Ege Doğaç Erdoğan

2010’da 3. NATO Stratejik Konsept Semineri’nin kapanış konuşmasını ABD’nin 1997-2001 yılları arasında ilk kadın Dışişleri Bakanı olan Madeleine Albright yapar ve şu sözleri sarf eder: “Şu an satranç taşları olan bir tabelanın altında oturuyorum; aslında bizim yaptığımız işin satrançla ilgisi olduğu düşüncesine hiç katılmamıştım. Satranç iki kişinin sessizce oturararak sakince hamlelerini düşünebileceği bir oyundur. Bizim işimiz işe daha çok bilardoya benzer; pek çok bilardo topunun karmaşık bir şekilde durduğu masaya biri gelir ve karşı deliğe sokmak için bir topa vurur, genelde top delik yerine başka toplarla çarpışır. Bilimsel ya da tahmin edilebilir değildir”. Özellikle şu an Ortadoğu’nun içinde bulunduğu vaziyeti gözümüzün önüne getirirsek Albright’a hak vermemek mümkün değil.

Ortadoğu’da bölgesel bir savaşın çıkma ihtimali sadece bugün değil, son 30-40 senedir dünya kamuoyunu korkutuyor. Irak-İran Savaşı, Birinci Körfez Savaşı, ABD’nin Afganistan ve Irak’ı

Akla mantığa bağlı olanların bile içinde gizli tuttuğu bazı batıl inançları vardır; bunlar yaşamın tadı tuzudur. Yeni yıla girerken dünyadaki en ilginç ve tuhaf gelenekler neler bir bakalım

Bugünün yılın son günü olmasını büyük ölçüde Jül Sezar’a borçluyuz. M.Ö. 46 yılında kendi adını taşıyan yeni bir takvim geliştirir ve Jülyen takvimi 16. YY’a kadar kullanılır. Bu takvim şu an kullandığımıza çok benzer; yıllar 365 gündür, ancak şubat ayına fazladan her üç yılda bir gün eklenir. Bu durum da her 128 yılda bir kayma olmasına sebep olur. Günümüzde kullandığımız takvim ise 1582’de Batı’da kullanılmaya başlanan Gregoryen, yani miladi takvimdir. 26 Aralık 1925’te kabul edilen “Takvimde Tarih Mebdeinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun” ve “Günün 24 Saate Taksimi Hakkında Kanun” ile Türkiye Cumhuriyeti miladi takvimi benimser. Bunlar işin rasyonel tarafı; uzun lafın kısası bu gece yeni yıla gireceğiz.

En akla mantığa bağlı olan insanların bile içinde gizli tuttuğu bazı batıl

Cumhuriyetimizin 100. Yılını kutladığımız 2023 hem coşku hem hüznü yaşatan bir yıl oldu. Küresel çapta baktığımızda insanlık adına çok önemli gelişmelerin yaşandığı bir yılı geride bırakıyoruz. Yapay zeka artık bir bilim kurgu filmi konusu olmaktan çıkıp doğrudan hayatlarımıza dokunan bir seviyeye geldi. ‘Pax-Americana’ diye adlandırabileceğimiz tek kutuplu dünya düzeninin son günlerini yaşadığımızın sinyallerini giderek daha kuvvetli alabiliyoruz. Dünya ekonomisi pandemiden sonra toparlanmaya başladı ancak tünelin sonundaki ışık gözlerimizi fazla almaya başladı. 2024’te nasıl bir dünyada yaşayacağız gelin bakalım. 

Yılın son günlerinin vazgeçilmez klişelerinden biridir geride bırakılan yılı yorumlayıp gelecek yıl hakkında tahminlerde bulunmak. Bundan biraz farklı olarak sadece 2024’te neler olabileceğinden değil, yaşanacak olayların 2034’e, 2044’e uzun vadede nasıl etki edebileceğinden bahsetmek istiyorum. 

Çok kutuplu bir dünya 

Berlin Duvarı’nın yıkıldığı yıl doğan biri olarak bu yazıyı kaleme alıyorum. Soğuk Savaş’ın

SODİMER Başkanı Prof. Dr. Levent Eraslan “Ülkelerin dijital telif konusundaki yasal değişiklikleri, geleneksel basın ve medya kuruluşlarının geleceklerini şekillendirmeleri alanında önemlidir” diyor.

Geçtiğimiz günlerde Google Kanada merkezli basın ve medya kuruluşlarına 74 milyon Amerikan doları ödeme yapmayı kabul ettiği açıklanmıştı. Çevrim İçi Haberler Yasası (C-18) kapsamında dijital platformların haber içeriği üreticilerine telif ödemesi zorunlu kılınmıştı. Benzer yasalar Avrupa Birliği ülkeleri ve Avustralya’da da yürürlükte. İnternetin ilk çıktığı günden beri tartışma konusu olan dijital telif hakları nihayet koruma altına alınıyor. Son olarak İspanya’da El Pais ve El Mundo gibi ileri gelen 83 yayın organını temsil eden İspanyol Medya Birliği (AMI) Meta’ya reklam pazarında haksız avantaj sağladığı için dava açtı.  

Ülkemizde de Dijital Telif Yasası gündemdeyken dünyada bu konu hakkındaki düzenlemeleri Sosyal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitim Araştırma Merkezi (SODİMER) Başkanı Prof. Dr. Levent

Geçtiğimiz hafta Şili halkı referandumda yeni anayasayı reddetti. Colorado Yüksek Mahkemesi Donald Trump’ın seçimlere giremeyeceğine hükmetti. Avrupa Adalet Divanı FIFA ve UEFA’nın, Avrupa Süper Ligi kurulması aşamasında rekabetçiliğe aykırı davrandığına karar verdi. Bu birbirinden tamamen farklıymış gibi gözüken üç olayın aslında önemli bir ortak yanı var. Üç durum da toplumun en temel yasasını ilgilendiriyor. Üçü de anayasa ile ilgili. Hepimizin hayatını şekillendiren anayasa kavramının önemi büyük. Anayasa bir toplumsal sözleşmedir. Toplumun her bireyi örtülü kabul ilkesi gereği anayasaya uymayı taahhüt eder. 

Darbe anayasasına karşı sivil anayasa 

Şili, 1980’de Pinochet’nin askeri diktatörlüğü sırasında yürürlüğe giren anayasa ile yönetiliyor. Sivil yönetime geçildiğinden beri Pinochet’nin kanlı ve baskıcı iktidarının izleri silinmeye çalışılıyor. Son birkaç yıldır da yeni ve sivil bir anayasa yapmak için büyük çaba sarf

Hiçbir şey, hiçbir yer eskisi gibi değil! Tarihin akışınını durdurmak da mümkün değil! Ancak, eskinin tüm güzelliklerini, hikâyelerini bilmek bambaşka bir duygu. 4. kuşak Bebekli Nigar Alemdar da “Geçmişten Günümüze Bebek” kitabında, bizi zaman tünelinde yolculuğa çıkarıyor.

“Ben sizi işte bu bambaşka Bebek’te gezdirmek istiyorum. Bu Bebek’te bugünün tampon tampona sıkışık trafiğinden eser yok. Korna sesleri ve araçlardan gelen türlü türlü ‘cıstaklı’ müzik kulakları tırmalamıyor. Yollara taşan kafeler yok. Kaldırımlara sığamayan kalabalık, itişerek kendilerine yol açmaya çalışmıyor. Geceleri müziğiyle insanları uyutmayan eğlence mekânlarının olmadığı bir Bebek burası.” Bu cümleler dördüncü kuşak Bebekli yazar Nigar Alemdar’ın yeni çıkan kitabından. Kırmızı Kedi Yayınları tarafından basılan “Geçmişten Günümüze Bebek” isimli kitap pek çok ilginç hikâye içeriyor. “Bebek” isminin benimseniş

“Rusya’nın savaşı istediğine inanmıyorum. İstedikleri şey, savaşın meyveleri ve güç ve doktrinlerinin sınırsız genişlemesidir. Ancak, daha zaman varken düşünmemiz gereken şudur: savaşın kalıcı olarak önlenmesi ve tüm ülkelerde mümkün olan en kısa sürede özgürlük ve demokrasi koşullarının oluşturulmasıdır.” Bu sözler 5 Mart 1946’da Missouri’de Westminster College’de Winston Churchill tarafından sarf edildi. Meşhur ‘demir perde’ tanımını yaptığı aynı konuşmadan bir alıntı. Bir daha savaşın sadece zihinlerden silinmesi değil, fiziken de imkânsız hale gelmesi vizyonuyla Avrupa’nın entegrasyon süreci başlamıştır. Bu sürecin günümüzdeki son hali Avrupa Birliği’dir. Uluslar üstü (supranational) bir yapıya evrilen AB’nin çoğu konuda karar alma mekanizmaları tek bir federal ülkeninki gibidir. Ancak bazı önemli konularda hâlâ oybirliği gerekmektedir. 

Orban’ın tutumu 

Geçtiğimiz perşembe günü AB Liderler Zirvesi başladı ve en çok merak edilen konu

Y kuşağının efsanesiydi; GTA, 10 yıl sonra 6’ncı versiyonuyla geliyor. Peki, oyuncuların heyecanla beklediği oyunlar hangileri, ne gibi gelişmeler yaşanıyor? Yılbaşı yaklaşırken 2024’ün oyunlarına göz atıyoruz

Sene 2002. Okuldan eve gelir gelmez çantanızı yatağınızın üzerine fırlattınız ve daha kıyafetlerinizi değiştirmeden bilgisayarınızın başına kuruldunuz. Michael Jackson’ın kültleşmiş “Beat It” şarkısını duyduğunuzda artık kendinizi iyice ‘80’lerin Miami’sinde hissediyorsunuz. Grand Theft Auto (GTA) Vice City’nin ilk çıktığı günlerde işte Y kuşağı bu hâldeydi. Halefi GTA III’den sadece bir yıl sonra piyasaya çıkan Vice City, deyim yerindeyse oyun dünyasında kartların yeniden dağıtılmasını sağlamıştı. Şimdi ise GTA serisinin yapımcısı Rockstar yıllar sonra tekrar Miami’ye geri dönüyor. GTA VI’nın ilk fragmanı yayınlandı. GTA V’in 2013’de çıkmasından beri 10 yıldır bu anı bekleyen oyuncular, nihayet tünelin sonunda bir ışık görebildi.  

Grand Theft Auto serisi 

“Açık dünya” oyunu