Hem savunmada hem de salgında millileşme
Milli Savunma Bakanlığı’na bağlı Makine Kimya ve Endüstrisi Kurumu’nun (MKE) bazı fabrikalarını gezerek yerlileşmedeki son durumu yerinde gördüm. MKE’de başta Barış Pınarı, Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı Harekâtlarında ihtiyaç duyulan ve kullanılan birçok yerli mühimmat yapılıyor...
Hem salgın dönemi hem de bölgemizdeki askeri hareketlilik bir kez daha gösterdi ki dışa bağımlı olmama ve millileşme büyük önem taşıyor. Özelliklede Türk savunma sanayinde millileşme çok değerli.
Dünya devi ABD bile bu salgın döneminde küçücük virüsle baş etmekte ve maske bulmakta zorlandı.
Türkiye’den 100’ün üstünde ülkeye bu dönemde maske ve sağlık setleri yardımı yapıldı.
Milli Savunma Bakanlığı’na bağlı MKE Kurumu’nun bazı fabrikalarını gezerek millileşmemizdeki son durumu yerinde gördüm. MSB’ye bağlı ilaç fabrikası, maske fabrikası ve fişek fabrikasını Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile dolaştım.
İlaç fabrikası koronavirüs salgınına yönelik ilaç çalışmasında ilerleme kaydederken maske fabrikası da haftada 10 milyon maske üretiyor. Ayrıca solunum cihazı da üretilmiş.
MKE’nin fabrikalarında ise başta Barış Pınarı, Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı Harekâtlarında ihtiyaç duyulan ve kullanılan birçok yerli mühimmat yapılıyor.
Türk savunma sanayinin temelini oluşturan MKE kurumunun değişik isim ve statüler altında geçmişi eski. Kurumun çekirdeğini, İstanbul’un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet tarafından kurulan Top Dökümhanesi oluşturuyor. MKE Kurumu’nun yeni ve yerlileştirilen ürünleri şöyle:
YILDA 60 MİLYON FİŞEK
YERLİ VE MİLLİ FİŞEK ÜRETİM HATTI: Yeni kurulan bu üretim hattında 7,62 mmx39 ve 7,62 mmx54 Rus kalibre fişeklerinin üretim gamına dâhil edilmesi ile 60 milyon adet arttırılarak 260 milyon adede kadar çıkabilecek. Yeni kurulan dönüşümlü üretim hattında ise 7,62 mmx39 Kalaşnikof, 7,62 mmx54, 7,62 mmx51 NATO, 5,56 mm ve 7,62 mm Büzmeli Manevra Fişekleri üretilebilecek.
Tek vardiya hat kapasitesi 20 milyon adet/yıl olup, 3 vardiya çalışılarak 60 milyon adet/yıl kapasiteye ulaşılabilecek. Bu kapsamda Ürdün ile sözleşme imzalandı.
Bazı Türkî Cumhuriyetler, Afrika ve Orta Asya ülkelerindeki projelere yönelik iş geliştirme faaliyetleri ise devam ediyor.
KESKİN NİŞANCI FİŞEĞİ
8,59 MMX70 KESKİN NİŞANCI FİŞEĞİ: Barış Pınarı Harekâtının başlatılmasından sonra 8,59 mmx70 keskin nişancı fişeği ihtiyacı ortaya çıkmış ancak bu mühimmat ambargo sebebiyle yurtdışından alınamamış. 8,59 mmx70 fişeğinin mevcut üretim hatlarının dışında yeni bir kalibre olması sebebiyle, mühendisler aksam, takım, aparat tasarımlarını yaptı. Bu süreçte geleneksel fişek üretim yöntemlerinin dışına çıkılarak, FMJ (Full Metal Jacket) fişeğin yanı sıra 8,59 mm solid tip fişek üretimi de gerçekleştirildi. İlk teslimatta 7 bin adet 8,59 mm solid fişeği sevk edildi. Bugüne kadar 31 bin adet teslim edildi.
KİMYASALLAR DA MİLLİLEŞTİRİLİYOR
YURTDIŞINA BAĞIMLI KİMYASALLARIN MİLLİLEŞTİRİLMESİ PROJESİ: Kurumun yurtdışından tedarikinde zorluk çektiği enerjik malzemelerin üretim kabiliyetinin TÜBİTAK MAM ile birlikte kuruma kazandırılması amaçlanmış. COMP B, COMP A5, COMP C4, TETRİL, AMONYUM PERKLORAT, OCTOL ve PBXN gibi yurtdışından ithal edilen inert ve enerjik kimyasalların millileştirilmesi için çalışmalar sürdürülüyor.
ALMANYA VE ABD’YE CİHAZ
SAHRA TAŞINABİLİR SOLUNUM CİHAZI: MKE Kurumu yerli ve milli kabiliyetleriyle SAHRA taşınabilir solunum cihazını da üretti. 4 saate kadar çalışma kapasiteli dâhili batarya ünitesine sahip olan cihaz, batarya sistemi, ASPİLSAN Enerji tarafından Kayseri’de çok kısa sürede milli teknoloji ile yerli olarak geliştirildi ve üretildi. Kanada, Kolombiya, Endonezya, Almanya, ABD ve Şili gibi ülkelere yönelik sipariş görüşmeleri devam ediyor. SAHRA’nın sertifikasyon süreci tamamlanmış. Bugünlerde ihracata başlanması planlanıyor.
MKE TERMAL KAMERA SİSTEMİ: MKE Termal Kamera Sistemi; olağan hayat akışını etkilemeden ve temas gerektirmeden ateş ölçümü yapma kabiliyetine sahip. Ateşi yüksek bir kişiyi tespit ettiğinde görsel ve sesli alarmlar oluşturmakta ve söz konusu şahsın yüz fotoğrafını çekerek ilgili yetkiliye iletiyor. Ürünün ihracatı için gerekli olan tüm belge işlemleri tamamlandı. Yazılım altyapısı tamamen yerli ve milli olduğundan dolayı kameralar, salgın sonrasında da istenilen video analiz çözümleri eklenerek kullanılabilir.
HAFTADA 10 MİLYON MASKE
CERRAHİ MASKE ÜRETİM PROJESİ VE TEZGÂH GELİŞTİRME PROJESİ: Koronavirüs salgını nedeniyle acil olarak cerrahi maske üretimine ihtiyaç duyulan bugünlerde gezdiğim fabrikalarda haftada 10 milyon maske üretimi yapıldığı belirtildi. MAKSAM Makina ve Maske Fabrikasında toplam 40 adet maske üretim tezgâhı teslim edildi. Bunların 7’si Askeri Dikimevi Müdürlüklerine gönderildi.
YERLİLEŞTİRİLEN ULTRASONİK KAYNAK MAKİNASI: Ultrasonik kaynak makinaları ve içerisinde yer alan kritik teknoloji malzemeleri, Cumhurbaşkanlığı’nın yerlileştirme direktifleri doğrultusunda MKE Kurumu koordinasyonunda Meteksan Savunma Sanayii A.Ş. ile beraber yerlileştirilerek kullanıma alınmış. İthal edilen muadil ürünlere nazaran hem daha dayanıklı, hem de toplam sahip olma maliyeti daha ekonomik.
TANK VE OBÜS ÇELİĞİ
ÇELİKHANE PROJESİ: Çelikhane Projesi kapsamında 550 Milyon TL’lik yatırım gerçekleştirildi. MAAT’tan Kuruma yılda ortalama 3 bin 800 ton hurda aktarılıyor. 120 bin ton kapasiteli ARK ocağında işlenen hurdalar dövme vasıflı çeliğe dönüştürülüyor. Bu çelikler Altay Tankı silah sisteminin komplesi, Fırtına obüsü silah sisteminin alt komplesi ve 35 mm Korkut silah sisteminde kullanılıyor. BORA, KNT, MPT’ler gibi birçok ürünle TSK’nın ihtiyaçlarını karşılamakla birlikte ihracata da katkı veriliyor.
DENİZ TOPU ÇALIŞMASI
76/62 MM DENİZ TOPU GELİŞTİRME PROJESİ: Silah sisteminin yurtdışı tedarik süresi minimum 24 ay iken, yerli ve milli imkânlarla üretilecek prototipin 12 ay içerisinde fabrika kabul testlerine başlanması planlanıyor. Kurumun, silah sistemini yerlileştirme çalışmalarına başladıktan sonra, yurtdışı tedarikçi firma, birim fiyatını çok düşürmüş. Bu silah sistemi Deniz Kuvvetleri envanterindeki orta ve düşük tonaj gemilerde kullanılacak.
MODÜLER BARUT SİSTEMİ: Modüler barut sisteminin yurtdışı tedarikinde yaşanan sıkıntılardan dolayı, 155 mm modüler barut sisteminin yerlileştirilmesi amacıyla öz kaynaklarla bir ARGE projesi başlatılmış. Bir yıl içerisinde barut, yanar kovan ve ateşleyici tasarımları gerçekleştirilerek prototip üretimleri yapılmış ve bu kapsamda SSB ile seri üretim sözleşmesi imzalanmış.
TOPÇU VE ZAMAN TAPASI
MOD 92 TAPASI: 105-203 mm mühimmatlarında kullanılabilecek mekanik, hassas ve tavik özellikli yerli ve milli imkânlarla yapılmış olan ilk mekanik topçu tapası olup, yurt dışına bağımlılık ortadan kaldırılmış.
MOD 124 ELEKTRONİK ZAMAN TAPASI: Mühimmatın burun kısmına yerleştirilerek ayarlanan zamanda fonksiyon yapan elektronik tapalar. Yerli ve milli imkânlarla yapılmış olan ilk elektronik zaman tapası olan MKE MOD 124, 25 gün gibi kısa bir süre içerisinde üretilmiş. Batarya sisteminin yerlileştirilmesi, ASPİLSAN ile işbirliği çerçevesinde gerçekleştirilmiş.
6 VE 3 NAMLULU UÇAKSAVARLAR
20 MM 6 NAMLULU SİLAH SİSTEMİ GELİŞTİRME PROJESİ: Silah sisteminin tamamen yerli imkânlarla geliştirilmesi amacıyla başlatılan projede tasarım çalışmaları tamamlanmış ve 2 adet prototip üretilmiş. 6 adet döner namluya sahip, dakikadaki atım sayısı ortalama 4 bin 500 atım/dk. Etkili menzili 2 bin metre. Temmuz 2020 içerisinde tasarım doğrulama testleri gerçekleştirilerek 2020 sonuna kadar kalifikasyon faaliyetlerinin tamamlanması planlanmış.
12.7 MM 3 NAMLULU SİLAH SİSTEMİ GELİŞTİRME PROJESİ: Projede tasarım tamamlanmış ve 1 adet prototip üretimi gerçekleştirilmiş. Silah Sistemi 3 adet döner namluya sahip, dakikadaki atım 1000+200 atım/dk. Etkili menzili 1700 metre. Projede ön testler gerçekleştirilmiş olup tasarım doğrulama ve kalifikasyon testleri için altı adet silah üretimi devam ediyor. Üretim faaliyetlerinden sonra Ekim 2020 içerisinde tasarım doğrulama ve kalifikasyon testlerinin gerçekleştirilmesi planlanıyor.
TANK MÜHİMMATINDA BAĞIMLILIK BİTMİŞ
120 MM APFSDS-T TANK TOPU MÜHİMMATI: 120 mm APFSDS-T Tank Mühimmatı Zırh Delici Çubuk (Penetratör) Yerlileştirme ve Kalifikasyon Projesi 2016 yılında, Kapsül Yerlileştirme ve Kalifikasyon Projesi Kasım 2017 tarihinde tamamlanmış. Bugüne kadar İsrail IMI Firmasından tedarik edilmiş olan mühimmatın kritik parçalarının yerli üretimi mümkün hale gelmiş ve yurtdışı bağımlılıklar ortadan kaldırılmış.
120 MM MKE MOD 300 HE-T TANK MÜHİMMATI: Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı Harekâtlarında, anti personel Tank mühimmatı ihtiyacı ortaya çıkmış. 2017 yılında, Leopard 2 A4 ve M60 T Tanklarından atılabilen 120mm MKE MOD300 HE-T Mühimmatı projesine MKE bünyesinde başlanmış. Yaklaşık 1 yıl gibi bir süre içerisinde seri üretime geçilmiş. 120 mm MKE MOD 300 HE-T Tank Topu Tahrip- İzlikli Mühimmatı, 9km menzile sahip. Barış Pınarı ve Bahar Kalkanı Harekâtlarında kullanılmış. 8 bin adet gönderilmiş.
40 MM MKE MOD 78 HE YÜKSEK HIZLI BOMBAATAR MÜHİMMATI: Mühimmatın mekanik çarpma tapa, mermi komplesi, kovan komplesi, barut, mayon komplesi parçaları yerlileştirilerek muadili yabancı menşeli mühimmatın tedarikinin önüne geçilmiş. Üretilecek olan 70 bin adetlik 40 mm MKE MOD 78 HE Mühimmatı seri üretim sürecinde.
