Hapishane filmleri arasında bir zirve

İnsan şiddetinin, acımasızlığının zirve yaptığı bazı filmlerin hazmı güçtür. ‘Şafaktan Önce’ bu tür içinde başa oynayabilecek bir yapım. Tayland hapishanelerinde yaşanmış gerçek bir olaydan yola çıkan öyküde, bir İngiliz genç adamın başından geçenleri izliyoruz. Tayland’da boks yapan İngiliz vatandaşı Billy Moore (Joe Cole), uyuşturucu bulundurmaktan tutuklanır ve macera başlar. Olayın geçtiği gerçek mekânlarda çekilen filmde, atmosfer çok gerçekçi. Kameranın yüzlere, bedenlere yaklaşarak, aralarından geçerek yaptığı çekimler müthiş. Tropik iklimin yapış yapış havasını terli, dövmelerle kaplı vücutlarda yanımızda gibi hissediyoruz. 40-50 kişilik koğuşlarda yerlerde yatan, oturan, uyuyan çıplak bedenler itici görüntüler sunuyor.

Karşımızda hapishane kategorisinde ve aynı zamanda da sert bir boks filmi var. Hapiste yaşamda kalmasının tek yolunun şiddeti kullanmak olduğunu gören Billy, tekrar boksa başlar. Hapishanede özel bir bölümde konuşlanan boksör tayfası arasına girmesi de kolay olmaz. İşin başındaki adama rüşvet olarak bir karton sigara verir ve aralarına katılır. Tayland boksunun tekme tekniğini, kendisinde zaten var olan öfkeli yumruklarla harmanlar. Daha öfkelinin, daha vahşi olanın kazandığı boks karşılaşmaları müthiş bir dinamizmle çekilmiş. En beğendiğim boks filmi olan ‘Boğa Gibi’ye rahmet okutacak cinsten.

Uyuşturucu mevzusu da filmde önemli bir yer alıyor. Uyuşturucu müptelası olan Billy, ne yapar eder, maddeyi hapishanede kullanmayı sürdürür. Uyuşturucu kullanma görüntüleri de özellikle tiksindirici.

Fransız yönetmen Jean-Stephane Sauvaire, Moore’un 3 yıl süren hapishane yaşamını yazdığı anılardan sinemaya yaptığı uyarlamada, öykünün gerçek dünyasından ödün vermiyor. Sert ve vahşi atmosferi her an hissettiriyor. Bizde çok tepki görmüş ‘Geceyarısı Ekspresi’yle (1978) benzeşen yönleri dikkat çekiyor. Görüntü yönetmeni David Ungaro, el omuz kamerası ağırlıklı çekimlerle şiddetin içine giriyor, etkileyici kareler yakalıyor. Moore’u canlandıran Joe Cole, sinemada ilk kez izlediğim bir oyuncu ve kendisine hayran kaldım. Böylesine zor bir rolde harika bir performans sergiliyor. Trans birey Grace rolündeki Pornchanok Mabklang da kısa fakat akılda kalıcı oynuyor.

En iyi 10 hapishane filmi

Hapishane filmleri önemli bir kategoridir. Parmaklıklar arkasında yaşanan dostlukları, kişisel isyanları, kişilik değişimlerini, haksızlıkları, şiddeti, dayanışmayı, politik başkaldırıları ve sevgi arayışlarını anlatan 10 önemli film:
1. Esaretin Bedeli (1994)-Frank Darabont
2. Parmaklıklar Arkasında (1969)-Stuart Rosenberg
3. Brubaker (1980)-Stuart Rosenberg
4. Alkatraz Kuşcusu (1962)-John Frankenheimer
5. Yeşil Yol (1999)-Frank Darabont
6. Kelebek (1973)-Franklin J.Shaffner
7. Yüksek Risk (2013)-David MacKenzie
8. Hücre 211 (2009)-Daniel Monzon
9. Yeraltı Peygamberi (2009)-Jacques Audilard
10. Açlık (2009)-Steve McQuenn