SpaceX hakkında bilmedikleriniz
Elon Musk'ın yaptıkları tüm dünya tarafından büyük bir beğeniyle izleniyor. Elektrikli otomobil, alev silahı derken uzaya ardı ardına gönderdiği roketlerle bir sonraki adımı ne olacak diye merakla beklenen Elon Musk'ın SpaceX şirketi hakkında tam olarak ne biliyoruz? İşte SpaceX şirketi ile ilgili daha önce duymadığınız ya da tam olarak bilmediğiniz bazı detayları sizlerle paylaşıyoruz.
SpaceX hakkında bilmedikleriniz
Elon Musk'ın yaptıkları tüm dünya tarafından büyük bir beğeniyle izleniyor. Elektrikli otomobil, alev silahı derken uzaya ardı ardına gönderdiği roketlerle bir sonraki adımı ne olacak diye merakla beklenen Elon Musk'ın SpaceX şirketi hakkında tam olarak ne biliyoruz?
İşte SpaceX şirketi ile ilgili daha önce duymadığınız ya da tam olarak bilmediğiniz bazı detayları sizlerle paylaşıyoruz.
1. SpaceX nasıl doğdu?
Birçoğumuz için iyi bir kariyerin anahtarı iyi bir eğitim olabilir. Fakat Elon Musk için iyi bir kariyerin anahtarı nasıl para kazanırım sorusuna cevap bulma ile başladı.
Business Insider'a göre Elon Musk roket bilimi hakkında çok sayıda kitap okudu ve bu alanda çalışan çok sayıda bilim insanı ile sürekli olarak görüştü. Roket bilimi ile uğraşan bir iş adamının bu şekilde sektöre girişi biraz komik görünebilir. Atmosfer bilim uzmanı Jim Cantell, Elon Musk için tanıştığım en zeki kişi yorumunu yapmıştı.
Peki PayPal'ın kuruluş sürecine de yardımcı olan Elon Musk, roket üretmeye nasıl karar verdi? Time dergisine göre Elon Musk, Mars'a bitkilerin yetişebileceği bir sera göndermek istiyordu. Bu sayede Kızıl Gezegen'de karasal bir yaşam ihtimalinin olup olmayacağını öğrenebilecekti. Fakat bunun için önce Mars'a gidebilecek güçte bir rokete ihtiyacı vardı. Böyle bir roektin var olmadığını öğrenen Musk kendi roketini yapma kararı aldı ve hikaye böylece başlamış oldu.
2. Başarısız görevler de gerçekleştirdi
Otomobilinizdeki cıvatalar paslanmışsa muhtemelen motor çalışmaya devam edene dek otomobili kullanmaya devam edecek ve motorun çalışmayı bıraktığı yerde teknik servisin yolunu tutacaksınız. Böylece büyük bir sorundan son anda da olsa kurtulmuş olacaksınız.
Elon Musk'ın roket sektörüne girmesinin ardından dört yıl sonra 2006 yılında Popular Mechanics dergisinde yayınlanan bir makalede Falcon 1 roketinin kalkış için hazır olduğu yazıyordu. Hawaii Adası yakınlarındaki Kwajalein Adası'nda çalışan teknik ekip, Falcon 1'i kalkışa hazır hale getirdi ve FalconSat2 uydusunu rokete bağladı.
Falcon 1, FalconSat2 uydusu ile beraber uzaya fırlatıldı. Herkes roketin kalkışı ile beraber büyük bir sevinç yaşarken bir süre sonra sevinç gösterisi yerini hayal kırıklığına bıraktı. Çünkü roket yalnızca 34 saniye süreyle uçabildi ve ardından Dünya'ya çakıldı.
Elon Musk kimdir?
3. Ölüleri de uzaya gönderdi
2008'de SpaceX'de görevli bazı vizyon sahibi çalışanlar, ölülerin küllerini uzaya gönderme gibi bir pazarlama tekniği geliştirmeye karar verdi. Fakat bu tarihte SpaceX firması uzaya herhangi bir şey gönderme konusunda yeterince başarılı değildi. 2008 yılında 208 kişinin külleri Falcon 1 roketine yüklendi ve roket fırlatmaya hazır hale getirildi. Kalkıştan 5 dakika sonra roketin birinci bölmesi ikinci bölmesi ile çarpıştı. Böylece 208 kişinin külleri uzaya gitmek yerine atmosferde süzülerek Dünya'ya yağdı. Ölüler ikinci defa küllerine ayrıldı.
Uzaya gidemeyen kişiler arasında ünlü aktör James Doohan da bulunuyordu. Fakat en azından ölülerin yakınlarına teselli olan şey, rokete her bir ölünün külünden yalnızca 1 gram yüklenmesiydi. Benzer bir deneme 2012 yılında da gerçekleşti ve 1000 kadar ölünün külü Falcon 9 roketle uzaya gönderildi.
4. Roket kargo fiyatlarında damping
2016 tarihli bir rapora göre SpaceX firması NASA'ya düşük fiyatlarla kargo hizmeti vermeyi teklif etti. Rapor, 2015 yılında NASA için gerçekleştirilen ve 112 milyon dolar değerindeki Uluslararası Uzay İstasyonu kargosunun tahrip olması ile sonuçlanan başarısız Falcon görevinden bir yıl sonra düzenlenmişti.
En azından Uluslararası Uzay İstasyonu'nda görevli bilim insanlarının bir sonraki kargoya kadar yetecek ihtiyaçları bulunuyordu.
5. Her başarısız görevin arkasında SpaceX yok
Ocak 2018'de SpaceX'in uzaya Zuma adlı gizli bir uydu görevini göndereceği bilgisi tüm dünyaya aktarıldı. Yüksek gizlilik kodu ile uzaya göndermesi planlanan Zuma'nın fırlatılışı gerçekleştirildi. Fakat bir süre sonra Zuma görevinin başarısız olduğu ve uydunun kaybolduğu duyuruldu. Milyonlarca dolar değerindeki Zuma görevi için SpaceX firması sorumluluğun kendisinde olmadığını açıkladı ve Northrop Grumman firmasınının gerekli testleri yapmadığını savundu.
Açıklama, yaramaz bir çocuğun mızmızlanması gibi algılansa da birkaç ay sonra ABD hükümeti, Falcon 9 roketle beraber uzaya gönderilen Zuma uydusunun görevi başaramamasının sebebini Northman Grumman şirketindeki mühendislerin ve test uzmanlarının bazı hataları göz ardı etmesi olduğunu duyurdu.
Gizli SpaceX Zuma uzay görevi atmosferde infilak etti!
6. Roketler neye göre adlandırılıyor?
Elon Musk, ahmak ejderha Puff'tan esinlenerek uzay kapsülüne 'Dragon' adını verdi. Bu adı vermesinin muhtemel sebebi olası bir patlama durumunda insanların isimden etkilenerek patlamaya çok da şaşırmaması olabilir. Yani bir nevi algı çalışması.
Fakat Phys.org'a göre bunun sebebi, SpaceX'in hiçbir şeyi başaramayacağını düşünen insanlara bir tür gönderme yapmak istemesiydi. Musk'ın SpaceX firmasının ürünleri için seçtiği isimler de genel olarak hayal ürünü yaratıklar ve filmlerden belirleniyor.
Örneğin Falcon roketlerine bu ismi veren yapım, Star Wars serilerindeki Millennium Falcon gemisi. Elon Musk'ın Mars'a göndermek istediği roketin adı ise 'Heart of Gold'. Roketin adı ise Bir Otostopçunun Galaksi Rehberi (The Hitchhiker's Guide to the Galaxy) filmindeki uzay gemisinden geliyor.
7. Uzay ve peynir ikilemi
Uzayın peynire ihtiyacı olduğunu söylesek ne düşünürdünüz? SpaceX sayesinde uzayın kronik peynir eksikliği bir nebze de olsa gideriliyor. Gala şaka yaptığımızı mı düşünüyorsunuz? O halde bir de buradan yakın.
2010 yılının sonlarına doğru Space.com sitesi, Dragon kapsülü ile uzaya gönderilen gizli yükün peynir olduğunu duyurdu. Peki uzaya neden peynir gönderme ihtiyacı hissedildi? Bunun cevabını biz de bilmiyoruz. Belirtilen görev son derece gizli bir proje kapsamında yürütüldü.
8. Elon Musk film karakterine de ilham veriyor
Aktörler hayat verdiği karakteri canlandırırken yaşayan insanlardan ilham alır. Mesela Johnny Depp, Jack Sparrow karakterini canlandırırken Rolling Stones gitaristi Keith Richards'tan ilham almıştı. Robert Downey Jr. ise Tony Stark karakterini canlandırırken Elon Musk'tan ilham aldı. Elon Musk ve Tony Stark karakterleri için ne alaka diyebilirsiniz. Fakat her iki karakter de benzer davranışsal özellikler gösteren, son derece megolaman ve aşırı zengin.
Böyle bir benzerlik Elon Musk'ın da hoşuna gitmiş olacak ki Demir Adam filminde 10 saniyelik kısa bir rol bile aldı. Son derece kısa bu rolde Elon Musk, Tony Stark'la beraber elektrikli jet uçaklarını konuşuyor. Forbes'a göre filmin bazı sahneleri SpaceX şirketinin merkez ofisinde çekildi. Bu durum muhtelemen Elon Musk'ın egosunu da son derece tatmin etti.
Elon Musk'ın bir sonraki hayali Demir Adam'a dönüşmek mi? Bundan pek emin olmasak da kendisini süper kahramana dönüştürecek bazı teknolojiler üzerinde çalışması son derece mümkün.
9. Kardeş şuradan bir Mars uzatır mısın?
SpaceX aslında nereye gitmek istiyor? Cevabı son derece basit; Kızıl Gezegen Mars! Elon Musk'ın Mars'ta bitki yetiştirebileceği bir sera kurmak istediğini hatırlayın. Bitkilerin başarı ile yetişmesi Mars'ta insanların yaşaama imkanı bulabilmesi anlamına da geliyor.
Space.com'a göre Elon Musk, Dünya ve Mars arasında seyahat edebilecek bir servis aracı üretmeyi planlıyor. Plana göre tek seferde 80 bin kişiyi Mars'a taşıyabilecek olan uzay gemisinin biletleri 500 bin dolardan satışa çıkarılacak. Plan dahilinde Mars'ta alt yapı, metan ve suni gübre üretecek bazı makineler de uzay gemisinin bünyesinde yer alacak.
500 bin dolar biz garibanlar için son derece yüksek bir meblağ olsa da Elon Musk bu paranın son derece mantıklı olduğunu düşünüyor.
10. Herkes için kesintisiz internet
SpaceX'in sunacağı bir hizmete 500 bin dolar verecek kadar zengin değilim diyorsanız daha ucuz hizmet alma seçenekleri de ortaya çıkacak. Elon Musk, düşük irtifada konumlandırmayı planladığı 4000 kadar uydu ile tüm dünyaya internet sağlamayı hedefliyor. Eğer her şey yolunda giderse 2020 yılı itibariyle Elon Musk tüm dünyaya internet sağlayacak. Bu sayede internet erişiminin sınırlı olduğu bölgelerde bile yüksek hızlı internet erişimi mümkün olacak.
SpaceX ayrıca internet hizmetinden elde edilecek gelirin Mars projelerine kaynak sağlayacağını ümit ediyor. Fakat sorun internetin fiyatı kısmında başlıyor. Çünkü internete sınırlı erişimi olan yerler genellikle Sahra Altı Afrika'daki çok fakir ülkeler. Ayda 69.95 dolarlık bir internet faturasını bu ülkelerdeki insanlar nasıl ödeyecek?
SpaceX hızlı internet için düğmeye basıyor!
11. SpaceX'e yayın yasağı
2018 yılında ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi NOAA, SpaceX roketlerinin Dünya'ya video yayını göndermesine izin vermeyeceklerini çünkü yayın lisansına sahip olmadığını duyurdu.
SpaceX bu kararın ardından 10 İridyum uydusunun görüntülerini kamuoyu ile paylaşamadı. Cnet'e göre NOAA tarafından açıklanan bu karar 2010'de yürürlüğe giren ve ticari faaliyetler yürüten şirketlerin Dünya'nın yörüngesinden yaptığı yayınlar için lisans almasını zorunlu tutan bir kanuna dayanıyordu.
Peki SpaceX 2018 yılına kadar nasıl oldu da yayın yapmayı sürdürdü? NOAA'nın bu konuda ilginç bir açıklaması var: Yayın yaptıklarını bilmiyorduk!
Instagram.com/mehmetcankmrc
twitter.com/mehmetcankmrc
YouTube.com/mehmetcankomurcu
