Türkan Saylan: İlham veren bir yaşam öyküsü

1935 yılında İstanbul'da doğan Türkan Saylan, 5 çocuklu bir ailenin en büyük kızı. Ailesiyle birlikte kocaman bir konakta varlık içinde yaşarken, babalarının işleri bozulunca konağın odalarını kiraya vererek geçinmeye çalışıyor Saylan ailesi. Baskıcı bir ortamda büyüyen Türkan Saylan ise çok farklı bir çocuk… Hayatı boyunca 'köy doktoru' olmak isteyen Saylan, eğitiminin ilk yıllarında Kandilli İlkokulu’nu, sonraki yıllarında ise Kandilli Kız Lisesi ve İstanbul Tıp Fakültesi’ni bitiriyor. Öğrencilik yılları, bağımsızlık ile birlikte gelen keşif yılları da oluyor Türkan Saylan için. Fakat okul bitmeden evlenen ve büyük oğlunun doğmasının ardından 'verem'e yakalanan ve sonraki hamileliğinde de yeniden 'verem' olan Türkan Saylan’ın 8 ay sırt üstü yatması gerekiyor. İyileşip mezun olduktan sonra Bakırköy Akıl Hastanesi’ni görmeye gidiyor. Akıl hastanesinde insanlar, çok kötü koşullarda yaşıyor ve Saylan, cüzzam hastalarının yaşadığı koşulları görünce dehşete düşüyor. Türkan Saylan, o koşullarda yaşayan insanları gördükten sonra araştırma yapmaya başlıyor ve o dönem kendi başlarına bırakılan cüzzam hastaları için bir tedavinin mümkün olduğunu görüyor ve bunu fark ettikten sonra uzmanlık olarak Deri ve Zührevi Hastalıkları seçiyor. Cüzzam hastaları, o dönemde sadece hastalıkla mücadele etmiyordu. Toplum dışına itilen ve kendi başlarına bırakılan bir durumdalardı. Öyle ki o zamana kadar cüzzam hastalarıyla ilgilenen kişiler, hastalara dokunmuyordu. Türkan Saylan, tam da bu noktada hastalığın yapısını çözen ve dokunmayla yayılmayacağını saptadı ve hastalara dokunarak aslında onları dışlayan zihniyetle de savaştı. İlk önce Cüzzamla Savaş Derneği’ni kuran ve cüzzam hastalarının barındığı yerli yaşanılır bir hale getiren Türkan Saylan, 1977 yılında en büyük hayali olan ‘Lepra Hastanesi’nin kurulmasına öncülük etti ve Lepra Hastanesi’nde çalışacak çok değerli doktorlar yetiştirdi. Ön ayak olduğu şey, aslında sadece bir hastane değildi. Lepra Hastanesi, bir süre sonra sosyal bir merkez haline geldi. Öyle ki Türkan Saylan, cüzzam hastaları kendilerine göre ayakkabı yapabilsin diye ayakkabı atölyesi kurdurdu. Türkan Saylan, ilerleyen yıllarda Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği’ni (ÇYDD) kurdu ve derneğin yaptığı birçok çalışma sayesinde, aileleri tarafından küçük yaşta evlenmeye zorlanan kız çocukları, pamuk, fındık ya da çay toplamak yerine, derneğin verdiği burslar sayesinde eğitim görme fırsatı buldu ve okutulmayan bütün çocukların elinden tutan çalışan Türkan Saylan, onların çağdaş bir eğitim alabilecekleri koşulları sağlamaya çalıştı. twitter.com/deniz_tasdelen instagram.com/deniz.i.tasdelen deniz.tasdelen@milliyet.com.tr