Cinsiyetler arası fark 135 yılda kapanır!
Dünya Ekonomik Forumu’nun yayımladığı Küresel Cinsiyet Eşitliği Raporu, dünyada cinsiyet eşitsizliğine ilişkin farkın kapatılabilmesi için 135.6 yıl gerektiğini vurguluyor.
Dünya Ekonomik Forumu tarafından 2006 yılından bu yana düzenli olarak yayınlanan ‘Küresel Cinsiyet Eşitliği Raporu’nun 2021 yılı versiyonu, dünya çapında cinsiyet eşitsizliğine ilişkin farkın kapatılabilmesi için 135.6 yıla ihtiyacımız olduğunu ortaya koyuyor.
Küresel Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi, temel olarak sağlık, eğitim, ekonomi ve politika şeklinde dört alana odaklanıyor. Endekste bu dört temel alanda kadınlar ve erkekler arasındaki farklılıklar ortaya konuluyor.
Hesaplama
153 ülkenin toplumsal cinsiyet eşitliğindeki ilerlemeye göre sıralandığı Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi’nde, ekonomik katılım ve fırsatlara erişim, eğitimde başarı, sağlık ve hayatta kalma ile siyasal katılım ve güçlendirme olmak üzere dört tematik boyut bulunuyor.
Siyasi katılım ve güçlendirme açısından söz konusu olan cinsiyet eşitsizliğinin, bir önceki yıla göre 2.4 puan daha genişlediği görülüyor.
Bununla birlikte, siyasi katılım açısından mevcut cinsiyet eşitsizliğinin bugüne kadar yalnızca yüzde 22’si kapanmış ve ekonomik katılım ve fırsatlara erişim, eğitimde başarı, sağlık ve hayatta kalma boyutları ile karşılaştırıldığında en büyük farkın yaşandığı kategori olmaya devam ediyor.
Endeksin kapsadığı 156 ülkede kadınlar, 35 bin 500 milletvekilliğinin yalnızca yüzde 26.1’ini ve dünya çapında 3 bin 400’den fazla bakanın sadece yüzde 22.6’sını temsil ediyor.
Raporda yer alan değerlendirmelerden, 81 ülkede 15 Ocak 2021 itibarıyla hiçbir zaman kadın devlet başkanı olmadığı görülüyor. Dünya Ekonomik Forumu, mevcut ilerleme hızına göre siyasette cinsiyet eşitliğine ulaşmanın 145.5 yıl alacağını tahmin ediyor.
Küresel Cinsiyet Eşitsizliği Sıralaması (2021)
Eşitsizliğin en az olduğu ülkeler
1 - İzlanda
2 - Finlandiya
3 - Norveç
4 - Yeni Zelanda
5 – İsveç
6 - Namibya Cumhuriyeti
7 - Ruanda
8 - Litvanya
9 - İrlanda
10 - İsviçre
Eşitsizliğin en fazla olduğu ülkeler
1 - Afganistan
2 - Yemen
3 - Irak
4 - Pakistan
5 - Suriye
6 - Demokratik Kongo Cumhuriyeti
7 - İran
8 - Mali
9 - Çad
10 - Suudi Arabistan
Kaynak: WEF, The Global Gender Gap Report 2021.
Kovid - 19 ekonomik katılımdaki farkı daha da açtı
Ekonomik katılım ve fırsatlara erişim açısından yaşanan cinsiyet uçurumu, endekste izlenen dört kategorinin ikinci en büyüğü olmaya devam ediyor. Bu yılki endeks sonuçlarına göre, şu ana kadar bu açığın yüzde 58’i kapatılmış durumda. Ekonomik katılım açısından kadın ve erkekler arasındaki farkın kapanması için 267.6 yıl daha geçmesi gerekiyor.
Dünya Ekonomik Forumu’na göre, ekonomik katılım ve fırsatlara erişim farkının kapatılmasında görülen yavaş ilerleme, iki karşıt eğilimin sonucu. Bir yandan, ücret eşitsizliği devam etse de yüksek nitelikli işgücü içindeki kadın oranı artmaya devam ediyor.
Diğer yandan, liderlik pozisyonlarındaki kadın temsili hala yetersiz düzeyde kalmayı sürdürüyor.
Bu bakımdan, kadınların tüm yönetici pozisyonlarının sadece yüzde 27’sini temsil ettiği görülüyor. Dahası, rapora göre henüz etkisi tam olarak görülemese de Kovid - 19 salgınının ortaya çıkmasından bu yana işgücüne katılımdaki cinsiyet farkları daha da genişlemiş durumda. Dünya Ekonomik Forumu’na göre, küresel düzeyde ekonomik cinsiyet farkı mevcut halinden salgın nedeniyle yüzde 1 ila 4 arasında daha genişlemiş olabilir.
Eğitimde başarı ile sağlık ve hayatta kalmada fark azalıyor
Rapora göre, eğitimde başarı ile sağlık ve hayatta kalma konularında cinsiyet uçurumları neredeyse kapanmış. Eğitimsel başarıda cinsiyet eşitsizliğinin küresel düzeyde yüzde 95’i kapatılmış ve 37 ülkede eşitlik sağlanmış durumda. Mevcut gidişatına göre bu açığı tamamen kapatmanın 14.2 yıl daha alacağını tahmin ediyor. Sağlık ve hayatta kalmada ise cinsiyet farkının yüzde 96’sı kapatılmış durumda.
Türkiye’nin durumu
Türkiye bu yıl endekste 156 ülke arasında 133’üncü sırada yer aldı. Ekonomik katılım ve fırsat eşitliği açısından Türkiye’nin sıralamadaki yeri 140; işgücüne katılım açısından 137; eşit işe eşit ücret kategorisinde 95; sağlık ve hayatta kalmada 105; eğitimde başarıda 101 ve siyasal katılımda ise 114. Bölgesel sıralamada ise Türkiye, Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesindeki 19 ülke arasında İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri, Tunus, Mısır, Ürdün ve Lübnan’dan sonra yedinci sırada yer alıyor.
Eşitsizliğe yol açan en önemli farklılık; işgücüne katılım, yönetim kademesindeki temsil, meclisteki milletvekili sayısı ve devlet yönetimindeki temsil başlıklarında ortaya çıkıyor.
