Tutuklama 6 ay ile sınırlandırılacak

CHP’nin çalışmasında; tutuklama süresinin asliye cezalık suçlarda 4 ay ile diğer tüm durumlarda ise en çok 6 ay ile sınırlandırılması öngörüldü. CHP’nin hazırladığı raporda, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) önüne gelen davaların neredeyse yarısının adil yargılanma hakkı ihlalinden kaynaklandığına dikkat çekilerek, şöyle denildi: “AİHM tarafından yayımlanan istatistikler incelendiğinde 1959-2020 arasında 5 bin 276 kez adil yargılanma hakkı ihlaline karar verildiği görülmektedir. İstatistiklerde Türkiye karnesine bakıldığında, 2020’de adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilen dava sayısı 21 olarak gerçekleşmiş ve 61 yıllık dönemde ise bu rakam 953 olmuştur. AİHM sadece son 4 aylık sürede Türkiye’nin 2 kez adil yargılanma hakkını ihlal ettiği sonucuna varmıştır.”

Yol haritası

Merkez Yürütme Kurulu’na (MYK) da sunulan raporda, “güçlendirilmiş parlamenter sistemle evrensel hukuk ilkelerine dayalı bir hukuk devleti anlayışının ve yargı bağımsızlığının bütün koşullarıyla sağlanmasının hedef olduğu” vurgulandı. Bu çerçevede CHP’nin atacağı adımlar raporda şöyle sıralandı:

TEMEL ÖNCELİK: Hukuk ve yargı sistemi, hukukun üstünlüğü ve yargının bağımsızlığı kuralları çerçevesinde yeniden yapılandırılacaktır. Başta milletvekili dokunulmazlığının kaldırılması olmak üzere Anayasamızın çağdaş hukuk devletlerindeki temel anlayışla bağdaşmayan hükümlerinin değişmesi temel önceliğimizdir.

HSK’YA YENİ DİZAYN: Adalet bakanının Hâkimler ve Savcılar Kurulu (HSK) Başkanlığı’ndan, bakanlık müsteşarının da bu kurulun üyeliğinden çıkarılması sağlanacaktır. Kurul üyelerinin yargı organları tarafından seçilmeleri temin edilecektir. Hâkim ve cumhuriyet savcıları hakkında soruşturma başlatma yetkisi Adalet Bakanlığı’ndan alınarak HSK’ya verilmesi için gerekli anayasa değişikliği yapılacaktır. HSK, Adli Yargı Kurumu ve İdari Yargı Kurumu olmak üzere iki alt kuruldan oluşacak ve bu iki kurulun birleşmesinden de Hâkimler ve Savcılar Kurulu meydana gelecektir.

YARGI ETİĞİ KANUNU: Yargı mensuplarının tamamını kapsayan bir Yargı Etiği Kanunu çıkarılacaktır.

TUTUKLULUK SÜRELERİ SINIRLANDIRILACAK: Gerekli değişiklik yapılarak tutuklama süresi asliye cezalık suçlarda 4 ay ile diğer tüm durumlarda ise en çok 6 ay ile sınırlandırılacaktır. Bu süre zarfında şüpheli hakkında kamu davası açılmaz ise, şüpheli salıverilecektir.

‘Zaman aşımı olmayacak’

ZAMAN AŞIMI: Kamu gücünü haksızca kullananların, kamu kaynaklarından kendisi ve yakınları için zenginleşme amaçlı faydalananların, yolsuzluk yapanların bu uygulamaları ile halkı kandırarak sistematik soygun yapanların, zincirleme şekilde dolandırıcılık ve sahtecilik suçunu işleyenlerin, bu suçlardaki zaman aşımı kaldırılacaktır.

KEYFİ GÖZALTINA SON: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne uygun olarak keyfi gözaltına almaları önleyecek yasal düzenlemeler yapılacak, tutuklamaların da sadece yasaların zorunlu kıldığı hallerle sınırlanması sağlanacaktır.

CHP’den vekillere ‘afiş’ talimatı

CHP, milletvekillerinden ‘İkinci Yüzyıla Çağrı Beyannamesi’ afişinin TBMM’deki odalara asılmasını istedi. CHP’li vekillerin Meclis’teki odalarına ve oda kapılarına astıkları afişte yer alan 13 madde şöyle:

Yeni bir anayasa ile güçlendirilmiş demokratik parlamenter sisteme geçilecektir.

Türkiye’nin toplumsal barışı ve huzuru sağlanacaktır.

Devlet yönetiminde ve toplumsal düzende liyakat sistemi hâkim kılınacaktır.

Seçim Yasası değişecek, milletin vekilini millet seçecektir.

Siyasi Ahlak Yasası çıkarılacaktır.

Kamu İhale Kanunu, rekabet ve şeffaflığı sağlayacak şekilde yeniden düzenlenecektir.

Sayıştay gerçek işlevine kavuşturulacak, Ulusal Vergi Konseyi ve TBMM’de Kesin Hesap Komisyonu kurulacaktır.

Güçlü bir Stratejik Planlama Teşkilatı kurulacaktır.

Eğitim sistemi, tüm bileşenlerinin ortak çabasıyla yeniden yapılandırılacaktır.

Gelecek nesillerin ‘Ekosistem Hakkı’ korunacaktır.

Güçlü sosyal devletin ilk adımı olarak Aile Destekleri Sigortası Kurumu kurulacaktır.

Yeni bir merkez-yerel dengesi kurulacaktır.

Ortadoğu Barış ve İşbirliği Teşkilatı kurulacaktır.