Trump’ın Gazze planının mimarı: Prof. Dr. Joseph Pelzman
Dünya 4 Şubat’tan bu yana ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze planını tartışıyor. “Çatışmalar sona erdiğinde İsral’in Gazze’yi ABD’ye devredeceğini” söyleyen ve “Biz de orada iş yapacağız” diyen Trump, akıldan bile geçirilmemesi gereken bir fikrin öyle veya böyle bazı zihinlerce satın alınmasını sağladı. Onlarca yıldır Filistinlilerin her türlü tehdide rağmen topraklarından sökülüp atılamadığını, en yakın örneğin 15 ay boyunca tepelerine inen bombalara rağmen ellerindeki naylon poşetlerle oradan oraya sürüklendikleri halde gitmemeleri olduğunu görmezden gelerek yaptı. Gazzeli Filistinliler konusunda akılda kalıcı bir çivi daha çaktı.
Times of Israel gazetesi politika muhabiri Tal Schneider, “Planı olan adam: DC profesörü temmuz ayında Trump’a Gazze’nin yer değiştirmesi ve gelişimiyle ilgili bir çalışma gönderdi” başlıklı makalesiyle Trump’ın cin fikrinin mimarını takdim etti: Prof. Dr. Joseph Pelzman.
George Washington Üniversitesi Orta Doğu ve Kuzey Afrika Ekonomik Araştırmalar Mükemmeliyet Merkezi (CEESMENA) Başkanı Prof. Pelzman, “Gazze’nin Yeniden İnşası için Ekonomik Bir Plan: Bir Yap-İşlet-Devret (YİD) Yaklaşımı” başlıklı 48 sayfadan oluşan raporunu henüz daha başkanlık seçimleri bile gerçekleşmeden, 2024 Temmuz’unda Trump’ın ekibine sunmuş.
Pelzman, 24 Ağustos’ta da İsrailli tarihçi Dr. Kobby Barda’nın “Amerika, Bebeğim!” podcast’inde raporunun içeriğini onunla tartışmış. Schneider Pelzman’ın şunları söylediğini aktardı:
“Savaş sonrası için neden Gazze’nin nasıl düzeltileceğine dair ezber bozan bir bakış açısı sunmuyorum dedim. Makalem Trump’ın ekibine gitti çünkü bu konuyla başından beri onlar ilgilendi, Biden’ın ekibi değil. Trump’ın ekibi benden, savaştan sonra bölgede ne yapılacağıyla ilgili kalıpların dışında düşünmemi istedi çünkü kimse bu konuda gerçekten konuşmuyordu”
Pelzman raporunda, Gazze’nin sıfırdan inşa edilmesi için bölgenin tamamen boşaltılmasını çünkü altyapının ancak böyle yenilenebileceğini savunuyor. “Tahrip edilen betonun geri dönüştürülebilmesi alanın tamamen boşaltılmasını gerektiriyor; bu da yerin derinliklerine uzanan dikey yapıdan hiçbir şeyin kalmamasını sağlıyor” diyor.
Gazze’nin özel sektör yatırımlarıyla YİD modeliyle inşa edilmesini ve yönetilmesini öngören raporda, yeniden inşa ve ekonomik kalkınma için 5-10 yıllık bir zaman ve 1-2 trilyon dolar arasında maliyet hesaplanıyor. Kalkınma için turizm, tarım ve (akıllı) yüksek teknoloji sektörleri öne çıkarılıyor.
Tamamen dijital bir finansal sistem kurulmasını tasavvur eden plan nedense akla otomatik olarak Trump’ın iktidarına ortak ettiği teknoloji oligarklarını getiriyor. Pelzman, Gazze için tercih ettiği şeklin e-devlet, yani teknolojik araçlardan yararlanan hükümet olduğunu defalarca belirtiyor. Özellikle, “sakinler ve işletmeler arasındaki fon alışverişi yalnızca çevrimiçi bir değişim ağı aracılığıyla gerçekleştirilecek”; kağıt para, kredi kartı veya dış yardıma duyulan ihtiyaç ortadan kalkacak diyor. Lüks oteller, restoranlar ve tatil tesis öngörüsü de emlak yatırımcısı Trump’ı ve onun “burası Orta Doğu’nun Riviera’sı olabilir” sözlerini hatırlatıyor.
Trump duymasın ama Pelzman onun zevkle finansmanını askıya aldığı USAID ile Çin’de ekonomik gelişmeler üzerine çalışmış. O deneyiminden yola çıkarak da raporunda, “Çin Halk Cumhuriyeti tarzı 30 katlı yüksek konut blokları” yapılmasını da öneriyor. Ayrıca hafif raylı sistem inşa edilmesi, tüm enerji ihtiyacının güneş enerjisinden sağlanması, yapay zeka tarafından izlenen bir havaalanı ve liman inşa edilmesi, su ihtiyacının tuzdan arındırma tesisiyle denizden sağlanması gibi önerileri de bulunuyor.
