Kuruyemişin hikayesi
Ramazan ayında kuruyemişe ilgi artar. Kuruyemiş çerezlik olarak bizim bulunduğumuz bölgede daha fazla tüketiliyor. Yunanistan, İran ve Irak kuruyemişin en fazla tüketildiği ülkeler. Lübnan’da kişi başı kuruyemiş tüketimi 11 kilo. Bizde 4 kilo dolayında. Türkiye’de iç pazar büyüklüğü 7 milyar lira olarak tahmin ediliyor.
Türkiye’de 80’i belli büyüklüğün üzerinde 700 işletme kuruyemiş sanayisinde ve pazarında faaliyet gösteriyor.
Yemeklerden şarkılara
Geçtiğimiz günlerde elime ulaşan ve çok yakında yayımlanacak “Kuruyemiş Ansiklopedisi”nde 33 yazardan oluşan bir ekip 400 yıl önceden başlayarak günümüze kadar kuruyemişin hikayesini kağıda dökmüş. Kuruyemişle hazırlanan yemekler, kuruyemişle ilgili şarkılar, Türk edebiyatında kuruyemiş gibi 550 maddede kuruyemiş anlatılıyor.
Bu çalışmayı ve ansiklopedinin yayınını, Antepli bir ailenin kurup geliştirdiği Tadım Kuruyemiş firması desteklemiş. Ben Tadım’ın kurucusu rahmetli Mehmet Tekinalp’i tanıdım. Antep fıstığından paketlenmiş çerezlik kuruyemişe geçişini izledim.
Gaziantepli Tekinalp Ailesi, 1940’lı yıllarda fıstık üretimine ve ticaretine başlamış. Mehmet Tekinalp’in “Fıstıkçı Arap” lakabıyla anılan babası, Antep fıstığını İstanbullulara tanıtan ilk kişilerden biri olarak bilinir. 1950’li yıllarda Amerika pazarına fıstık ihracatını başlatan bir Gazianteplidir.
Fıstıkçı Arap’ın oğlu Mehmet Tekinalp, Antep fıstığının yanı sıra diğer kuruyemişleri de paketleyerek satmak için 1971’de İstanbul’da Tadım’ı kurdu. Tadım’ın marka logosu büyük grafik ustası rahmetli Mengü Ertel’e ait.
Bugün ikinci ve üçüncü kuşak temsilcilerin işbaşında olduğu Tadım, Gebze’de ve Almanya’da kuruyemiş, kuru meyve ve kuruyemiş bar üreten küresel bir Türk markası oldu.
En çok tüketilenler
Kuruyemişte paketleme hem insan sağlığı için gerekli hijyen koşullarının sağlanmasına hem de bayatlamaya çok yatkın olan kuruyemiş ürünlerinin ticari hayatını uzatmaya imkan veriyor.
Tadım paketli kuruyemiş sektörünün lideri konumunda. Tadım’ın yanı sıra çok sayıda yerel firma kendi markalarıyla satış yapıyor. Malatya Pazarı, Peyman, Papağan paketli çerezlik kuruyemiş pazarının önde gelen firmaları.
Çerezlik olarak en fazla tüketilen kuruyemişler ay çekirdeği, Antep fıstığı, badem, fındık, kabak çekirdeği, yer fıstığı ve leblebi.
Ramazanda halkımızın en fazla tükettiği kuruyemişlerden ay çekirdeğinin 45 gramlık paketinin perakende fiyatı 1 lira dolayında. Gene ilgi gören kuruyemiş çeşitlerinden Antep fıstığı, fındık, bademin 45 gramlık paketi 3.5 lira. Yer fıstığının 50 gramlık paketi 1.25 lira. Kabak çekirdeğinin 40 gramlık paketi 1.25 lira. Leblebinin 50 gramlık paketi ise 1.5 lira.
