Rap, arabesk ve pop sentezi neden seviliyor?

Ben Fero, Ezhel, Reynmen, Mero... Türkçe rap dalgası her geçen gün daha da büyüyor. E doğal olarak artık şu soruyu sormaya başlıyoruz: 2000'lerde rockçılar yükselişteyken de yollarına devam eden popçular neden bu kez epey geride kaldı? Türkçe rap'in olağanüstü büyük çıkışının Ezhel'le olduğu konusunda hemfikiriz bence... Tavırlarından yaşadıklarına, tarzından şarkı sözlerine, genç kuşak için önemli bir figüre dönüştü Ezhel... Onun hızlı ve haklı yükselişi sonrasında Ben Fero, Reynmen, Mero gibi kendi içlerinde ayrışsa da rap yapan isimler tek tek isimlerini duyurmuştu. Hatta sonra işin içine Norm Ender dahil olmuş ve rapçiler kavgası başlamıştı. Kaçınılmaz olan 'eski-yeni' kavgasının başlaması, 2000'lerin rap yıldızları Sagopa Kajmer ve Ceza'nın barışmasıyla birlikte rap iyiden iyiye dallanıp budaklandı. Rapçilerin her biri merak unsuru. Rap yapsalar da her birinin rap'i kendine. 2000'lerdeki kadar birbirine yakın bir rap yok. Bu kez işin içine arabesk ve pop da karıştı çünkü. Ben Fero, büyük çıkışını Demet Akalın'la -gerek kendisi gerekse aynı isimli şarkısıyla- yaptı. Pop ve arabeskten beslenen bir Türkçe rap'e kavuşmuş olduk. Birçok dinleyicinin kayıtsız kalamadığı bu 'tümevarım', aslında yalnızca Türkiye'de yaşanmıyor. Yunanistan'da FY yükselişte mesela. Laika prensi Nikos Oikonomopoulos ya da pop kraliçesi Helena Paparizou'dan çok daha fazla ilgi çekiyor FY. Bizim rapçiler arabesk ve poptan besleniyor, atıyorum Yunanistan'daki rap de pop ve laika üzerine kurulu. Keza İskandinavya'dan Batı Avrupa'ya, rap her yerde giderek daha çeşitli ve yükselişte. Rap müziğin küresel çaptaki yükselişinin önünü açan unsur ise akıllı telefonlar sayesinde pratik ve legal bir tercihe dönüşen dijital müzik platformları ve sosyal medya fenomenleri... Hangi dijital müzik platformunu tercih ediyorsunuz bilemiyorum ama telefonunuzda muhakkak Itunes, Spotify, hadi en kötü Youtube'un mobil uygulaması yüklüdür. E bu platformlarda, bilhassa da Spotify'da herhangi bir rap şarkısına denk gelmemeniz imkânsız. Ya da bir Youtuber'ın Olaaaylık önerilerinde de hep rap var... Spotify'da ülkelerin viral listelerinin minimum yüzde 60'ını rap şarkılar oluşturuyor. Bu oran, Fransa ve Almanya gibi ülkelerde ise çok daha büyük. Ve rap müziğin -epey gecikmeli de olsa- gerek yerel gerekse küresel çaptaki yükselişiyle beraber popçuların olağanüstü formsuzluğu da gözler önüne serilmiş oldu. Popçular, sakat sakat oynatıldığı için haftalarca sahadan uzak kalan topçular gibi adeta. Hâlâ çemberin içinde olan/kalan isimler ise rapçilerden umut besliyor. Bu popçulara verilebilecek en iyi örnek Ben Fero tarafından 'eski müzik sistemi kraliçesi' olarak seçilen Demet Akalın... Kendini bir anda rap müziğin göbeğinde buldu Akalın. Ben Fero düetini mümkün mertebe avantaja çevirmeye çalıştı. Başarılı da oldu. Ben Fero'nun, Demet Akalın üzerinden 'eski müzik düzeni'ni eleştirmesini Yeni nesili ancak Ben Fero'nun benim üzerimden mesaj vermesi sayesinde yakalayabilirdime çevirdi Akalın. Güzel taktikti gerçekten. Ben Fero da kazandı Demet Akalın da. Eski sistem mantığıyla hareket etse de yeni neslin kodlarıyla ilerleyen Aleyna Tilki de rapçileri sonuna kadar desteklediğini açıklayanlardan. Şu ara 'Ela' single'ıyla ortalığı sallayan Reynmen'in çok başarılı işlere imza attığını söylüyor Tilki. E haklı da. Reynmen'in 'Ela' single'ı, dijitalde viral olması sayesinde Avrupa'daki resmi single listelerine bile girmeyi başardı. Almanya'da 53, Avusturya'da 61, Hollanda'da ise 110 numarada şu anda 'Ela'. Resmi single listelerinin, fiziksel satıştan ziyade dijital müzik platformlarındaki dinlenme sayılarını kıstas alması sayesinde rap müzik 'resmi single' listelerinde de yükselişte. Bu da tabii ki Türkçe rap müziğin önünü açan bir durum. Gençler rap seviyor, gençler müziği dijitalden dinliyor. 'Resmi liste'ler de dijitale ağırlık verince starlığa giden yol -en azından şimdilik- rap'ten geçiyor. Popçuların, rapçilerin epey gerisinde kalması ise asıl üzerinde durulması gereken nokta bence. Seda Sayan bile rock da yaparım rap de kafasında yahu... Hande Yener, Pop artık demode, lavabo tıkandı diyor, birçok popçu Rap şahane ya, bayılıyorum deyip rapçilerle işbirliği yapmak istiyor. Tıpkı 2000'lerdeki rock furyası gibi. Ama bu kez iki önemli fark var. İlki, rock furyasından küresel yıldızlar doğmadı, doğamadı, müzikte küresel platformlar eksikti. İkinci fark ise rockçılar yükselişteyken popçular da gayet yükselişteydi. Ama rapçilerin yükselişi karşısında popçulardan yaratıcı, büyük hit'ler gelmedi, gelemedi. 2015'i 'Bangır Bangır' pop yaparak sallayan Gülşen bile geçen kış 'Bir İhtimal Biliyorum'la rap müziğin üstünlüğünü kabul etmiş oldu. 'Bir İhtimal Biliyorum' tuttuysa, 'rap-arabesk-pop'un pop kısmında olması sayesinde. İşte bu da geleceğe dair bir tahminde bulunmamızı sağlıyor: Rap'in magazinselleşme süreci bittiğinde bence 'rap-arabesk-pop' üçgeni ile 'üçüncü yeniler'le ilk adımı atılan alternatif/rock sahnesi kapışacak. Bu 'vs.'liği şimdi bile gözlemleyebiliyoruz. Giderek daha da belirginleşecek bence. Arabesk'ten pop'a, pop'tan rap'e kayışla birlikte her üç sound'u içeren ortak bir sound çıktı, tuttu ve devamı daha da köklenerek gelecek. Aleyna Tilki pop'undan, Reynmen arabesk'inden, Ezhel rap'inden yaklaşacak. Pop-rap-arabesk artık bir sentez olacak. 'Normal' olan bu olacak... Rap yükselişte demeyeceğiz. Rap'in yıllarca baskılanması sonucu her şey rap'leşti artık diyeceğiz. 2000'li yıllarda yıllarca müzik kanallarında ve radyolarda ötelenen, yok sayılan rap müziği böylelikle normalize edeceğiz ve barışacağız. Bu kapıları -rant amaçlı da olsa- açan dijital müzik platformlarına büyük bir teşekkür borçluyuz açıkçası... can.sisman@milliyet.com.tr