Demir eksikliği giderek artıyor!
Son zamanlarda kendinizi yorgun ve halsiz hissettiğiniz gün sayısında artış gözlemliyorsanız dikkat. Elbette bu durumun birçok farklı sebebi olabilir. Stres, düzensiz uyku, mevsim değişikliği bu durumu tetikleyenler arasında. Fakat bunların yanı sıra bazı vitamin ve mineral yetersizlikleri de yorgunluk ve halsizlik ile kendini gösterebilir, demir eksikliği de bu listede ilk sırada yer alan minerallerden biri.
Özellikle yorgunluk, halsizlik, el ve ayaklarda üşüme gibi belirtilerle kendini gösteren demir eksikliğine karşı düzenli tahlil, gerekli durumlarda ise hekim kontrolünde takviyeyi göz ardı etmemek gerekiyor. Öyle ki vücudumuzun temel minerallerinden olan ve birçok metabolik süreçte rol oynayan demir eksikliğinde Dünya genelinde bir artış söz konusu.
Türkiye’nin yüzde 25’i anemi
İlk olarak bir hatırlatmayla başlayalım. Demir, oksijeni akciğerlerden vücudun geri kalanına taşıyan kırmızı kan hücrelerinin bir bileşeni olan hemoglobin yapılmasına yardımcı oluyor. Anemi, yani kansızlık olarak karşımıza çıkan tablo ise kırmızı kan hücrelerindeki bir düşüşten kaynaklanıyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün anemi prevalans çalışması sonuçlarına göre dünya nüfusunun yüzde 48.8’i, Türkiye’nin ise yüzde 25’i anemi ile mücadele ediyor.
Geçtiğimiz günlerde yayınlanan Dünyada Gıda Güvenliği ve Beslenme Durumu (SOFI) raporuna göre 15-49 yaş aralığındaki kadınlarda aneminin yaygınlaştığı belirtiliyor. Burada bir uyarı da gebelik dönemindeki anne adaylarımız için. American Journal of Clinical Nutrition’da eylül ayında yayımlanan araştırmada ise gebelik dönemindeki demir eksikliğine dikkat çekiliyor. Araştırmada İrlanda’da her beş hamile kadından dördünde, yani yüzde 80’inde üçüncü trimesterde demir eksikliği görüldüğü belirtiliyor. Hamilelik sırasında demir eksikliğinin, bebek için nörogelişimsel problemler de dahil olmak üzere hem anne hem de çocuk için komplikasyon risklerinin artmasıyla ilişkili olduğunu hatırlatmakta fayda var.
Beslenmede nelere dikkat edilmeli?
Demir, birçok besinde doğal olarak bulunurken hayvansal kaynaklı besinlerden alınan demir emilimi, bitkisel kaynaklı besinlerden alınana göre daha yüksek oluyor. Öyle ki demir hem ve hem olmayan olarak iki şekilde bulunur. Hem demir; deniz ürünleri, kümes hayvanları ve kırmızı et gibi hayvansal gıdalarda bulunuyor. Hem olmayan demir ise; tam tahıllar, tohumlar, yeşil yapraklı sebzeler ve yağlı tohumlar, baklagiller gibi bitkisel gıdalarda bulunur.
Fakat vücudunuzda hem olmayan demir emilimini artırmanın pek çok farklı yolu var. C vitamini vücudunuzda demirin daha iyi emilmesine yardımcı olacaktır. Kış ayları yaklaşırken ve narenciyeler tezgahlarda yerini alırken en iyi C vitamini kaynaklarını sofranızdan eksik etmeyin. Salatalarınıza, yeşilliklerinize C vitamini içeren limon ilavesi yapmak rutinlerinizden olsun. Tahin de demir içeriği ile sofranızda yer alması gereken alternatiflerden biri. Kahvaltınızda yumurta, tahin ve bol yeşillik üzerine limon ile demir alımınızı beslenme yönünden desteklemek mümkün. Baklagillerden en iyi emilimi sağlamak için ise filizlendirilmiş olarak tüketmeye özen gösterin.
