Otizm yeni genetik teknikler kullanılarak gelecekte tedavi edilebilir

Onur Binay/milliyet.com.tr

Araştırma, otizmli çocuklarda sık görülen tekrarlayan eylemlerin, beynin çalışma şeklini değiştirerek durdurabileceğini gösterdi. Bilim adamları, DNA'yı düzenlemek için en ileri teknolojiyi kullanarak otizmden kaynaklanan, ileri geri sallanma veya kollarını çırpma gibi fiziksel tikleri azaltabileceğini düşünüyor.

Gen düzenleme süreci, beynin içindeki fiziksel özellikleri değiştirmek için DNA'yı değiştirmeyi içerir. Yani insanların dürtüsel hareketlerine neden olan alışkanlıklar.

Laboratuvar fareleri üzerinde yapılan başarılı araştırma tekniği, en yaygın otizm formlarından birinin neden olduğu semptomları yüzde 70'e kadar azaltabileceğini gösterdi.

Texas Üniversitesi'nden gelen ekip, keşfin, 100 çocuktan birden fazlasını etkilediği düşünülen otizmle başa çıkmanın yolunu bulacağını umuyor.

Otizm, çocukların beyinlerini etkileyen ve dünyayı algılama biçimlerini değiştiren ve diğer insanlarla ilişkilerini değiştiren bir hastalık. Genellikle duyguları anlamakta zorlanan bir şeyle veya insanların tam olarak söylediği şeyleri algılamakla ilişkili.

İngiltere'de 700 binden fazla insan ve 3.5 milyondan fazla Amerikalı'nın otistik olduğu düşünülüyor. Bu durum ayrıca, insanların bu çalışmada bilim adamlarının mücadele etmeyi amaçladıkları tekrarlayıcı davranışlar geliştirmelerine neden olabilir.

Fareler kazma ve zıplamayı azalttı

Araştırmacıların kullandıkları otistik fareler, saplantılı olarak kazma ya da havada sıçramak gibi alışkanlıklara sahipti. Çalışmada farenin beynine, CRISPR gen düzenlemesi denen bir süreç olan fare DNA'sını değiştirdiği özel bir enzim gönderildi.

DNA bir kimyasallar dizisi ve süreç, dizinin yeniden düzenlenmesiyle etkili bir şekilde çalışıyor. Daha sonra farenin genetiğini değiştiriyor. Bu da hayvanla ilgili fiziksel şeyleri değiştirebilir.

Beynin belirli bir kısmının genlerini düzenleyerek çalıştıkları için, bilim adamları farelerin kazma davranışını yaklaşık yüzde 30 oranında azalttı.

Araştırmacılar, gen düzeninin ilk kez bu şekilde kullanıldığı söyledi.

Teksas Üniversitesi'nden çalışma lideri Hye Young Lee, "Henüz otizm için tedavi ortada yok. Otizme neden olan proteinleri hedef alan küçük moleküllü tedavilerin klinik denemelerinin çoğu başarısız oldu. Bu, beyindeki otizm için nedensel bir gen düzenleyebildiğimiz ve davranışsal belirtilerin kurtarıldığını gösteren ilk durum." dedi.

Araştırmacılar CRISPR'nin uyuşturucu bağımlılığı, şizofreni veya epilepsi gibi diğer beyin problemleriyle başa çıkmada kullanılabileceğini düşünüyorlar.