Gençleri zor bir yüzyılın beklediği konusunda hepimiz hemfikiriz. Globalleşmenin sonucu olarak rekabet ortamı had safhaya ulaştı. Bu ortamda kendine yer bulabilmek artık eskisine göre çok daha zor. Bir üniversite mezununun her şeyden önce kendini alanının temel bilgileriyle çok iyi donatması gerekiyor. Burada ‘temel bilgiler’ kavramı çok önemli, çünkü bilginin o kadar hızlı bir şekilde değiştiği ve eskidiği bir dönemde yaşıyoruz ki bugünün ayrıntıları muhtemelen yarın hiçbir şey ifade etmez olacak. Buna karşılık kişinin yeni bilgilerle donanması ve bu bilgileri özümseyebilmesi ancak altyapısının güçlü olmasıyla mümkün hale gelecek. Buradan ikinci bir özelliğe geçiyoruz. O da öğrenmeyi öğrenmiş, öğrenmeye hazır bir şekilde yaşama başlamak. Bugün edinilen bilgi ve becerilerin bırakın bir yaşam boyu, birkaç sene bile geçerli olacağının hiçbir garantisi yok.
İngilizce bilmek şart
Mezunun kendi alanıyla ilgili bu iki ana unsur dışında, hangi disiplinden olursa olsun sahip olması gereken başka özellikleri de var. Bunların başında yabancı dil geliyor. İster hukukçu, ister hekim, ister sanatçı olsunlar, üniversite mezunlarının globalleşen rekabetçi dünyada yer edinmelerinin olmazsa olmaz koşulu çok iyi derecede İngilizce bilmelerinden geçiyor. Artık 21. yüzyılda “Ben kapılarımı dünyaya kapattım, yerel kalmayı hedefliyorum” diyecek bir firma ya da bir kuruluş söz konusu olamayacak. Bu nedenle kariyer hedefi olan bir kişinin İngilizceyi mutlaka iyi anlıyor ve iyi konuşuyor olması bir gereklilik. Tek İngilizce üzerinde durmamın nedeni ne yazık ki ülkemizde bu dili bile hakkıyla bilenlerin sayısının çok düşük olmasından kaynaklanıyor. Aslında yalnızca İngilizce bile yeterli değil bir fark yaratabilmek için; İngilizcenin yanı sıra ikinci bir dile de ihtiyaç var.
Bir diğer önemli husus, yine disiplin farkı gözetmeksizin, üniversite mezunlarının teknoloji okur-yazarlığına sahip olabilmeleri. Burada kast ettiğim konu cep telefonu kullanabilmek veya sosyal medyada boy gösterebilmek değil. En azından bilgisayarın sağladığı basit olanakları, bir yazı programını, bir hesap programını, bir sunum hazırlama programını, bir web sayfası oluşturma programını kullanabilmek.
Görmek önemli
Çağımız aynı zamanda dünyayı bilmeyi de gerektiriyor. Farklı ülkelerin kültürlerinden, farklı insanların yaşam biçimlerinden habersiz yetişiyorsanız kendinize onların arasında yer bulmanız neredeyse imkânsız. Bu nedenle gerçek dünyada ya da sanal dünyada ülkeleri dolaşabilmek, insanlığın kültür mirası hakkında bilgi sahibi olmak, âdetleri, gelenekleri, hayata bakış tarzlarını öğrenmek büyük önem taşıyor. Çok yaşayan mı bilir, çok gezen mi sorusunun bu denli önemli hale geldiği bir başka çağ olduğunu düşünmüyorum.
Fark yaratmak lazım
Başta da söylediğim gibi 21. yüzyıl çok zor ve çok yıpratıcı geçecek. Ben bu yüzyılı nitelendirebilecek en önemli sözcüğün hız olduğunu düşünüyorum. Bu hızla baş edebilmenin tek yolunun da arada bir durup nefes almak, o koşturmacanın kısa bir süre için bile olsa dışına çıkabilmek olduğuna inanıyorum. Bu da ancak kişinin yan hobiler elde etmesiyle mümkün olabilecektir. Spor olabilir, sanat olabilir, hatta yemek yapma olabilir, ama beynin o hızlı tempoyu kaldırabilmesi için ona kendini toparlama zamanı verecek bir uğraşın mutlaka içinde olunması gerekecektir.
Önemli gördüğüm hususlardan bir diğeri de kişinin kendini fark yaratacak bir şekilde sunmasıdır. Çok basit gibi görünen düzgün konuşma, düzgün yazma, kendini doğru ifade edebilme yeteneklerine sahip, giyimi kuşamı ve duruşuyla kendini fark ettirecek, temel etiket kurallarını özümsemiş mezunlar kariyer yolunda diğerlerinden bir adım önde olacaklardır.
Prof. Dr. Yıldırım Üçtuğ
