Çocukluğumuzun unutulan oyunları: Eskileri hatırlamaya ne dersiniz?
21.08.2023 - 10:04 | Son Güncellenme:
Eski dönemlerde çocukluğumuzun oyunları olarak bilinen bir sürü grup ve takım oyunlarımız vardı. Mahalle aralarında sabah çıkar akşam ezanı okunmadan hepimiz evlere dağılırdık. Yüzümüzde gülümseme hafızamızda ve yüreğimizdeki hayallerimiz ve umutlarımız hiç sönmüyordu. Çocukluğumuzun unutulan oyunları sizler için ayrıntıları ile derledik.
Mahalle içlerinde arkadaşlarımızla oynadığımız oyunlar aklımıza geldiğinde yüzümüzde hep bir gülümseme beliriyor değil mi? Hadi oyunlarımızı birlikte hatırlayalım.
Çocukluğumuzun Unutulan Oyunları: Eskileri Hatırlamaya Ne Dersiniz?
Geleneksel sokak oyunlarımız bizler için çok özeldi şimdi çocuk topu sokaklarda bizim oynadığımız oyunlar artık yok denecek kadar azaldı. Eski oyunları birlikte hatırlamaya ne dersiniz?
Geleneksel Oyunlarımız Nelerdir?
Körebe, çelik-çomak, gömme çelik, kemik, saklambaç, kazık, dokuz kiremit, beş taş, dokuztaş, yağ satarım bal satarım, İstop, Renkli İstop, mendil kapmaca gibi trafiğe kapalı mahalle sokaklarında eğlenmeye doyamayacağımız oyunları oynardık.
Ayrıca zekaya dayalı hafızayı güçlendiren ve aynı zamanda büyük hevesle oynadığımız dokuz korgol veya dokuz kumalak, İsim şehir, sesiz sinema, gibi oyunlar kurardık O dönemlerde sokak düğünleri yapılırdı ve biz çocukluğumuzdaki düğünlerde de çok eğlenir, terleyene kadar oynardık.
Geleneksel Oyunlarımız Ve Kuralları
Körebe: grup içerisinde bir ebe seçilir ve gözleri bir yemeni ile bağlanır. Etrafındaki arkadaşlarını ebe yakalamaya çalışır. Ebeye yakalanan yeni ebe olur.
Saklambaç: Bir ebe seçilir, ebe 10'a kadar gözlerini kapatarak sayar ve etrafındaki diğer arkadaşları saklanır. Ebe arkadaşlarını bulmaya çalışır ve sobeler.
İstop: Topla oynanan bir oyundur. Ortada bir çocuk topu havaya atar ve bir arkadaşının ismini söyler top yere düşene kadar adı söylenen çocuk topu yakalamaya çalışır ve istop der. Sonrasında bir arkadaşını topla vurarak ebe olmasını sağlar. İsmi söylenen çocuk topu yere düşürürse ebe olmaya devam eder.
Yakan top: yakan top çoklu gruplar halinde oynanan oyunlar arasında yer alır. Bir grup en az 4 kişiden oluşmaktadır. 2 grup oluşturulur bir grup ortada diğer grup ta ortadaki grubu topla vurmaya çalışır. Vurulan oyun dışı kalır. Ancak ortadaki çocuklardan birisi topu havada yakalarsa bu durumda can alır yani vurulsa bile tuttuğu top kadar yedek can kullanır.
Çelik Çomak: 2 uzun sopa ve topraklı alanda bir çukur açılmasıyla oynanan ve ebesi olmayan bir oyundu.
Sek Sek: Genellikle kız çocuklarının beton yere tebeşir ile kutu çizmesi ve onları numaralandırarak tek ayaküstünde kutu içerisinde basmak suretiyle oynanan oyundu.
Cilli: Erkek çocuklarının bilyeleri ile oynanan oyundu kazanan kaybeden çocuğun bilyelerini alırdı.
Mahalle Maçı: Genellikle 4 çocukla başlayan ve sonrasında diğer katılan arkadaşlarla beraber takım kurularak meşin top ve tebeşir ile kaleler belirlemek suretiyle yapılan heyecanlı futbol maçları olarak sıklıkla oynanırdı.
5 Taş: çocukluğumuzda her yerde oynadığımız düzgün ve küçük 5 tane taş ile kurulan oyun olarak oynanırdı. Birler, ikiler, üçler, dörtler, beşler şeklinde etapları bulunmaktaydı Birler etabında bir tane taş avuçta kalır ve o taş havaya atılarak birer birer taşların toplanması çalışılırdı.
Topaç Çevirmece: Topaç başlı başına alt kısmı sivri ve ipi olan oyuncaktır. İp topaca sarılır ve yere bırakılarak hızla ip çekilir topaç, devrilmeden dönmesi gerekir eğer devrilirse topaç çevirme karşı gruba geçer.
Uzun Eşek: Daha çok erkek çocuklarının birbirinin bacaklarının arasına kafalarını sokarak uzun bir düzenek kurarlar düğer grup ise sırtlarına binerek onları devirmeye çalışırlar.
Birdirbir: çocuk oyuncuların birbirlerinin üzerinden atlayarak oynanan bir çocuk oyunuydu. Bu oyunda herhangi bir takım kurulmazdı en az 3 en çok kişi sınırlaması yoktu. En az üç kişinin birlikte oynadığı bir oyundur ve oyunda takım yoktu.
Lastik: kız çocuklarının oynadığı ve en az 3 çocuktan oluşmasıyla kurulan bir oyundur. İki çocuk lastik ipin içine girer ve karşılıklı durarak ipi gerer. 3. çocuk ise lastik üzerinde belirlenen kurallar içerisinde oyunu yanmadan bitirmeye çalışır.
İp atlama: Uzun ve kalın halata benzer ipi iki çocuk tarafından çevrilir 3. çocuk ise ipin içerisine girerek ipe basmadan atlamaya başlar ip çevirme hızı zaman zaman hızlanır zaman zaman yavaşlar ve ip atlayan çocuğun hata yapmasına çalışılırdı.
Yağ Satarım Bal Satarım: Müzikli bir kovalamaca oyunu olarak bilinmektedir. Çocuklar kendi içlerinde bir ebe belirleyerek daire oluştururlar Bu anlamda ebe dairenin dışında elinde mendil ile yağ satarım bal satarım ustam ölmüş ben satarım ustamın kürkü sarıdır, satsam15 liradır, zambak zumbak dön arkana iyi bak şeklinde ezgi bitince mendil bir arkadaşının arkasına bırakır. Arkadaşı mendili fark eder etmez mendili alarak ebeyi kovalamaya başlar. Ebe arkadaşının oturduğu yere hemen oturur ve yakalanmazsa yeni ebe tekrar mendili elinde kalan çocuk olacaktır.
Çatlak Patlak: 2 oyuncunun elleriyle oynadığı oyundur. Ellerin üst üste konarak çatlak patlak yüz yuvarlak kremalı börek sütlü çörek çek dostum çek elini benden çek repliği ile oynanmaktadır.
Bezirgan Başı: İki oyuncunun ellerini birbirine kenetleyerek köprü haline getirir. Aç kapıyı bezirgan başı Kapı hakkı ne alırsın ne verirsin arkamdaki yadigar olsun 1 sıçan, 2 sıçan,3’üncü de kapana kaçan diyelerek ilk arkadaşını kapana kıstırmaktaydı. Bu sırada ismi ile soru sorulursa soruya doğru cevap verirsen bezirganın kapısı açılırdı.
Metelik Atmaca: Çok eğlenceli bir oyun aslında oyun olarak basit ancak eğlencesi oldukça yüksek oyunlarımız arasında yer alırdı. Bu oyun kurallarına bakılacak olursa; En az iki oyuncu ile oyun kurulur ve madeni paralar ile duvar dibinde oynanırdı. Belli mesafeden parayı duvara olabildiği kadar yakın atmak oyunun amacı arasındadır.
Köşe Kapmaca: Bu oyun 4 oyuncu ve bir ebe toplam 5 oyuncu tarafından kurulmaktadır. Her bir köşeye bir çocuk olmak üzere köşeler tutulur ortadaki ebe ise köşelerden yer değiştiren çocuklar esnasında boş köşeyi kapmaya çalışır.
Geleneksel Çocuk Oyunlarımızın Kuralları Nelerdir?
Çocukluk dönemimiz bizlerin en temiz en saf ve mutlu dönemlerimizdi. Hiç bir arkadaşımızı üzmek istemezdik eğer üzülen bir arkadaşımız varsa bu durumda hemen gider özür diler veya teselli ederdik. Oyunlarımız başlamadan önce mutlaka kurallarımızı belirlerdik. Örneğin;
-Mızıkçılık yapmak yasaktı
-Yenilen arkadaşların üzülmesi yasaktı.
-Oyunun kurallarını iyi dinlemeliydik
-Yenen grubu mutlaka tebrik etmemiz gerekirdi
-En önemlisi bunlar sadece bir oyundu asla dostluk ve arkadaşlıklarımız bozulamazdı.
Geleneksel oyunların Çocukların Psikolojisi Üzerine Katkısı Çok Büyük
Bizler çocukluğumuzda oynadığımız oyunlar ile fark etmeden kişiliğimizin gelişimine katkıda bulunuyordu. Fark etmeden arkadaşlarımız arasındaki iletişim ve yakınlık ilişkileri güçlenmekteydi. Psikologlar bu gün çocukların özellikle küçük yaşta grup oyunlarına katılması gerektiği ve bu oyunların çocukların kişiliklerini olumlu yönde davranışlarının geliştiği yönünde ortak görüş birliği yapmışlardır.
Çocuklar kendi aralarında kendi yaşıtlarıyla daha kolay iletişime geçerler onların en kolay arkadaşlık kurabilecekleri bağ oyunlardır. Küçük yaştan itibaren özellikle anaokulu çocukları için geleneksel çocuk oyunları oynatılır.
Günümüzde özellikle teknolojinin gelişmesi ile bu bahsedilen oyunlar neredeyse yok olma sürecine girdi. Özellikle biz ebeveynler kendi çocukluğumuzdaki oyunları kendi çocuklarımıza öğretir ve onlarla beraber oynarsak kendi çocuklarımızın gelişime oldukça katkıda bulunmuş oluruz.
