Münih’te Avrupa’ya sorumluluk çağrısı
Münih Güvenlik Konferansı’nın ikinci gününde Avrupalı liderlere dikkat çeken mesajlar verildi. Zelenskiy, Avrupa’nın güçlenmesi çağrısında bulundu ve bir ‘Avrupa ordusu’ önerdi. NATO Genel Sekreteri Rutte ise savunma harcamaları konusunda uyarıda bulundu.
Münih Güvenlik Konferansı’nda ikinci güne Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin ve NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’nin konuşmaları damga vurdu. Zelenskiy, Avrupa ülkelerine Rusya’nın olası saldırı tehlikesine karşı ortak ordu kurma çağrısında bulundu. İstihbarat verilerine göre Rusya’nın önümüzdeki yaz aylarında Belarus’a asker göndereceğini söyleyen Zelenskiy, Rus ordusunun NATO ülkelerine saldırabileceği imasında bulundu. Rusya’dan gelen olası tehditlere karşı Avrupa’nın kendi güvenliğinde sorumlu olması gerektiğini savunan Zelenskiy, “Dürüst olalım, Amerika’nın kendisini tehdit eden konularda Avrupa’ya ‘hayır’ diyebileceği ihtimalini göz ardı edemeyiz” diye konuştu. Avrupa’nın Ukrayna ile ortak ordu kurması gerektiğini vurgulayan Zelenskiy, bunun için artık uygun vaktin geldiğini belirterek, “Avrupa’nın silahlı kuvvetleri oluşturulmalı” dedi.
‘Başka bir NATO’
Ukrayna’nın NATO üyeliği konusunu gündemden kaldırmayacağını söyleyen Zelenskiy, ülkesinin bugün güçlü güvenlik garantilerine ihtiyaç duyduğunu kaydetti. Zelenskiy “Ancak şu anda NATO’nun en etkili üyesi Putin gibi görünüyor, çünkü onun kaprisleri NATO kararlarını engelleme kapasitesine sahip” şeklinde konuştu. Zelensky, NATO’ya katılamamaları halinde sınırları Ukrayna’nın doğusu, Belarus, Baltık ülkeleri ve Finlandiya’dan geçecek ‘başka bir NATO’ şeklinde alternatif oluşturulabileceğini dile getirdi.
‘Yüzde 2 eskide kaldı’
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ise, Avrupalıları ‘şikayet etmeyi bırakmaya’ ve Ukrayna’da barış için somut öneriler geliştirmeye çağırarak Avrupa’nın savunma harcamaları konusunda izleyeceğini ve taahhütlerini yerine getirmemeleri halinde ise Washington’dan ‘aranacaklarını’ dile getirdi. Müttefikler arasındaki uyum ve ABD’nin ittifaka olan bağlılığının devam etmesi konusunda iyimser olduğunu bildiren Rutte, öte yandan Avrupalı müttefiklerin mevcut harcama düzeylerinin yetersiz olduğunu ve savunmaya yaptıkları mali katkıları artırmaları gerektiğini dile getirdi. İttifakın savunma harcamaları hedefleri konusunda haziran ayında Hollanda’nın Lahey kentinde düzenlenmesi planlanan zirvede, yeni bir anlaşmaya varmayı umduğunu söyleyen Rutte, yeni hedefin mevcut yüzde 2 hedefinden, “çok daha yüksek” olacağını kaydetti.
Rusya-Ukrayna savaşının sona
erdirilmesine yönelik olası görüşmelerin küresel etkilerine ve Çin’in de bu görüşmelere taraf olma ihtimaline değinen Rutte, boş sandalyenin Avrupa tarafından doldurulması gerektiğine işaret etti.
Kalın’dan Gazze ve Ukrayna mesajı
Milli İstihbarat Teşikilatı Başkanı İbrahim Kalın, Münih Güvenlik Konferansı’nda ikili görüşmeler yaptı ve istihbarat oturumlarına katıldı. Kalın, yaptığı görüşmelerde çok kutupluluk arayışları, küresel düzenin kırılgan yapısı, değişen dünya düzeninde yapılacak bölgesel ve konu bazlı ittifaklar ile Türkiye’nin izlediği proaktif ve 360 derecelik önleyici istihbarat diplomasisine dikkat çekti. Kalın Gazze’de devam eden ateşkesin kırılgan olduğunun altını çizerek, İsrail’in saldırılarının durdurulması, insani yardımların engelsiz ulaştırılması ve ateşkesin daimi hale getirilmesinin önemine değindi. Kalın, dünya ekonomisinin düzene girebilmesi için barışın önemine dikkat çekti, bu kapsamda Rusya-Ukrayna arasındaki savaşın müzakereler yolu ile çözüme kavuşturulması gerektiğini söyledi.
Zelenskiy imzalamadı
The Washington Post yazarı Josh Rogin’in aktardığına göre, Zelenskiy, ABD’ye Ukrayna’nın doğal kaynaklarının yüzde 50’si üzerinde hak tanıyacak bir anlaşmayı imzalamayı reddetti. Münih’teki ABD heyetinin Zelenskiy’e bu anlaşmayı imzalaması için bir belge sunduğu, ancak Ukrayna liderinin bunu kibarca geri çevirdiği ifade ediliyor. Zelenskiy yaptığı açıklamada, anlaşmayı tamamen imzalamaya hazır olmadığını, ancak müzakerelere açık olduğunu ifade etti.
‘DEAŞ kadar büyük tehdit’
Konferans’ta söz alan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, bölge ülkelerinin Suriye konusunda fikir birliği içinde olduğuna dikkat çekti. Fidan, “Suriye’nin toprak bütünlüğünün ve siyasi egemenliğinin sağlanmasını istiyoruz” dedi. Suriye’deki yeni yönetimin uluslararası ve bölgesel taleplere iyi yanıt verdiğini dile getiren Fidan, herhangi bir silahlı grubu tolere edemeyeceklerinin altını çizerek, bölgeye kaos ve istikrarsızlık getirdiğini işaret etti. Suriye’den terör örgütlerine karşı mücadelede Türkiye’nin yanında olmasını beklendiğini ifade eden Fidan, “PKK/YPG, tüm bölge için DEAŞ gibi büyük bir tehdittir. Uluslararası teröristler şu anda Suriye’nin kuzeyinde toplanmış ve besleniyorlar” dedi. Öte yandan konuya ilişkin ise ABD Başkanı Donald Trump yönetimiyle de konuşulduğunu belirterek, “Umarım anlaşmaya varırız” diye konuştu. -AA
Avrupa’nın Vance’e tepkisi dinmedi
ABD Başkan Yardımcısı JD Vance’in konuşmasında Ukrayna-Rusya savaşının nasıl sona ereceğine değinmeden, Avrupa’yı eleştirmesi büyük tepki çekti. Konferansın ikinci gününde söz alan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Vance’in ifadelerini eleştirerek nefret söyleminin ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilemeyeceğini vurguladı. Alman ana muhalefet partisi lideri ve başbakan adayı Friedrich Merz de Scholz’a destek vererek, Vance’in eleştirilerini kınadı. Scholz ile görüşmek yerine aşırı sağcı AfD lideriyle bir araya gelen Vance, dün de Scholz’ü atladı ve Merz ile bir görüşme yaptı. Çin ise konferansta “kontrollü mesafeli” duruşunu korudu. Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Rusya-Ukrayna savaşının sona erdirilmesi için tüm tarafların barış görüşmelerine katılmasını söyledi. Wang, Çin’in barışa yönelik girişimleri desteklediğini ifade etti.
