Dünyada ‘Türkçe’ rüzgârı

Dünyada Türkçe öğrenmeye yönelik talep arttı. Bunda Türk dizilerinin de etkisi büyük. Dikkati çeken nokta ise Mısır, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi yönetimleriyle sıkıntılar yaşanan ülkelerin vatandaşlarının Türkçe öğrenmek için yoğun talepte bulunması.

Barış Pınarı Harekâtı sürecinde batı ülkelerindeki ve İslam ülkelerindeki Türkiye karşıtlığına şahit olduk. Yönetimler Türkiye’nin haklı terörle mücadelesine böyle tavır alsa da birçok ülkenin vatandaşlarının Türkiye’ye ve Türkçe‘ye ilgisi artıyor. Türkiye’nin birikimini, kültürünü, değerlerini dünyaya tanıtan ve yurtdışında Türkiye’ye yakın insan sayısının artırmak için çalışan kurumlardan birisi de Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Yunus Emre Enstitüsü (YEE). YEE Başkanı Şeref Ateş ile yurtdışında Türkçe’ye ve Türkiye’ye olan ilgi ile projelerini ve 9 yılda yaptıklarını konuştuk. Yurtdışında Türkçe öğrenmeye yönelik talebin arttığını belirten Ateş, “48 ülkede 58 Yunus Emre Enstitüsü var. Yurtdışında açtığımız Türkçe kurslarına katılmak isteyenlerin yoğun talebi ile karşılaşıyoruz. Mısır’da bizim kursumuza girebilmek için insanlar akşamdan gelip battaniyesiyle kapımızda yatıyorlar. Şuana kadar bizim aracılığımızla Türkçe öğrenen sayısı 500 bini geçti. 50 ülkede de 101 üniversiteyle Türkoloji bölümü protokolü imzaladık.

23 üniversiteye 46 hoca gönderdik. ‘Tercihim Türkçe Projesiyle’ 8 ülkede 194 okulda Türkçe öğretim faaliyeti yapılıyor. Sayemizde 7 ülkede Türkçe seçmeli yabancı dil olarak okutulmaya başlandı” dedi.

Ateş, Yunus Emre Enstitü-sü’ne bağlı olan Türkçe’nin Sesi Radyosu stüdyosunda sorularımı şöyle yanıtladı:

- YEE neden kuruldu ve çalışma alanlarınız neler?

Türkiye’nin, Türk dilinin, edebiyatının, tarihinin, kültürünün ve sanatının tanıtılması, Türkiye ile diğer ülkeler arasındaki dostluğun ve kültürel bağların pekişmesi yönündeki çalışmaları yürütüyoruz. Bize, yurtdışında Türkiye’ye yakın insan sayısının artırmak için bir misyon biçilmiş. Biz de o misyon gereği temel sloganımızı ‘gelin tanış olalım, işi kolay kılalım’ şeklinde tanımladık. Türkiye’nin uluslararası alanda bilinirliğini, tanınırlığını ve itibarını artırmak için Türkiye ile dünya arasında bağ kuran, Türkiye’ye yakın insan sayısını artırmak için çalışan bir enstitüyüz.

48 ülkede 58 Yunus Emre Enstitüsü bulunuyor. Yurtdışında Türkçe öğretiyoruz. Bu enstitülerin yanı sıra 2018-2019 eğitim öğretim döneminde 50 ülkede 101 üniversiteyle Türkoloji bölümü, kürsüsü veya dersleri kapsamında işbirliği protokolü imzalanmış olup 23 üniversiteye 46 hoca gönderilmiş; ayrıca bu üniversitelerin her türlü müfredat ve ders malzemesi desteği verildi.

Ayrıca Tercihim Türkçe Projesiyle 8 ülkede 194 okulda Türkçe öğretim faaliyeti yapılıyor. Türkiye’nin kültür, sanat ve tarihi gibi alanlarıyla ilgili yurtdışında faaliyetler yapıyoruz. Kültürel etkileşim, kültürel diplomasi, Türkçe öğretimi ve bilimsel etkileşim çalışmalarımız da saç ayaklarını oluşturuyor.

500 bin kişi Türkçe öğrendi

- Türkçe öğrenmek isteyenlerin sayısı nasıl?

Yurtdışında Türkçe’ye rağbet fazla. Her geçen gün Türkçe öğrenme talebi artıyor. Hafif dokunuşla binlerce talep olabiliyor. Mısır, Ürdün, İran, Bosna Hersek, Kosova, Makedonya gibi ülkelerde çok yoğun talep var Türkçe kursuna. Türkçe öğretimi bizim yaptığımız en temel işlerden biri. Gittiğimiz yerlerde mutlaka Türkçe kursları açıyoruz. Üniversitelerdeki Türkoloji bölümlerini estekliyoruz.

Yurtdışında Türkçe’nin yaygın bir şekilde kullanılması ve Türkçe’nin bilim dili olarak yaygınlaşması için ana saç ayaklarından biri. Kültür sanat faaliyetleri de çok önemli. Bizim kurslarımıza katılarak Türkçe öğrenen 100 binin üzerinde. Uzaktan Türkçe öğretim portalı da geliştirdik ücretsiz. Onun vasıtasıyla 280 bin kişi daha öğrendi Türkçeyi. Toplamda 500 bini geçti bizim aracılığımızla Türkçe öğrenen. Arjantin ve Suudi Arabistan’dan bile katılanlar var. Suudi Arabistan’dan girip de Türkçe öğrenen sayısı şuanda ilk 5’te. Bu çok ilginç. Çünkü Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri gibi bazı ülkelerle problemlerimiz var.

Ama bakıyorsunuz orada binlerce Türkçe öğrenen genç var.

Türk dizilerinin etkisi büyük

- Türk dizileri de etkili mi Türkçe öğrenmek için?

Türk dizileri de Türkçe öğrenmede etkili. Geçtiğimiz günlerde Ürdün’de Türk filmleri haftası yaptık. Olağanüstü bir rağbet gördü. Sinema Genel Müdürlüğü ile iyi çalışıyoruz. Türk dizilerinin olağanüstü etkisi var. Birçok yerde de talep var. Mısır, Ürdün, Lübnan gibi yerlerde.

Radyoyla dünyaya sesleniyoruz

- Türkçe’nin Sesi Radyosu da var sanırım çalışmalarınızda...

Türkçe’nin Sesi Radyosu günlük dili kullanma, haberler, Türkçe’yi yeni öğrenen yabancılar için uygun şekilde yayın yapıyor. Dünyanın her yerinden internet üzerinden radyoya ulaşmak mümkün. Seviye gruplarına uygun Türkçe öğretimi de oluyor. Türkiye’yi ve Türk kültürünü de tanıtıyor. Özellikle başlangıç düzeyinde olanlara ses kayıtları ile anlatıyoruz. Bütün araçları kullanarak Türkçeyi ve Türk kültürünü öğretiyoruz. 2023 hedefimiz ise 90 ülkede 100 merkez oluşturmak. 2019’da da binden fazla faaliyet yapmayı planlıyoruz.

Mısır’da kapıda yatıyorlar

- Mısır’da talep çok dediniz, yönetimi ile Türkiye arasında sorunlar var...

Mısır’da yoğun talep alıyoruz Türkçe için. Mısır’da kursa girebilmek için insanlar akşamdan battaniyesini alıp kapıda yatıyorlar. Çünkü kapasitemiz 500 kişi. Binamız bir tane. Binlerce müracaat oluyor Kahire’de. Kahire 5 bina da kaldırır. 3 ayda bir 500 kişi alıyoruz yer sıkıntısı nedeniyle. 500’e girmek için millet kuyruğa giriyor. İran Tahran’da da yoğun talep var. Bu ülkelerin halklarıyla iyi bağ kurduk. Özellikle Mısır’da akademisyen ve yetişkinler bu kurslara geliyor. Kahire’dekilerin çoğu üniversite mezunu. Kudüs’te de varız. Kudüslü sanatçıları Türkiye’de ve dünyada tanıtıyoruz ayrıca. Sanatçıların sergilerini Türkiye’de yapıyoruz.

Türkçe, 7 ülkede seçmeli yabancı dil

- Okullarda Türkçeye ilgili nasıl?

Birçok ülkede Türkçe seçmeli yabancı dil olarak okutulmaya başlandı çalışmalar neticesinde. Şuanda 7 ülkede. Ukrayna, Gürcistan, Bosna Hersek, Polonya, Ürdün, Tunus, Cezayir. Orta dereceli okulları destekliyoruz. Onlarda seçmeli ders olarak Türkçeyi seçiyorlar. Sadece Bosna Hersek’de 8 bin 500 çocuk orta dereceli okullarda Türkçeyi seçiyor. Biz onlara kitap ve hoca yardımı yapıyoruz. Türkçe sınıfları yaptırıyoruz, onlara da Türkiye’den belediyeler destek veriyor.

50 ülkede 100 üniversite ile de anlaşmamız var. Türkoloji bölümleri için. 64 tane hoca göndermişiz yurtdışına. Ücretlerini biz ödüyoruz.

Latin Amerika’ya açılacağız

- Yeni ülke çalışmalarınız var mı?

Pakistan, Afganistan, Hindistan ve Cezayir’den de talep var. Latin Amerika’ya açılmak istiyoruz. Meksika’ya açılmaya çalışıyoruz. Arjantin ve Meksika ile ilgili çalışıyoruz. Latin Amerikalılar da olağanüstü rağbet gösteriyor. Türk kültürüne, İslam coğrafyasına ilgi var. Amerika’da da benzer ilgi var. Tayland ve Çin’den de ilgi var. En başarılı yürüttüğümüz ve bilim diplomasisi ile kattığımız merkez Malezya. Avusturalya’da da varız. Faaliyette bulunuyoruz. Kuzey Afrika ülkelerinde var çalışmalarımız. Dünyanın her yerinde Türk rüzgârı estirmek için çalışıyoruz. Ayrıca hat ve el sanatları kurslarına da ilgi var açtığımız.

Avrupa’da çocuk festivalleri

- Avrupa’daki karşıtlığa yönelik neler yapıyorsunuz?

Batı Avrupa’da Türkiye aleyhtarı bir yaklaşım var. Belirli bir kuşağın üzerindeki insanlara yaklaşmak zor. Onun için orada çocuk festivalleri yapıyoruz. Yani yeni nesillere hitap etmek için.

İkincisi de Cumhurbaşkanlığı himayesinde oralarda geliştirdiğimiz TABİP projesi var. Bu sayede kolay iletişim kurabiliyoruz. İngiltere’den rektörleri getiriyoruz. Bilim diplomasisi yapıyoruz. Gönüllü büyükelçilerimiz artıyor. İnsani dostluklar çok önemli. Macaristan’ın muhalefet partisi liderinin eşi bizim öğrencimiz. Kendisi de özel ders alıyor bizden. Macaristan’da anaokulu düzeyinde eğitim var. Türkçe eğitimi başladı. Bir kişi için saatlerce uğraşıyoruz. Sırbistan’da bizim gönüllüler projemiz var. Türkçeyi öğrenenler sürekli bize Sırbistan’a gelen konuklarla ilgili yardımcı oluyor.

Japonlar Türk kültürüne hayran

- Sizi, Türkçe öğrenmesiyle etkileyen ülkelerden örnekler verir misiniz?

Japonya’da çok iyiyiz. Cumhurbaşkanımız kültür merkezimizi de açacak Japonya’da. Japonlar Türk kültürüne hayranlar. Orada pozitif Türkiye algısı var. Festival de yaptık orada. Festivale 2 günde 50 bin kişi geldi. Türkçe kurslarına katılım yüksek. Türkçeyi öğrenip mehteran takımına da girdiler. Halay çektiler. Müslüman olan Japonlar da fazla. Yerel üniversiteden hocalar kullanıyoruz. Üniversitelerde 1296, enstitümüzde 745 toplamda 2 bin 41 Türkçe Öğrencimiz var. 2019 yılı içinde üniversitelerde 352, enstitümüzde 92 toplam 444 Türkçe öğrencimiz var. Japonya’da Hititçe ve Göktürkçe kurslarımız da var. Hititçe yılda ortalama 40 kişi. 2012 den bu yana toplam öğrencimiz 314 kişi. Göktürkçe’ye talep yılda 20 kişi. Toplamda 297 öğrencimiz oldu.

Sanat dersleri, tarih dersleri ve okçuluk gibi derslerimizi de eklediğimizde 2 binden fala öğrencimiz oldu bu güne kadar. Toplamda ise 5 bin kişi civarında öğrenciye eriştik.