Emeklilikte yaşa takılanlarda son durum
Emeklilikte yaşa takılanlar için yapılacak düzenleme sonrası farklı farklı formüller değil tek bir formül hayata geçecek ve bütün EYT’liler bu düzenlemeden yararlanacaklar. Detaylar netleşmese de Bakan Bilgin’in son açıklamaları bazı ipuçlarını veriyor.
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) ile ilgili yapılacak düzenlemenin detayları henüz netleşmedi. Ancak bu hafta içerisinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Vedat Bilgin’in yaptığı açıklamalar sonrası düzenleme hakkında netleşen bazı hususlar var. Bu hususlar üzerinden yapılacak düzenlemenin genel çerçevesine dair hususlar değerlendirmek mümkün.
1-) DÜZENLEME TEK TİP OLACAK
EYT için yapılacak düzenleme çerçevesinde çalışmalar devam ediyor. Düzenlemenin ne yönde olacağına dair şu an net bir şey söylemek mümkün değil. Ancak düzenlemenin tek tip bir formül üzerinden hayata geçeceği net. Bu konuda Sayın Vedat Bilgin’in hem bu hafta içerisinde hem de daha önce yaptığı açıklamalar düzenlemenin alternatifli değil, 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olmuş kişilerin tamamına yönelik ve tek tip olacağını ortaya koyuyor. Bu şu anlama geliyor. Düzenleme prim gününün belirli bir sayıya ulaşması halinde aylık bağlatabilmeye yönelik olarak yapılırsa bunun herkes için uygulanması, yaşın geriye çekilmesi yönünde olursa herkes için bu formülün hayata geçmesi söz konusu olacak. Yani ister aylığı eksik bağlat, istersen bekle aylığın tamamını bağlat gibi alternatifli formüllerin değil, tek tip bir formülün hayata geçeceği ve 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olmuş kişilerin tamamının bu formülden faydalanacağını söylemek mümkün. Dolayısıyla emeklilikte yaşa takılanlar için yapılacak düzenleme sonrası farklı farklı formüller değil tek bir formül hayata geçecek ve bütün EYT’liler bu düzenlemeden yararlanacaklar.
2-) AYLIK BAĞLATANA TAZMİNAT
Emeklilikte yaşa takılanlara yönelik düzenleme sonrası düzenlemeden yararlanacak işçiler, aylık bağlatmak için işyerlerinden istifa edecekler. İşverenler bu durumdaki kişilerin işten çıkışlarını yapacaklar. İşçiler de SGK’dan aylık bağlatmak için başvuruda bulunacaklar. İşverenler işten aylık bağlatmak için ayrılan işçilere işyerlerinde bir yıllık kıdemleri de varsa kıdem tazminatlarını ödemek zorundalar. Dolayısıyla düzenlemeden yararlanma ihtimali olan 8 Eylül 1999 ve öncesinde ilk kez sigortalı olmuş kişiler için işverenlerin katlanacakları kıdem tazminatı yüklerini hesaplamaları ve bu konuda bir fon sağlamaları yerinde olacaktır. İşçi kabul etmezse kıdem tazminatının peşin ödenmesi zorunlu olduğu için işyerinde bir anda pek çok kişinin bu şekilde yapılacak düzenlemeden yararlanmak için kıdem tazminatını talep edecek olması işverenleri maddi açıdan zorlayabilir. Diğer taraftan düzenlemenin aralık ayında Meclis’e gelecek ve aralık ayı sonrasında yasalaşacak olması nedeniyle işverenlerin kıdem tazminatlarını ocak ayından itibaren geçerli olacak yeni kıdem tazminatı tavanı ve asgari ücrette gerçekleşecek potansiyel artışı öngörerek hesaplamaları gerekecektir.
3-) ARALIKTA MECLİS’TE GÖRÜŞÜLECEK
Emeklilikte yaşa takılanlar ile ilgili yapılacak düzenleme konusunda pek çok spekülasyon yapılıyor. Düzenlemenin çıktığı, yasalaştığı, hemen başvuru yapılması gerektiği gibi haberler pek çok medya organda yer alıyor. Şu an için yapılmış bir değişiklik ya da düzenlemeye ilişkin kamuoyu ile paylaşılmış bir taslak yok. Sayın Vedat Bilgin şu an konuyla ilgili gerçek verileri üzerinden çalışmaların yapıldığını ve hazırlanacak düzenlemenin bu çerçevede potansiyel etkilerini de içeren halinin Cumhurbaşkanı’yla paylaşılacağını ve bu noktadan sonra yapılacak tercih sonrası hukuki düzenlemenin Meclis’e geleceğini ifade etti. Dolayısıyla düzenleme Meclis’e gelmeden yapılacak bütün değerlendirmeler afaki olacaktır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı şu an için gerekli çalışmaları yürütüyor ve alternatif düzenlemeler sonrası aylık bağlatabilecek kişi sayısına yönelik hesaplamaları da gerçekleştirerek hukuki düzenlemeyi hazırlıyor. Yapılan bu çalışmalar Cumhurbaşkanı’na sunulacak ve sonucunda bir karara varılacak. Varılan karar çerçevesindeki hukuki düzenleme aralık ayında Meclis’e gelecek ve yasalaşacak. Bu çerçevede aralık ayı öncesinde yapılacak bütün değerlendirmeler yalnızca alternatifler üzerinde düşünmek olacaktır.
