Gıda sahtekârlarına göz açtırılmayacak
Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli ile 2020 hedeflerini konuştuk. 2020’nin tarımda dijitalleşme yılı olacağını kaydeden Pakdemirli, gıdada da yeni bir küresel girişim başlatacaklarını dile getirdi
Gıda sahtekârına göz açtırılmayacağını ifade eden Pakdemirli, 24 saat denetim yaptıklarını belirterek, “2019’da 1.2 milyonun üzerinde gıda denetimi yaptık, bu sayı bu sene daha da artacak” dedi
Gıda sahtekârlığı üzerine gidilmesi gereken önemli bir konu.
Gıda sahtekârları zaman zaman bakanlık tarafından açıklanıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı bu konuda çok hassas ve seferberlik başlatmış. Hem hapis cezasının, hem de para cezasının olduğu yeni yasa da TBMM’de.
Halk sağlığı için çok önemli bir konu olan gıda sahtekârlarına yönelik yapılacaklar başta olmak üzere bakanlığın 2020 projelerini Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ile konuştuk.
2020’nin tarımda dijitalleşme yılı olacağını kaydeden Pakdemirli, gıdada da yeni bir küresel girişim başlatacaklarını dile getirdi. Gıda sahtekârlarına göz açtırmayacaklarını ifade eden Pakdemirli, 24 saat 7 bin personelle denetim yaptıklarını dile getirdi. Pakdemirli, “2019 yılında 1.2 milyonun üzerinde gıda denetimi yaptık, bu sayı bu sene daha da artacak” dedi.
Pakdemirli Milliyet’in sorularını şöyle yanıtladı:
İsraf ve obezite
Gıda ile ilgili başlatacağınız yeni girişimler neler olacak?
Dünyada üretilen gıdanın yüzde 30’u atılıyor. Atıldığı anda bunun en az yüzde 50’si yenilebilir durumda. Bu aynı zamanda bir israf. Bu israfın da önlenmesi gerekir. Bu nedenle BM’de “Gıdanı Koru” kampanyası başlatacağız. Bu yeni bir küresel girişim olacak. Böylece hem obeziteyle mücadele, hem de israf ile mücadele için bilinçlendirme yapılacak.
Kampanya lansmanını 2020 yılının ilk çeyreğinde yapmayı planlıyoruz. Bu da ‘Geleceğe Nefes Projesi’ gibi ses getirecek. Bu konuda bilinçlendirmeyi artırmak için kamu spotu hazırlayacağız.
İslam Ülkeleri Teşkilatı 8. Tarım Bakanları Konferansı 16-18 Haziran’da İstanbul’da düzenlenecek. Aynı tarihlerde, gıda güvenliği için İslam Teşkilatı (IOFS) 3. Genel Kurulu da İstanbul’da yapılacak. FAO ile ortaklaşa “Gıdanı Koru” kampanyasıyla gıda kaybı ve ziyanını azaltmayı hedefliyoruz.
Denetim artacak
Gıda sahtekârlarına yönelik ne yapıyorsunuz?
Tarladan sofraya güvenilir gıda anlayışıyla, tüketici sağlığını en üst düzeyde korumaya yönelik çalışmalarımızı aralıksız sürdürüyoruz. 7 bin denetim personelimiz ile 7/24 denetim gerçekleştiriyoruz.
2019’da 1.2 milyonun üzerinde gıda denetimi yaptık, bu sayı bu sene daha da artacak. Gıda sahtekarlarına göz açtırmayacağız. Halk sağlığını tehdit eden firmalarla alakalı ise toplumun ve halkın sağlığıyla oynayan, yanlış ürünler üretenlere karşı dün olduğu gibi bugün de etkin mücadele etme gayreti içerisindeyiz.
Denetimlerle uygun olmayan ürünleri ve firmaları kamuoyuna ifşa ediyoruz. 2012 - 2020 arası 22 kez kamuoyu ifşası yaptık. Bu kapsamda toplamda 3 bin 202 parti ürünü ifşa etmiş olduk. Bir firmayı birkaç defa ifşa ettiğiniz zaman o firmanın piyasada iş yapma imkânı kalmıyor.
Gıdada kurallara uymayanlarla ilgili caydırıcılığı artırmak ve daha etkin mücadele için yasa taslağı TBMM’ye iletildi. Düzenlemenin kısa sürede yasalaşmasını bekliyoruz. Denetimlerde kanunun verdiği en yüksek cezaları veriyoruz ancak oradan kazanılan getiri fazla olduğu için cezayı göze alıyorlar ya da firmanın adını bir süre sonra değiştiriyorlar. Bu firmaları ticaretten mene kadar gidebiliriz.
Düzenlemeyle gıdada sahtekârlık yapanlara, fiilin iki yıl içinde tekrarı halinde 5 yıldan 10 yıla kadar sektörden men, 5 yıla kadar hapis ve 250 bin liraya kadar idari para cezası öngörülüyor.
Tarımda dijitalleşme çalışmalarınız hangi aşamada?
Önümüzdeki dönemde büyüme odaklı, tarım ve ormancılığı geliştirecek sürdürülebilirlik temelli, kalkınmayı destekleyen politikaları uygulamaya devam edeceğiz. Özellikle teknoloji ve değer zincirinin bir bütün olarak ortaya çıkması ile 2020 yılını, Tarım ve Orman Bakanlığı dijitalleşme yılı olarak tasarladık.
Dijitalleşme yılı
Tarımda dijital kayıtlılık ile üretimde ve gıda sanayiinde beklenen gelişim ve verim artışı en kısa yoldan sağlanabilecek, dijital değer akışı haritalama ile tarladan sofraya kayıtlılık ve yapay zekâ uygulamaları üzerine hedef koyarak, hem üreticinin gelir seviyesini artıracak, hem de tüketicinin daha kaliteli, zamanında ve uygun fiyata beslenmesini sağlayacak bir üretim planlamasını hedefledik. Kıt olan kaynakların verimliliğini artırmak için yeni teknoloji ve teknikleri kullanarak daha az girdi ile daha fazla ürünü, birim maliyeti azaltarak ulaşabiliriz.
Bu amaçla, tedarikten lojistiğe kadar bütün süreci optimize edecek bir sistemi tanımladık. Erken uyarı sistemleri ile iklim değişimi, toprak analizi, teknolojik eğitim, ürün ve girdi fiyatlarının takibi, küçük ölçekli işletmelerin üretim ve fiyat alanında karşılaşabilecekleri sorunları önceden tespit ederek, geleceğe yönelik alınması gereken tedbirleri alacağız.
Hayvana işkence yapana büyük ceza
Hayvanlara işkence yapanlara yönelik çalışmalarınız ne aşamada?
Hayvanlara işkence yapanlara cezalar artacak. Yasa teklifinin ilk çeyrekte TBMM’den çıkmasını öngörüyoruz. Taslakla hayvanlara işkence etmek, kasten öldürmek, dövüştürmek, onlarla cinsel ilişkide bulunmak, nesli tehlike altındaki hayvanları öldürmek ve bir hayvanın neslini yok etmenin “kabahat” kapsamından çıkarılması ve “suç” kapsamına alınması öngörülüyor.
Düzenlemeyle, hayvanlara işkenceye, acımasızca muameleye 6 aydan 3 yıla kadar, kasten öldürmeye 6 aydan 4 yıla kadar, dövüştürenlere 3 aydan 2 yıla kadar, nesli tehlikedeki hayvanı öldürene 1 yıldan 5 yıla kadar, bir hayvanın neslini yok edene 5 yıldan 10 yıla kadar, cinsel ilişkide bulunanlara 4 aydan 3 yıla kadar hapis cezası planlanıyor. Suçların adli para cezasına çevrilmesi ve ertelenmesinin önüne geçilmesi de düzenlemede yer alıyor.
Genç çiftçilere 100 bin TL hibe
Çiftçilere yönelik yeni projeleriniz olacak mı?
Çiftçilere yönelik yeni bir proje başlatıyoruz. Kırsal Kalkınmada Uzman Eller Projesi ile tarım, hayvancılık, ormancılık, gıda ve su ürünleri alanlarında eğitim veren meslek yüksekokulu veya üniversitelerden mezun gençlerin, kırsal alanda istihdamına katkı sağlayacağız. Bu kapsamda, 2019-2020 döneminde, pilot il seçilen Amasya, Düzce, İzmir ve Mardin’deki projelere hibe desteği vereceğiz. Bu destek, kırsal alanda yaşayan ve yaşamayı taahhüt eden, ilgili okullardan mezun kişilerin uygulayacağı bitkisel ve hayvansal üretim, işlenmesi, depolanması ve paketlenmesine yönelik projeleri kapsayacak. Projeye başvurular başladı ve 18 Şubat 2020 tarihine kadar devam edecek. Uygun bulunan projelere 100 bin liraya kadar hibe desteği sağlayacağız.
Hibrit sağımcı
Hayvancılıkta yeni projeleriniz var mı?
Her türlü hayvan kayıtlarının tutulması için hassas tarım tekniklerinden faydalanıp verimliliği artıracak Akıllı Küpe (Hayvan Takip Platformu) geliştirme çalışmalarına başladık. Hayvan hareketleri anlık izleyerek hastalıklarla etkin mücadele edeceğiz. Yüzde 10 buzağı artışı ile ilave 500 bin buzağı elde edilecek. Geliştirdiğimiz sağım sistemiyle küçükbaş işletme maliyeti düşecek. Süt kalitesini artırmak için güneş enerjisi ile çalışan Gezen Hibrit Sağımcı adında sağım makinasını geliştirdik. Aynı anda 12 ve 24 hayvanın sağımının yapılabildiği iki farklı “Gezen Hibrit Sağım Sistemi” prototipi oluşturduk.
138 milyar TL tarım desteği
Tarımda ne destekler verildi ve yenileri ne olacak?
Tarım ülkemiz için stratejik ve hayati derece önemli. Dünyayı doyuran ülke, dünyanın lider ülkesi olacaktır. İklim değişikliği ve ekonomik dalgalanmalara rağmen tarım ve gıda sektörümüz son 17 yılda, yıllık ortalama yüzde 2.72’lik büyüme kaydetti.
Sektördeki büyüme 2019 yılında da devam etti. Tohumdan sofraya çiftçimizi, üreticimizi koruyor; tüketicimizi de kolluyoruz. Bu noktada üreticimize önemli miktarda destek sağlıyoruz. Tarımsal destekleri, verimlilik ve kaliteyi artıracak şekilde çeşitlendirerek, kırsal kalkınmayı ve sektörde sürdürülebilir gelişmeyi sağlamak amacıyla etkin bir yapıya kavuşturduk. Son 17 yılda üreticilerimize 137.5 milyar lira destek ödedik. Gübre desteği başta olmak üzere bazı desteklerde, birim destek miktarlarını artırdık, bazı konularda ise yeni destekler başlattık.
Bu çerçevede 12 yeni destek ve 32 destek birim fiyatında da artış sağlayarak çiftçimizin yanında olmaya devam ettik. 2019 yılı için çiftçilerimize, üreticilerimize ödemeyi planladığımız tarımsal destekleme başlangıç bütçemiz 16.1 milyar lira idi. Ancak yılsonu itibari ile ödediğimiz rakam 17.2 milyar liraya ulaştı.
Yüzde 36.7 arttı
Geçen yıl üreticilerimize; alan bazlı için 4.2 milyar lira, fark ödemeleri için 4.6 milyar lira, hayvancılık için 5 milyar lira, tarım sigortaları için 1.1 milyar lira, kırsal kalkınma için 466 milyon lira, telafi edici ödemeler kapsamında 271 milyon lira, diğer tarımsal amaçlı destekler için 1.6 milyar lira ödeme gerçekleştirdik.
Bu yıl çiftçilerimize ödeyeceğimiz tarımsal destek miktarını 2019’a göre yüzde 36.7 oranında artırarak yaklaşık 22 milyar liraya çıkardık. Bu destek miktarı bakanlık bütçemizin yüzde 54.5’i oranına denk geliyor.
Fidan dikmede yeni hedef 82 milyon
11 milyon ağaç dikme projeniz gerçekleşti, yeni hedef nedir?
Projemizin ismi ‘geleceğe nefes’ idi. 11 milyon hedefiyle yola çıktığımız bu etkinlikte halkımızın desteği ve katkısıyla 13 milyon 791 bin 435 fidan dikimi gerçekleştirdik. Etkinliğimize 1.2 milyon vatandaşımız katıldı. Etkinlik kapsamında, 1 saat içinde en fazla fidan dikme rekorunu egale ederek Guinness Rekorlar Kitabına da girmiş olduk.
Çorum’daki etkinlikte 1 saatte 3 bin kişiyle, 303 bin 150 fidan dikerek rekor kırdık. Bu yılki yeni hedefimiz 82 milyon fidanı toprakla buluşturmak. 2019 yılı genelinde ise 333 milyon fidan dikimi gerçekleştirdik. Yaptığımız çalışmalarla 2002’de 20.8 milyon hektar olan orman alanımız, 2019’da 22.6 milyon hektara ulaştı. Son 17 yılda 5.4 milyon hektar alanda 4 milyar 633 milyon fidanı toprakla buluşmuş oldu. 2023 yılına kadar ise 7 milyar fidan dikmek.
