'Starlink' projesine neden eleştiri yağıyor?

Elon Musk son dönemlerde gerek ekonomi dünyasının gerek bilim dünyasının çokça konuştuğu bir isim. Son olarak da başlattığı Starlink projesiyle de gündemde. Fakat bu Starlink projesi birçok kişi tarafından eleştriliyor. Peki Starlink projesi nedir? Elon Musk, Starlink projesi için neden eleştiriliyor? Gelin, hep birlikte Molatik olalım... Starlink, Elon Musk'ın tüm dünyaya hızlı ve kesintisiz internet için hayata geçirdiği bir proje. Fakat bu projenin uydularının yörüngede güvenlik riski yarattığına dair çokça eleştiri mevcut. Bu proje kapsamında da binden fazla Starlink uydusu uzaya salındı. Hatta Elon Musk'ın 12 bin uydu gönderme izni de var. Ancak ve ancak bu projeye ciddi eleştiriler geliyor. Rakip şirketler, özellikle yörüngede yarattığı kirlilik ve oluşturduğu güvenlik riskleri sebebiyle SpaceX'i eleştiriyor. SpaceX'in bu konuda fazla umursamaz bir tavrı var. Rakiplerden gelen bazı açıklamalarsa durumun bir nebze de olsa dikkate değer olduğunu gösteriyor. Aralarında birçok dev ismin bulunduğu bu rakip şirketler; Elon Musk'ın uydularının kendi uydularının sinyallerini engellediğini iddia ediyor. Bir yandan da şirketin şu an için elinde tuttuğu 12 bin uydu izninin yörüngede oluşturacağı kirlilik öne çıkarılıyor. Üstelik SpaceX şu an 30 bin ekstra uydu yetkisi için de onay bekliyor. Nihayetinde, yörüngede yalnızca SpaceX'in 42 bin uydusu olması planlanıyor. Aynı zamanda bir diğer önemli argüman ise Starlink uydularının 'önce fırlat, sonra geliştir' mantığı ile üretiliyor olması. Yani bizim anlayacağımız şekilde Kervan yolda düzülür hesabı. Bu konuya değinen OneWeb yetkililerinden Chris McLaughlin, Uydularımızın her biri test edilir ve çalışır. Starlink uydularıysa Tesla gibi. Onları fırlatıyorlar ve sonra yükseltmeleri, düzeltmeleri, hatta tamamen değiştirmeleri gerekiyor'' ifadelerini kullandı. Başlangıçta bu türden bazı olaylar yaşanmış olsa da, gelen son verilere göre Starlink uydularının başarısızlık oranı şu an için yüzde üç. Bu da SpaceX'in bu iddialar karşısında rahat davranmasına sebep oluyor. İddiaların sektörel rakip çarpışmasında bir adım öteye taşındığı nokta ise yaşanan bazı kaza ihtimalleri. İddialara göre 2 Nisan'da bir Starlink uydusu, Oneweb'in işlettiği bir başka uyduyla çarpışma noktasına geldi. OneWeb yetkililerinden McLaughlin, bu esnada Starlink mühendisleriyle iletişime geçtiklerini ancak cevap olarak çarpışmayı önlemek için hiçbir şey yapılamayacağı bilgisini aldıklarını söyledi. Kazayı önlemek için Oneweb uydusunun manevra yapması gerekti. Benzer bir olay bildirimi de Avrupa Uzay Ajansı'ndan (ESA) geldi. 2019'da yaşanan olayda Starlink uydusu AB'nin işlettiği bir uydu ile çarpışmak üzereydi. Starlink ile iletişime geçme noktasında sorunlar yaşandığını ve yalnızca e-posta yoluyla ulaşabildiklerini ifade eden ESA yetkilileri de aynı yanıtı aldı; Yapacak bir şey yok. Peki gerçekten yapacak bir şey yok mu bilemiyoruz ama bu mevzuu gün geçtikçe büyürmüş gibi geliyor. Anlaşılan o ki SpaceX özellikle uzay konusunda hiçbir rakip görmemekle birlikte rakiplerini tınlamıyor desek yeridir. Bu tutum şirketin kendine olan güveninden mi geliyor dersiniz ne dersiniz bilemem ama onca sese bunca kulak asmamak da pek doğru bir tutum değil gibi. Ama ben uzay şirketleri hakkında yorum yapabilecek yetkili bir mercii değilim. Zaten dünyada yeterince kaos var bir de uzaydakilerle hiç uğraşmayalım. Fazilet.Senol@milliyet.com.tr twitter.com/SenolFazilet instagram.com/SenolFazilet