Cem Kılıç

Dünya Bankası tarafından uygulamaya konulan “İnsan Sermayesi Projesi” kapsamında insan sermayesi oluşturmaya yönelik müdahaleler hakkında farkındalık yaratılması amaçlanıyor.

İnsan sermayesi

Proje esas olarak insanlara daha iyi ve daha fazla yatırım yapılmasını hedefliyor. Bu çerçevede, Projenin üç ana unsurundan biri de “İnsan Sermayesi Endeksi”.

İnsan sermayesi, kısaca işgücünün niteliklerinin bileşimi demek. Bireylerin eğitim yoluyla kazandıkları bilgi ve nitelikler, işbaşındaki eğitimlerle kazanılan beceriler, iş tecrübesi, kişisel iletişim, kendini yetiştirme, sosyalleşme ile nesiller arası görgü ve bilgi transferi gibi unsurların bütünü insan sermayesini oluşturuyor.

İNSAN SERMAYESİ ENDEKSİ NEYİ ÖLÇÜYOR?

157 ülkeyi kapsayan İnsan Sermayesi Endeksi, bugün doğan bir çocuğun 18 yaşına geldiğinde edinmiş olmayı bekleyebileceği insan sermayesi miktarını ölçüyor. Böylece, bir sonraki çalışan neslin eğitim ve sağlık durumu ile karşılaştırmalı üretkenlik seviyesini ortaya koyuyor.

İnsan Sermayesi Endeksi beş temel göstergeden oluşuyor. Bu göstergeler;

- Beş yaşa kadar hayatta kalma olasılığı,

İş sözleşmesi işçi ile işveren arasında kişisel ve hukuki bağımlılık ilişkisi kuran bir sözleşmedir. Bu bağımlılık çalışma hayatında işverenin işçinin davranışlarını birçok yönden kontrol etmesiyle somutlaşmaktadır. Bu kontroller çalışanın kişilik haklarının ihlal edilmesi riskini doğurmaktadır.

Menfaat dengesi

Günümüzde işverenler işin yürütümü için çalışanlara bilgisayar ve internet sağlamakta, bunlarla çalışanın işini etkin ve hızlı bir şekilde yapmasını amaçlamaktadır. İşverenler sağlanan bu araç ve hizmetin amacı doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını denetlemek istemekte, bunun için takip sistemleri kurmaktadır.

İşverenin iş için sağladığı araç ve hizmetlerin sadece bu amaç için kullanılmasını istemesi en doğal hakkıyken, çalışanın özel hayatının gizliliğinin korunmasını istemesi de en doğal hakkıdır. İnternet kullanımının takip edilmesi bahsedilen iki hak arasında ince bir çizgide bulunmaktadır.

Sitelerin niteliği

Bilgisayarın ve internetin özel amaçlı olarak kullanımın yasaklandığı durumlarda işverenin, işçinin bu yasağa uygun davranıp davranmadığını kontrol etmek amacıyla takip sistemi kurma hakkı bulunmaktadır. İşveren çalışanın bilgisayarda hangi işlemleri yaptığını

Doğum borçlanması düzenlemesi ile doğum nedeniyle iş hayatından uzaklaşan kadın çalışanlara doğum borçlanması hakkı tanınıyor. Kimler yapabilir, şartları nelerdir, ne sağlar sorularına yanıt aradık.

Kadın çalışanlar doğum nedeniyle iş hayatından uzak kalırlar. Bu nedenle de emekli olmak için gerekli gün sayısı şartını doldurmakta zorlanırlar. İşte bu yüzden doğum borçlanması düzenlemesi ile doğum nedeniyle iş hayatından uzaklaşan kadın çalışanlara doğum borçlanması hakkı tanınır. Ancak her durumda doğum borçlanması yapmak gerekli olmayabilir.

Şartları nelerdir?

Doğum borçlanması yapılabilmesi için doğum yapan kadının doğumdan önce sigortalı olarak çalışıyor olması şarttır. Sigortalılık öncesi doğumlar borçlanılamaz.

Diğer yandan, doğum borçlanması yapılabilmesi için doğan çocuğun sağ olması gerekir. Doğum borçlanması yapacak kadın sigortalının borçlanma yapacağı sürelerde yani doğumdan sonraki en fazla iki yıllık süre içerisinde uzun vadeli sigorta kollarına tabi sigortalı olmaması da gerekir.

Borçlanma yapılacak sürelerde adına prim yatırılmamış olması şarttır.

Kimler yapabilir?

SGK, 2014 yılına kadar bütün sigortalılara doğum borçlanması hakkı tanımıyordu. 2014 yılında 6552 sayılı kanu

Çalışma hayatı çok sayıda risk barındırıyor. Risklerin önlememesi durumunda iş kazaları meydana gelebiliyor.

İş kazası sonucu Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) sigortalılara ve geride kalanlara sağladığı yardımlar söz konusu. Ancak bunun için önce SGK’nın olayı iş kazası olarak tanımlaması gerekiyor. Bugünkü yazımda SGK’nın hangi olayları iş kazası olarak tanımladığını ve iş kazası sonucu sağlanan yardımları ele almaya çalışacağım.

- SGK’ya göre hangi haller iş kazasıdır?

Sigortalının;

- İşyerinde bulunduğu sırada,

- İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,

- Emziren kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,

- İşverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş geliş sırasında meydana gelen ve sigortalıyı bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olay.

Günümüzde işverenler çalışanların iş sözleşmelerini sona erdirirken sıklıkla işletmesel nedenleri öne sürmektedir. İş güvencesine sahip bir çalışanın iş sözleşmesi ancak işçiden veya işletmeden kaynaklanan geçerli bir neden varsa sona erdirilebildiğinden, böyle bir nedenin olmaması veya geçerli kabul edilmemesi halinde fesih geçersiz sayılmaktadır. Geçerli nedenler içinde yer alan işletmesel nedenlerin kanunda sınırları tam olarak belirlenememiştir. Bu nedenle kavramın içeriği yargı kararlarıyla açıklanmaya çalışılmaktadır.

Üç tür neden var

İşverenlerin feshe gerekçe olarak gösterebilecekleri üç tür işletmesel neden bulunmaktadır. Bunlardan ilki ekonomik güçlükler, ikincisi yeniden yapılanmaya gidilmesi ve sonuncusu ise teknolojik dönüşümlerdir. Bir işletmede bunlardan birinin varlığı halinde işverenler açısından işçilerin iş sözleşmelerini sona erdirme hakkı doğmaktadır. Ekonomik güçlükler, işverenin yaptığı işi gerçekten etkileyen ve işveren üzerinde doğrudan etki doğuran güçlüklerdir. Örneğin, genel ekonomik güçlük olmasına rağmen ilgili işveren bu ekonomik güçlükten etkilenmediyse, ekonomik güçlükleri fesih gerekçesi olarak sunamayacaktır. İşçinin iş sözleşmesinin sona

Türkiye’de okul ve iş dünyası arasındaki ilişki maalesef yeterince güçlü değil. Mevcut iş birliği mekanizmaları daha çok geleneksel yöntemlere dayanıyor. Bu yüzden, özellikle mesleki eğitim alanında ciddi bir nitelikli ara eleman açığı söz konusu.

Türkiye’de işgücü piyasası istatistikleri, çok sayıda mesleki eğitim mezununun işsiz olduğunu, iş bulmada genel lise mezunlarına göre önemli bir avantaja sahip olmadıklarını ve eğitim alanlarının dışındaki işlerde çalıştıklarını gösteriyor. İşverenler de sürekli istedikleri niteliklere sahip ara eleman bulmakta büyük sıkıntı yaşadıklarını ifade ediyorlar.

1.7 milyon açık iş var

Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) istatistiklerine göre, Ocak - Ağustos 2018 dönemi itibarıyla Türkiye işgücü piyasasında 1 milyon 691 bin 331 açık iş söz konusu. Açık işlerin 1 milyon 681 bin 957’si özel sektörde bulunuyor.

Türk ekonomisi, büyüme potansiyeline bağlı olarak gün geçtikçe daha donanımlı, daha yüksek niteliklere ve becerilere sahip olan işgücüne ihtiyaç duyuyor. Teknolojik gelişmeler ve uluslararası rekabet baskısı, iş dünyasının sürekli değişen ihtiyaçlarını karşılama noktasında eğitim sistemine, özellikle de mesleki eğitime çok önemli bir rol atfediyor.

Türkiye’

Kamuda görev yapan işçilere 7 Aralık’ta 13 günlük ücret üzerinden tediye ödenecek. Buna kadroya geçen taşeron işçi de dahil olacak.

Kamuda taşeron işçilerin sorunlarının çözülemez noktaya gelmesi, hatalı taşeron kullanımı nedenleriyle, bu yılın başında yapılan düzenlemeyle kamuda çalışan taşeron işçiler kadroya geçirilmişti.

Kadroya geçirilen taşeron işçiler kamu işçisi haline gelince kamu işçilerine tanınan haklardan yararlanmaya başladılar. Bu haklardan belki de en önemlisi ilave tediye.

Yıl içerisinde 52 günlük ilave tediye ödemeleri dört taksitte yapılıyor. Ocak-haziran-ağustos/eylül ve aralık aylarında kamu işçilerine 13’er günlük tediye ödemesi yapılıyor.

Prim kesilir mi?

Toplamda 52 günlük ilave tediyesi yıl içinde ödenmiş oluyor. Ocak-haziran ve ağustos tediye ödemeleri yapıldı. Şimdi sırada aralık ayında yapılacak ödeme var.

Kamuda kadroya geçen taşeron işçileri 2018 yılında 39 günlük tediye alacaklar. Kadro geçişleri tamamlanmadığı için ocak ayında yapılan ödemeden kadroya geçen taşeron işçileri yararlanamadı.

Haziran ve eylül aylarında ilave tediyelerini alan kamu işçilerine tediyelerin son taksiti 7 Aralık’ta ödenecek. Bu konudaki Cumhurbaşkanlığı kararı yayımlandı. Son taksit

1 Ekim Dünya Yaşlılar Gününün hemen öncesinde, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından yayımlanan “Yaşlılar için Sosyal Koruma: Temel Politika Eğilimleri ve İstatistikler 2017 19” başlıklı yeni rapora göre, küresel düzeyde emeklilik kapsamı genişliyor ancak emeklilik kapsamında yaşlılara sağlanan fayda düşük düzeyde kalıyor. Oysa yaşlı insanlar için yeterli emeklilik maaşı sağlanması son derece önemli. Aksi halde, pek çok yaşlı yaşamını sürdürebilmek için çalışmaya devam etmek zorunda kalıyor.

ILO raporuna göre, küresel düzeyde emekli maaşı alan yaşlıların oranı yüzde 68. Ancak emekli maaşlarının düzeyi yetersiz. Yaşlılar için emeklilik ve diğer yardımlara yapılan harcamalar, ortalama olarak gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 6.9’unu oluşturuyor. Ancak bölgeler arasında ciddi uçurumlar söz konusu. Pek çok ülkede söz konusu aylıkların miktarının çok düşük düzeyde olması nedeniyle yaşlı bireyler yoksulluk riski ile karşı karşıya. Bu anlamda, çok sayıda ülkede çalışanların emeklilik dönemine ilişkin sosyal koruma çerçevesi ile sosyal adalet arasındaki ilişki konusunda endişe duydukları görülüyor. Oysa gerek ILO standartları gerekse Birleşmiş Milletler 2030 Gündemi ve