Uranüs'ün yaydığı X-ray ışınları bizi kanser mi ediyor?

Uzayla ilgili olan her gelişme her geçen gün bizleri daha da şaşırtmaya devam ediyor. Yeni yapılan araştırmalara göre Uranüs'ün X-ray ışınları yaydığı gözlemlenmiş. Peki bu Uranüs'ten yayılan X-ray ışınları dünyamıza ne gibi bir zarar verebilir. Uranüsten yayılan X-ray ışınları bizi kanser ediyor olabilir mi? Gelin, hep birlikte Molatik olalım... Gökbilimciler, NASA'nın Chandra X-ray Gözlemevi'ni kullanarak Uranüs'ten gelen X-ışınlarını ilk kez tespit etmişler. Bu sonuç, bilim insanlarının güneş sistemimizdeki bu esrarengiz buz devi gezegen hakkında daha fazla bilgi edinmesine yardımcı olabilecek büyük bir keşif. Yeni çalışmada, araştırmacılar 2002'de Uranüs'te ve daha sonra 2017'de alınan 'Chandra' gözlemlerini kullanmışlar. Yakın zamanda analiz edilen ilk gözlemden net bir X-ışınları tespitini ve elde edilen on beşte X-ışınlarının olası bir parlamasını görmüşler. Yıllar sonra ana grafik, 2004 yılında ayrı bir çalışmada elde edilen 'Keck-I Teleskobu'ndan bir optik görüntü üzerine bindirilmiş 2002'den Uranüs'ün 'Chandra' X-ışını görüntüsünü göstermekte olduğu yönünde bir çalışma kaydedilmiş. Peki Uranüs'ün X-ışınları yaymasına ne sebep olabilir? Cevabı esas olarak Güneş. Gökbilimciler, hem Jüpiter hem de Satürn'ün, Dünya atmosferinin Güneş ışığını saçmasına benzer şekilde, Güneş tarafından yayılan X-ray ışığını saçtığını gözlemlemişler. Yeni Uranüs çalışmasının başlangıçta tespit edilen X-ışınlarının çoğunun da saçılmadan kaynaklanacağını beklerken, en az bir başka X-ışını kaynağının mevcut olduğuna dair kışkırtıcı ipuçları da bulunmuş. Yani bu ışınların ana sebebi Güneş de olmayabilir. Eğer daha fazla gözlem bunu doğrularsa, Uranüs'ü anlamak için ilginç sonuçlara da sahip olunabileceğini söylüyor bilim insanları. Yeryüzünde, yüksek enerjili parçacıklar atmosferle etkileşime girdiğinde meydana gelen, 'aurora' adı verilen renkli ışık gösterileri görebiliriz. X-ışınları, enerjik elektronlar, gezegenin manyetik alan çizgilerinden kutuplarına gittikten ve atmosfer tarafından yavaşlatıldıktan sonra üretilen, Dünya'nın 'aurora'larında yayılır. Jüpiter'in de 'aurora'ları vardır. Jüpiter'deki 'aurora'lardan gelen X-ışınları iki kaynaktan gelir: Dünya'da olduğu gibi manyetik alan çizgileri boyunca ilerleyen elektronlar ve Jüpiter'in kutup bölgelerine yağan pozitif yüklü atomlar ve moleküller. Bununla birlikte, bilim adamları Uranüs'te 'aurora'lara neyin sebep olduğu konusunda ise daha az eminler. Belki 'Chandra'nın gözlemleri bu gizemi çözmeye yardımcı olabilir. Bilim insanları Uranüs'ün, dönüş ekseninin ve manyetik alanının olağandışı yöneliminden dolayı X-ışını gözlemleri için özellikle ilginç bir hedef olduğunu söylemekteler. Güneş sisteminin diğer gezegenlerinin dönme ve manyetik alan eksenleri yörüngelerinin düzlemine neredeyse dik iken, Uranüs'ün dönme ekseni Güneş etrafındaki yoluna neredeyse paraleldir. Dahası, Uranüs yana yatarken, manyetik alanı farklı bir miktarda eğilir ve gezegenin merkezinden kayar. Bu, 'aurora'larının alışılmadık şekilde karmaşık ve değişken olmasına neden olabilir. Gökbilimcilere göre Uranüs'ten gelen X ışınlarının kaynaklarının belirlenmesi, astronomların uzayda büyüyen kara delikler ve nötron yıldızları gibi daha egzotik nesnelerin X ışınlarını nasıl yaydığını daha iyi anlamalarına yardımcı olabilir nitelikte. Bunlar gerçekten heyecan verici gelişmeler. Henüz yayılan X-ışınlarının kanserojen etkisiyle alakalı bir araşırma yapılmamış olsa da bilim insanlarının bu keşfi anlaşılan o ki daha büyük keşifler ve araştırmalar için atılan büyük adımlardan biri. Uranüs'le ve uzayla alakalı daha ne gibi gelişmeler yaşanacak. Merakla bekliyoruz. Fazilet.Senol@milliyet.com.tr twitter.com/SenolFazilet@hotmail.com instagram.com/SenolFazilet