Koronalı günlerde oruç ve sağlığımız

Ramazan ayı toplumumuzun en özel zaman dilimlerinden biridir. Özellikle, koranavirüs salgınının tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de etkisini sürdürdüğü bu döneme denk gelen bu ramazanda, biz hekimlerin toplumumuza sağlık açısından öneriler getirme sorumluluğumuz olduğuna inanıyorum.

Koronavirüsle mücadele edebilmek için güçlü bir bağışıklığa sahip olmalıyız. Güçlü bağışıklık dengeli ve düzenli beslenme gerektirir. Dört besin grubundan yeterli derecede beslenilmeli. Bunlar süt ve süt ürünleri, et grubu, sebze-meyve grubu ve tahıllardır. Bu gruplar içerisinde enfeksiyonla baş etme konusunda çok başarılı besinler var. Özellikle rengârenk çeşitli sebze ve meyveler çeşitli antioksidan ve lif içerikleri nedeniyle kıymetli.

Sahurda ağır yiyecekler tüketilmemesi, hızlı yenilmemesi, sıvı ihtiyacının birdenbire iftarda değil, sahura kadar olan süreçte yavaş yavaş karşılanması gerekmektedir.

ŞEKER HASTALARI AZ AMA SIK YEMELİ 

Diyabet hastaları için bu dönemde oruç tutmak konusunda karar vermek, hastayı iyi tanıyan doktoru tarafından yapılmalıdır. Sağlık problemleri yaşamamaları için ilaçlarının programı, iftar ve sahurda alınacak şekilde düzenlemelidir. Bu hastalar, iftar ve sahur arasında az ama sık yeme ilkesine dikkat etmeliler. Yiyecek seçiminde, kan şekerini yükseltme potansiyeli, yüksek basit karbonhidratlardan kaçınılmalı, bunun yerine proteinden zengin besinler, sebze-meyve çeşitlerinin bulunduğu kahvaltı tarzı beslenme tercih edilmeli.

DOKTORLA BİRLİKTE DEĞERLENDİRİLMELİ 

- Yüksek tansiyon hastalarının ilaç kullanımı ve oruç tutmalarında bir sakıncanın olup olmadığı doktorlarıyla birlikte değerlendirilmelidir.

- İlaçlarını düzenli kullanmasına rağmen kan basıncı yüksek olanların ve eşlik eden başka risk faktörleri taşıyanların, oruç tutması mevsim itibarıyla sakıncalı olabilir.

- Yüksek tansiyon hastalarının besinlerini iftardan sahura kadar 3-4 bölümde tüketmesi gerekir. Bir anda çok fazla miktarda sıvı tüketilmemeli, tuz kullanılmamalıdır.

- Günümüzde birçok kalp ilacı günde tek doz veya iki dozda kullanılıyor. Bu nedenle, oruç tutmayı düşünen hastaların mümkünse ramazan başlamadan doktorlarıyla görüşerek en uygun ilaç kullanım şeklini oluşturmaları gerekiyor.

BÖBREK HASTALARI SUYA DİKKAT! 

Böbrek hastalarının sık sık su içmesi gerekir. İftarla sahur arasında geçen sürede yeteri kadar sıvı alamazlarsa, bu durum ramazan sonrasında ciddi yetmezlik tablolarına sebep olabilir. Bu nedenle, oruç tutulduğunda mutlaka iftarla sahur arasında 2-3 litre sıvı aralıklı olarak tüketilmelidir.

ÜLSERİ OLANLAR İLAÇ KULLANMALI 

Kendini açlık ağrıları şeklinde veya özellikle gece uyandıran ve sırta yayılan karın ağrıları, yanma, kaynama, hazımsızlık, halsizlik şeklinde gösteriyor. Açlık, özellikle onikiparmak bağırsağı ülserinin seyrini olumsuz etkiliyor. Ramazan aylarında birçok kişide ülser ağrılarında artma ve şişkinlik gibi sorunlar ortaya çıkıyor. Bu dönemde hastaların asit salgıyı azaltıcı ilaçları kullanmaları ve yediklerine dikkat etmeleri gerekmektedir.

ASTIM VE KOAH’LI  HASTALAR DANIŞMALI 

Ramazan ayında astımlı ve KOAH’lı hastalar, ilaçlarını kendi başlarına kesmek veya iftar ve sahur saatleri birbirine çok yakın olduğu günlerde ilaçlarını tek doza indirmek gibi doktoruna danışmadan bazı yanlışlar yapmaktadırlar. KOAH’lı ve astımlı hastalarda, ilaç kullanımında tek doz ilacın saatini iftardan sonra, iki doz kullandıkları ilacın saatleriniyse oruçlarını açar açmaz ve sahur yemeğinde oruçlarını başlatmadan hemen önce kullanmaları şeklinde önerdiğimizde, tedavinin uygulanmasında problem olmamaktadır.

ORUÇ TUTMASI RİSKLİ KALP HASTALARI 

- Son bir yıl içinde yeni kalp krizi geçirenler,

- Kalp hastalığına bağlı kontrol altına alınamayan şikâyeti olanlar,

- Çoklu ilaç kullanımında kalp yetmezliği olanlar,

- Kontrolsüz hipertansiyon hastaları,

- Kalp kapak protezi ya da artmış inme riski nedeniyle kan sulandırıcı ilaç kullananların oruç tutmaları sağlıklı değildir.

NELER YAPMALIYIZ?

Sağlık durumunuzu gözden geçirin. Mevcut bir hastalığınız varsa, doktorunuza muayene olarak görüşlerini alın. Hastaların ilaçlarını aynı düzende kullanmaya özen göstererek, oruç tutmaları iyi olur. Bunun için birkaç öneri:

- Kontrol altında tansiyon hastalığınız varsa, tansiyon ilacınızı sahurda mutlaka alın.

- Şeker hastasıysanız, hap kullanıyorsanız ve rahatsızlığınız kontrol altındaysa (açlık kan şekeriniz 80-120 arasında ise) ilaçlarınızı sahurda ve iftarda içebilirsiniz.

- Tiroit hastasıysanız, sahura yarım saat önce kalkıp, ilacınızı içtikten yarım saat sonra yemeğinizi yiyerek, orucunuzu tutabilirsiniz.

- Kolesterol yüksekliği olan bir hastaysanız, ilacınızı iftardan sonra alabilirsiniz.

- Kansızlık hastalığınız varsa, ilacınızı gece yatmadan önce alabilirsiniz.

- Astım ve KOAH hastaları ilaçlarını iftar ve sahurda kullanabilirler.

Yazımı hayırlı ramazanlar dileğiyle bitiriyorum.