Sinovac mı? BioNTech mi? Hangi aşı daha etkili?

Koronavirüs derdimiz bitmek bilmiyor. Kaygılarımız maalesef çığ gibi, önümüzü pek göremiyoruz. Bu süreçte bulunan aşıların hangisinin en etkili olduğuna dair fikir edinmeye çalışıyoruz. Her kafadan ayrı bir sesin çıktığı bu dönemde sizler için detaylı bir araştırma yaptık. Hangi aşı daha etkili? Aşıların artıları ve eksileri neler? Ülkeler hangi aşıyı tercih ediyor? Gelin birlikte aşılara Molatik olalım... BioNTech aşısı ilk olarak Almanya'da yaşayan milli gururumuz iki Türk bilim insanı tarafından bulundu. BioNTech ve ABD merkezli Pfizer'ın birlikte geliştirdikleri Koronavirüs aşısının bugüne kadar yüzde 95 oranında bir başarıya ulaştığı bildirildi. Özetle BioNTech Almanya merkezli bir aşı ve dünyada kullanımı oldukça yaygın. BioNTech aşısını kullanan ülkeler arasında ise ABD, İngiltere, İsrail, Almanya, İtalya, Fransa, Birleşik Arap Emirlikleri, İspanya, Şili, Polonya, Kanada, Romanya, Japonya, Güney Kore, Avustralya ve Türkiye yer alıyor. BioNTech'ten sonra gelelim Sinovac aşısına... Sinovac aşısı ise Çin çıkışlı bir aşıdır. Farkındaysanız 'Çin aşısı' ifadesini kullanıp bir ötekileştirme yapmıyoruz. Sinovac Çin menşeli bir aşıdır. Peki hangi ülkeler bu Sinovac aşısını tercih ediyor? Türkiye, Ukrayna, Endonezya, Brezilya, Malezya, Tayland, Şili, Kolombiya, Laos ve Uruguay Sinovac aşısını kullanırken Tayland, Filipinler ve Malezya'nın da bu aşıyı kullanmakla ilgili olan talepleri şu an değerlendirme aşamasında. Şu anda dünya genelinde tam olarak 5 tane aşı bulunuyor. Bu aşılar BionTech, Sputnik V, Moderna, AstraZeneca ve Sinovac aşılarıdır. Dünya genelinde 5 tane aşı bulununca haliyle insanlar bu aşılardan hangilerinin en etkili aşı olduğunu merak ediyor. Elbette merak etmek serbest fakat hangi aşıyı uygun görüyorsanız o aşıya ulaşma lüksünüz biraz yok gibi. Karar alma mekanizmaları hangi aşıları tercih ediyorsa ve satın alıyorsa vatandaşları için onu uygun görüyor. En yaygın olanlar BioNTech ve Sinovac aşıları olduğundan biz de hangi aşının en iyi olduğundan ziyade sizin için uygun olan aşının araştırmasını yaptık. Bu konu ile ilgili Türkiye'den uzmanların açıklamalarına göre, eğer alerjik bünyeniz varsa mRNA aşısı yerine alerjik bünyelerde daha az yan etki yapan inaktif aşı olan Sinovac aşısını yaptırabilirsiniz. Yapılan çalışmalara göre sadece BioNTech değil diğer mRNA aşılarının daha çok reaksiyon yaptığı gözlenmiş. Ayrıca, mRNA aşıları, inaktif aşılara göre daha güçlü bağışıklık yanıtı yapıyor, immün sistem üzerine uyarıcı etkisi daha fazla olduğu için. Dolayısıyla, bağışıklığınız düşükse mRNA aşısını tercih etmelisiniz. Obezitesi bulunanlar, böbrek yetmezliği, şeker hastalığı olanlar, kanser tedavisi görenler veya çeşitli hastalıkları nedeniyle bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullananlar, eğer seçeneklere sahipseniz mRNA aşısı olan BioNTech aşısını tercih edebilirsiniz. Fakat bu demek değil ki inaktif aşı sizin için uygun değil. Bu hastalıklara sahip bireylerde de inaktif aşı etkisini gösterir ve korur. Pfizer ile Alman BioNTech'in geliştirdiği, halk arasında Pfizer olarak bilinen fakat gerçek adı Comirnaty ya da 'BNT162b2' olan Koronavirüs aşısının etkinlik oranı yüzde 95 olarak belirtildi. BioNTech aşısı olmak isteyen biri 3 hafta arayla 2 doz halinde aşılanıyor. BioNTech Avrupa'da ve dünya genelinde yaygın olarak kullanılıyor ve hemen hemen ilk tercih edilen aşılardan biridir. Olumlu yönleri ve etki alanı yüksek olduğu gibi dezavantajı da bulunuyor. Bu aşının diğerlerine göre en büyük dezavantajı eksi 70 derece muhafaza edilmesinin gerektiği. Depolamada ve lojistikte altyapı yetersizliği yaşandığında aşıların hızlı ve sorunsuz bir şekilde dağıtılması çok mümkün olmuyor. Dolayısıyla bu da tercih edecek ülke için bir kriter sebebi olmuş oluyor. Geçtiğimiz günlerde Japonya'da 1032 doz Pfizer/BioNTech'in aşısının, muhafaza edildiği derin dondurucunun çalışmaması sonucu kullanılamaz hale geldi. Bu da ülke genelinde büyük bir soruşturmaya sebep oldu. Yalnızca Japonya örneğine bakarak bile Biontech'in saklama koşulunun hassasiyetini görebilmek mümkün. Yapılan araştırmalara göre BioNTech aşısının aşı yerinde ağrı, halsizlik, baş ağrısı, ateşlenmek dışında büyük bir yan etkisi yok. Bu belirttiğimiz yan etkileri de oldukça nadir rastlanan etkiler, bunu da söylemekte fayda var. Peki Sinovac aşısının artıları ve eksileri neler? Çin menşeli Sinovac aşısının etkinlik oranının ülkeden ülkeye değiştiğini söylemek mümkün. Mesela Brezilya'da yapılan testler sonrasında Sinovac aşısının etkinlik oranının yüzde 78 olarak açıklandığını görüyoruz. Bu durum Türkiye'de değişiklik gösteriyor. Türkiye'de sürdürülen Faz-3 çalışmalarına ilişkin ön değerlendirme raporunda görüyoruz ki Sinovac aşısının yüzde 91.25 oranında etkili olduğu belirleniyor. Peki Sinovac aşısının dezavantajları neler? Sinovac aşısı ile ilgili herhangi bir dezavantaj belirtilmediği gibi BioNTech'in saklama koşullarının getirdiği dezavantaj Sinovac aşısında bulunmuyor. Çünkü Sinovac aşısı 2 ile 8 derece sıcaklığında buzdolabında muhafaza edilebiliyor. Tabii bu başlı başına bir tercih sebebi değildir yanlış anlaşılmayalım hemen. Sinovac aşısının yan etkilerine gelecek olursak aşılama sonrası görülebilecek etkiler; yorgunluk, baş ağrısı, ateş, titreme, kas/eklem ağrısı, kusma, ishal, aşı uygulanan bölgede ağrı, kızarıklık, şişlik gibi hafif etkiler şeklindedir. Tıpkı BioNTech ve diğer aşı türlerinde olduğu gibi bu aşıda da yan etkiler oldukça nadir görülüyor. Dünya genelinde kaç tane aşı olduğundan ve BioNTech ile Sinovac aşısının etkileri, avantajları, dezavantajlarından bahsettik. Fakat buz dağının görünmeyen kısmında bazı gelişmeler de yaşanmıyor değil. Özellikle Avrupa'da BioNTech aşısının yapılmaya başlandığı günlerde Almanya, İspanya, Norveç, Belçika'da aşılamanın ardından vefat eden vatandaşlar olduğu tespit edilmişti. Peru'da ve bazı asya ükelerinde ise Sinovac aşısına bağlı ölümler meydana gelmişti. Aşı yapılan vatandaşların hayatlarını kaybetmesi sonrasında dünya genelinde aşı güvenilirliğine karşı olan ön yargıları kırabilmek için yetkililer derin araştırmalar yaptılar ve yapmaya da devam ediyorlar. Bahsettiğimiz ülkelerde yapılan çalışmalara göre aşı ve ölümler arasında bir nedensellik bulunmadığını belirtildi. Hayatını kaybeden kişileri ise başka sağlık sorunları olduğu ve bu sebeple hayatlarını kaybettikleri kanıtlandı. Çok tartışma yaratan 'aşı pasaportu' ve 'aşı savaşları' meselesine ise bir sonraki yazımızda değineceğiz... twitter.com/betulyaseminn instagram.com/betulyaseminkeskin blykeskin@gmail.com