uluslararası deniz hukuku tanımlarıyla tam örtüşüyor.
...................
Oysa biz yakın zamana kadar konumlandırmayı “A4 kâğıdı” gibi “dikine” yapmışız.
Akdeniz’in Anadolu sahillerinin -bu A4 kâğıdı konumuyla bakıldığında- karşı kıyısı Mısır’dır?
Bu yanlışı yapan dünyada başka ülke yok.
Türkiye-Libya anlaşması “Anadolu’nun yüzde 25 ve büyük yerküre ekseninin yüzde 23 eğimleriyle örtüşen karşı sahilinin Libya kıyıları olduğu” gerçeğini vurgulamış oluyor.Böyle olunca, Yunanistan’ın Kıbrıs’la ve Doğu Akdeniz’deki doğal gaz arama parselleriyle ilişkisi kesilmiş oluyor.Tabii deniz altından doğal gaz taşıma borularının döşenmesi projesi de -Türkiye’nin izni olmaksızın- imkânsız hale gelmekte.
...................
Peki, İsrail neden “Afrodit parselinin” işletilmesini bloke etti?
Çünkü...
Türkiye, Libya arasındaki açının tam karşıtı Türkiye-İsrail arasında da bir sütun oluşturuyor.
Türkiye Libya ile yaptığı imzaladığı mutabakatı İsrail’le de yaparsa bundan İsrail kazançlı çıkıyor.“12 no.lu Afrodit parselinin” işletme ve tüm tasarruf hakları Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nden İsrail’e geçiyor.Bu 12 no.lu parselin rezervleri -şimdilik- “Türkiye’nin 10 yıllık doğal gaz ihtiyacını” karşılayacak büyüklükte.Yani İsrail’in öyle kolayca “Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne bırakabileceği” bir hazine değil. Türkiye-İsrail arasında bu mutabakat imzalanabilir.
.....................
Ya Mısır?Eğer Türkiye-İsrail arasında mutabakat oluşursa, Mısır da kazançlı çıkacak.Çünkü çok daha fazla hak elde edecek.
....................
İsrail, Türkiye ile bu mutabakatı imzalar mı?Ortada öylesine muazzam bir kazanç var ki hiçbir hükmet bunu yapmazlık edemez...Halkına anlatamaz.İsrail’in Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne tanınan ama İsrail’in rızasına dayalı olan 12 no.lu Afrodit parseline blokaj koyması bir işaret olabilir.Yani...Türkiye-İsrail anlaşmasına...Bu konuya devam edeceğim.
......................
(*) Meclis’ten geçen “Deniz Yetki Alanı Sınırlandırma Anlaşması”, “Münhasır Ekonomik Bölge (MEB)” için zemin hazırlayan bir mutabakattır.
(**) Dr. Tümamiral Cihat Yaycı’nın yazdığı kitaba dün bu köşede yer vermiştim. Anlattıklarından özetlediğim satırlarımda bir hata varsa bana aittir.
