Yılbaşında birlikte dijital detoks yapalım!

Koronavirüs hepimizin hayatını derinden etkiledi. Özellikle sokağa çıkma yasaklarıyla baş başa kaldığımız bu pandemi günlerinde saatlerimizi bilgisayarlarımızın veya telefonlarımızın başında geçirir olduk. Yılbaşı tatilinde bu gidişata bir mola vermek için gelin dijital detoksun nasıl yapılacağına birlikte bakalım... Pandemi süreci hepimizin hayatını olumsuz etkiledi. Özellikle sokağa çıkma yasaklarıyla baş başa kaldığımız bu pandemi günlerinde saatlerimizi bilgisayarlarımızın veya telefonlarımızın başında geçirir olduk. Çalışan çalışmayan herkesin sabahtan akşama dek zamanını geçirdiği bu ekranlarla ilk defa televizyonun hayatımıza girmesiyle karşılaştık. Türkiye ilk televizyon yayını ile 9 Temmuz 1952'de İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından yayın ile tanıştı. Her birimiz aradan geçen bu 68 yıl sonrası artık telefon, televizyon, bilgisayar gibi ortalama 3 ekrana bakar hale geldik. Özellikle evlerde kapalı kaldığımız bu pandemi sürecinde ekran karşısında geçirdiğimiz süreler çok fazla artış gösterdi. Bu gidişata bir 'mola' verme adına bu yılbaşında 'dijital detoks' yapalım istedik! Kelime anlamı olarak detoks, vücudunuzu toksinlerden arındırdığınız veya bir ilaç, alkol veya başka bir kimyasal maddeyi tüketmeyi bıraktığınız bir zaman aralığına ya da bu maddeleri tamamen bırakmaya verilen isimdir. Buradan hareketle esinlendiğimiz dijital detoks kavramı ise, telefon ya da televizyon fark etmeksizin ekran karşısında zaman harcamamaya ya da bu zamanı en aza indirmeye işaret etmektedir. Çok fazla ekran süresi psikolojik ve fizyolojik olarak sağlığımızı derinden etkileyebilir, fakat benliğimizi teknolojinin böylesi dezavantajlarından koruyabilmek için kendimize kural ve sınırlar getirebiliriz. Hayatın bu ekranlardan daha fazlası olduğunu göz önüne alarak, pandemi dönemin de evde olmayı da bir fırsat görerek biraz soluklanmak için dijital detoks en uygun zaman. Özellikle pandemi nedeniyle sokağa çıkma yasaklarının olduğu bu günlerde günlük zamanımızın büyük bir kısmını muhtemelen Youtube gibi dijital video platformları üzerinde geçiriyoruz. Dijital detoks kapsamında bu mecraları kulanarak ekran karşısında ya hiç süre geçirmemenizi ya da bu süreleri minimuma indirmek en iyi çözüm. Aslında tüm ekran süreleri kötü değil. Özellikle hafta içinde video konferans uygulamaları aracılığıyla eğitimimizi tamamladığımız süreler... Yani ilk adım, ekran süremizin hangi kısımlarının zehirli olduğunu ve bizi mutsuz ettiğini değerlendirmek. Bu bir haberi okumak ya da Facebook ya da Instagram’da gezinmek de olabilir. İkinci adım ise eğer engelleyemiyorsak bile, kötü olarak gördüğümüz şeylerin tüketimini en aza indirmek için gerçekçi bir plan oluşturmak. Hafta sonları haberleri okumak için günde 20 dakikalık bir zaman sınırı koyabilirsiniz. Bu yapılabilir gibi geliyorsa, zaman sınırını kısaltabilir ve bunu günlük bir hedef haline getirebilirsiniz. Bu hedefi tekrarlamak, bunu alışkanlık haline getirmek için önemli bir adım. Özellikle pandemi sürecinde fiziksel olarak çok az hareket ediyoruz. Bu süreci fırsata çevirme adına haftasonu evde, kendi vücut ağırlığınızla yapacağını çok fazla egzersiz var. Egzersiz yapmak hem size kendinizi iyi hissettirecek hem de sizi ekran karşısından alıkoyacak. Telefonlarımızı bir gecede şarj etmemiz gerekiyor, ancak bu, biz uyurken cihazların yanımızda olması gerektiği anlamına gelmiyor. Ekranlardan gelen mavi ışığın, beynimizi gündüz gibi düşünerek kandırabileceği yönünde araştırmalar mevcut. Bu zihnimiz için özellikle psikolojik olarak uyarıcı olabiliyor ve bizi uyanık tutuyor. Bu nedenle sağlıklı bir uyku için telefonsuz bölgeler oluşturmamız şart. Özellikle uyanır uyanmaz elimizin telefona gitmesini engelleyerek kendi bedenimize söz geçirmeyi biliyor olmamız lazım. Bu yüzden olabildiğince telefonsuz bölgeler oluşturmak ve o alanda kitap okumak gibi başka uğraşlara vakit ayırmak en iyisi. Sevdiklerinizle, ailenizle güzel bir yılbaşı geçirmek sizin elinizde! Bu yılbaşı dijital araçlardan uzak kalma, zihnimizi arındırma aına güzel bir yılbaşı olsun! Mutlu yıllar.