Gençlik çağı, 12-24 yaş dilimi içinde yer alır. Ülkemizde yıllardır süregelen terör eylemi yapanlar da aynı yaş diliminde olan gençlerdir. Bu nedenle terörün nedenleri arasında ve çözümünde gençlik sorunlarının etkisi ve yeri söz konusudur. Terörün alt yapısını gençler oluşturmaktadır. Dünün gençliği, bugünün erişkinleridir. Bugünün gençliği geleceğin erişkinleri olacaktır.
Türkiye’ de 1960’lı yılların sonlarına doğru THKP, TKP/ML-TİKKO, THKP-C/DHP, THKP-C, MLSPB, THKO/TPKP, THKD/TIKB, DSİH gibi birçok terör örgütü eylem yapmıştır. Bunlara ek olarak, günümüzde de eylemlerini sürdüren PKK (Kürdistan İşçi Partisi) ortaya çıkmıştır.
Bunlara Suriye’de ortaya çıkan, ülkemizde, Asya’da, Avrupa’da kanlı korkunç eylemler yapan DAEŞ (IŞİD) terör örgütü ve 15 Temmuz’da ülkemizde darbe girişiminde bulunan FETÖ/PDY terör örgütü katılmıştır.
Gençlik bireyin benliğini, kimliğini, kişiliğini aradığı çağdır. Bu arayışta gençlik çağının duygu ve düşüncesi, başta aile olmak üzere içinde bulunduğu toplumsal ortam, ortak toplumsal kültür rol oynar. Gençlik çağının ruhsal yapısının, özelliklerin anahtar sözcükleri: Arkadaşlık, bağımlılık, güçlü olma, güçsüzlük, güven, güvensizlik, ilgi, merak, özdeşleşme, özerklik, özenti, sevgi, saygı, taklit, teşvik, toplumsallaşma ya da toplumdan kaçma.
Saldırgan davranışlar
Engel aşmada, sorun çözmede sabırsızdır. Engelleri aşmak, sorunları çözmek için “Hemen, burada, tümüyle” biçiminde özetlenebilen saldırgan davranışlar, eylemler yaparlar. Gerçek dışı, düş ürünü düşüncelere dalar, bunları günlük yaşamda ararlar. Kısa sürede kaygıdan mutluluğa, kızgınlık ve öfkeden ilgi ve sevgiye atlayan duygu durumu değişmeleri gösterirler. Gençlik çağının benlik, kimlik, kişilik arayışı önce aile içinde biçim ve renk kazanır.
Bilgili, ilgili aile: Aile çocuğun ve gencin kimliğine, kişiliğine değer verir. Yaşına, zeka düzeyine, becerisine, yetisine, yeteneğine göre ilgi gösterir. İletişim kurar. Duygularını, düşüncelerini, sorunlarını, anlayışla dinler, paylaşır, çözüm arar. Belirli sınırlar içinde özgür ve özerk davranmasına, sorumluluk yüklenmesine olanak tanır. Başarıları ödüllendirir. Başarısız ve sorumsuz davranışların nedenini arar. Gerekirse nedenleri açıklayarak fiziksel olmayan cezalar verir.
Her türlü ceza yolu
Sert ve sıkı aile: Çocuğun ve gencin kimliğine, kişiliğine değer vermez. Dayak dahil, her türlü ceza yolunu, yöntemini kullanır.
Gevşek aile: Çocuğun, gencin değer sisteminin gelişmesini, oluşmasını engeller. Çocuğun ve gencin olabildiğince özgür ve özerk davranış olanağına sahip olmasına karşın sorumluluk alması, taşıması söz konusu değildir.
Tutarsız aile: Çocukta, gençte değer çatışmasına yol açar.
Dışlayan, ihmal eden aile: Çocuğun, gencin kimliğine, kişiliğine değer vermez. Onları kendi uzantısı olarak kabul eder.
Genel olarak bilgili ve ilgili aile tipi dışında, bütün aile tiplerinde, çocuğun gencin değerler sisteminin gelişmesi bireysel ve toplumsal sorunlara yol açar.
Bunlara ek olarak boşanmış ya da çok çocuklu ailelerde anne perişan ve şaşkın; baba, silik, soluk ve etkisiz kalır.
Altmış yıllık meslek yaşamımda iki, üç eşli erkekler; tek eşinden, sekiz-on; ikinci eşinden, on- on beş; üçüncü eşinden on beş, yirmi beş çocuk sahibi babalar tanıdım.
Arayışa yol açar
Terörist gençlerin, büyük çoğunluğunun ekonomik durumu düşük ailelerden gelmesi, çoğunun işsiz olması, üzerinde durulması gerekli bir durumdur. İşsizlik, ekonomik sorunlar yanında “toplumdan dışlanmış olma” duygusu yaratır. Bu duygu topluma karşı kızgınlık, öfke, nefret duygularına neden olur, arayışlara yol açar.
İnsanların, özellikle gençlerin, grup içinde bulunması, toplumsallaşma sürecinin gereğidir. Grup ruhu ve dinamiği, insanları grup, toplum içinde bir arada tutan, grubu, toplumu oluşturan ortak enerjidir, güçtür.
Gencin içinde yaşadığı grup, toplum bu gücü sağlayamazsa başka gruplarda toplumlarda arar. Dışlayan gruptan ayrılır. Çekici grupların etkisi altına girer. Çekici grupların, toplumların başında altkültür bulunur. Altkültürlerde başta alkol ve madde altkültürü olmak üzere değişik akımların yer aldığı inanç, mezhep, tarikat, etnik köken, siyasal görüş gibi içerikler söz konusudur.
Dışlanmaktan korkar
Altkültür gruplarının temel özelliği, ortak toplumsal kültürlerden ayrı, hatta ona düşman olan, amaçları, duyguları, düşünceleri, davranışları, değerleri içermesidir.
Genç altkültür grubunda, etkili yetkili olan önderin acımasız, baskıcı, güçlü, katı, sert davranışı, tutumu karşısında grup ruhuna boyun eğer, grup dinamiğini benimser, önderle özdeşleşir.
Genç, grup dinamiğinin yarattığı toplumsal hızlanma ve riske girme süreçleriyle kendine aktarılan davranış kalıplarını kolayca benimser. Bunların savunucusu, militanı olur. Grup dışında kalmaktan, dışlanmaktan korkar. Bu nedenle kendine ters gelen davranışları, tutumları, eylemleri bile yapar.
Toplumda kahraman, ünlü olmak ya da ölünce cennete gitmek, kandırmacası ile her türlü, şiddet eylemini gözünü kırpmadan gerçekleştirir.
Başta aile olmak üzere, gencin içinde bulunduğu toplumsal ortam genci iterse altkültürler çeker. Bütün altkültürler alkol ve madde altkültüründe olduğu gibi, davranış, tutum, eylem alışkanlığı, bağımlılığı yapar.
Prof. Dr. Özcan Köknel
Prof. Dr. Özcan Köknel, 1954 yılında İ.Ü. Tıp Fakültesi Psikiyatri Kliniğine asistan olarak girmiş, 1995 yılına kadar uzman, doçent, profesör, yönetici olarak çalışmıştır. 1995 yılında emekli olmuş; 2002-2008 yılları arasında Ticaret Üniversitesi’nde ders vermiştir. Bilimsel çalışma, araştırma ve yayınları gençlik sorunları, ruh sağlığı, ilaç tedavisi, alkol ve madde bağımlılığı alanlarında yoğunlaşmıştır. Yabancı dergilerde 50, yerli dergilerde 200’den fazla yayını vardır. Yirmi beş kitabı yayımlaşmış; yirmi kitabın bir ya da birkaç bölümünde yazıları yer almıştır. İki uluslararası, beş ulusal bilimsel derneğin üyesidir. Dört ödül kazanmıştır.
