Parazit'ten Kraliçe Lear'a: Altın Portakal'da bir gün

İyi filmler izleme ihtimali bile beni heyecanlandırmaya yeter. Yıllardır bu böyle. Kendimi 'sinefil' olarak adlandırmaktan kaçınır, o sunî unvanın aslında nelere yol açabileceğini bilirim. Yine de, filmlerle iç içe olmanın da iyi bir filmin de kıymetini bilirim. Zaten 'yedinci sanat'ın her izleyicisi de böyle yaklaşmalı aslında filmlere... 56. Antalya Altın Portakal Film Festivali'ne katılıp deneyimlerimi aktarabileceğimi öğrendiğimde de aynı heyecanı yaşadım. 29 Ekim sabahı, festivalin dördüncü gününde, hazırlanıp yola çıktığımda, artık Antalya'nın temiz havasında birbirinden iyi, özenle seçilmiş filmleri izlemeye dair heyecanım katlanmıştı. 56 yıldır düzenlenen, ülkenin en uzun soluklu festivallerinden biri Altın Portakal. Kıymeti ve Antalyalı sinemaseverlere kattıkları çok büyük. Türk sinemasına da... Ne güzel ki, Antalya halkı festivali çoktan özümsemiş, benimsemiş ve bir filmden çıkıp diğerine girmenin ne demek olduğunu biliyor. İlk Altın Portakal deneyimimin bu kadar güzel başlamasının sebebi de bu. Festivalin ilk gününde, üç film belirledim kendime. Üçü de daha önceden dikkatimi çeken filmlerdi. Hepsini aynı güne sıkıştırabilmek, büyük bir fırsat aslında. Pelin Esmer'in 'belgeselden öte' filmi 'Kraliçe Lear', Kıvanç Sezer'in 94 dakikada çok şey söyleyen kurmacası 'Küçük Şeyler' ve günün 'headliner' filmi 'Parazit' aynı güne ve aynı mekana denk geldikleri için beni mutluluktan uçurdu. İki mekanda dört salonda gerçekleşen gösterimlerin tamamına izleyicilerin katılımı yoğun. Antalya, Altın Portakal'ı omuz omuza yaşıyor ve misafirlerine de bu hissi yaşatıyor. Şu üç harika filmden biraz bahsedelim. Çağdaş Türk sinemasının dikkat çeken yönetmenlerinden Pelin Esmer, her filminde bir öncekinin üzerine bir şeyler katarak kümülatif ilerlemesini sürdürüyor. Kendisinin 'Kraliçe Lear'ı bir belgesel niteliği taşıyor. Fakat kurgusuna verilen çaba, filmin belgeselden kurmacaya geçişteki o gri noktada parlamasını sağlıyor. Skalanın en güzel yerinde 'Kraliçe Lear'. Mersin'in küçük bir köyü olan Arslanköy, yıllardır gündemde. Orada yaşayan kadınlar, uzun zamandır tiyatroyla ilgileniyor ve tiyatronun verdiği güçle kendilerini var ediyor. Pelin Esmer de 'Kraliçe Lear'da Arslanköy'ün kadınlarının Shakespeare'in 'Kral Lear'ını nasıl köy köy gezerek 'kraliçe Lear'a dönüştürüp sahneye koyduğunu anlatıyor. Tiyatro, Arslanköy'ün kadınları için gerçek bir 'köyde de köyün dışında da' var olma çabasının somut bir yansıması. Gittikleri köylerde gördükleri tepkiler, tiyatroyu sahneledikten sonra o tepkinin değişmesinin verdiği haz, 'Kral Lear'ın 'Kraliçe Lear'a dönüşmesi ve daha fazlası, filmin bel kemiğini oluşturuyor. Oyuncuların doğrudan Pelin Esmer'e hitap ettiği anlar, insana çok keyifli bir his yaşatıyor. Yönetmenle, doğrudan ona hitap edilerek yapılan ufak bir sohbet... Güzel bir dokunuş. Arslanköy'ün kadınları, eğlenceli, samimi ve çoğu zaman güldüren diyaloglarıyla filmin dokusunu oluşturuyor. Keyifli, sıcak, araya sıkıştırılan şık cümlelerle izleyiciye renkli bir deneyim yaşatan bir film 'Kraliçe Lear'. Başlangıçta Nasıl anlatılmış olabilir bu hikaye, nasıl farklılaşabilir? diyerek izlemeye başlayanları bile, Pelin Esmer'in yönetmenlik tecrübesi ve ince çalışmasıyla avcunun içine alabiliyor. 'Kraliçe Lear'ın bitiminde peşinden gelen 'Küçük Şeyler'i izlemek için belirledim. Kıvanç Sezer'in yönetmenliğini üstlendiği, 'Kelebekler'den tanıdığımız Tolga Karaçelik'in yapımcılarından biri olduğu 'Küçük Şeyler', tahmin ettiğimden çok daha büyük bir film. Ulusal Yarışma'da neden bulunduğunu tokat gibi yüzünüze çarpıyor. Ev kredisi çeken, eğlencesinden de 'beyaz yakalı'lığından da taviz vermeyen, mesaisi sırasında sevmediği insanlarla yüz yüze çalışmanın zorluğu ve stresiyle mücadele eden tipik bir adamın işsiz kalma ve evliliğinin çatırdama hikayesi 'Küçük Şeyler'. İşsiz kalan adam hikayesi, yan dairemizde de yaşanıyor yan masamızdaki iş arkadaşımızın hayatında da. Bunu anlatı haline getirirken farklılaştırabilmek da yönetmenin ve senaristin başarısı olup çıkıyor işte. Nitekim, çalışanlarını 'orman terapisi'ne gönderen bir yöneticinin yaşattıklarıyla başlayan film, gülmek ve kaygılanmak arasında dikkat çekici noktalarda dolaştırıyor izleyicisini. Müthiş bir deneyimdi. 94 dakika boyunca aslında 'tanıdık' olan şeylere, başka noktalardan bakabilmenin keyfini çıkardık. Bence Ulusal Yarışma'nın en iyilerinden olmayı hak ediyor. Biri özel gösterim seçkisinde, biri de Ulusal Yarışma'da bulunan iki Türk filminin ardından, günün kapanışını daha sert bir tokatla yapmak istedim. Bu tokat, beni kendime getirecekti. Günün büyük bir kısmını film izleyerek geçirmenin verdiği mutluluk ve tatlı yorgunlukla, 'Parazit'in festivaldeki son seansını beklemeye başladın. Parazit, 'Okja' isimli Netflix filmiyle dikkatleri tekrar üzerine çeken ünlü yönetmen Bong Joon-Ho'nun bu sene Cannes'dan Altın Palmiye kazanan filmi... Antalya izleyicisi, filmin kıymetinin farkında olacak ki benim o ana kadar gördüğüm en dolu gösterim buydu. Kulaktan kulağa yayılan 'Parazit', farkında olmadan büyük bir 'pazarlama başarısı' gerçekleştirmiş. Geçtiğimiz Cumartesi günü festivalde ilk gösterimini gerçekleştirdikten sonra, 29 Ekim'de son kez izleyiciyle buluşmasında da salon tıklım tıklımdı. Üstelik, yalnızca birkaç gün sonra, 1 Kasım'da, Başka Sinema ile gösterime giriyor Parazit. Buna rağmen, insanlar Altın Portakal'da izleme isteğiyle salona akın etmiş. 'Parazit', epey fakir bir ailenin para kazanma çabalarını anlatıyor. 'Shaneless' mi dediniz? Yanına yaklaşamaz 'Parazit'in! Bong Joon-ho, görsel ve metinsel düzlemde, herkesin etkilenebileceği, öngörülemezliğin verdiği etkiyi yücelten bir film yapmayı başarmış. O öngörülemezlik, izleyicinin tek bir sahnede bile gözlerini kaçırmadan perdeye bakmasını sağlıyor. Eğlenceli, çarpıcı, insanı içine çeken bir hikaye 'Parazit'. Samimiyeti de tüm bu havayı destekliyor. Öte yandan, anlatının vücut bulmasını sağlayan görselliğiyle de günümüz sinemasının bir adım önüne geçmeyi başarabiliyor. Öyle ki, zor sayılabilecek planların bile altından ustalıkla kalkılmış ve izleyicinin tüm o 'üçüncü kişi olma' hissini yerle bir etmeyi başarmış film. İzlenmeyi, övülmeyi sonuna kadar hak ediyor. Tüm bu filmleri bitirdikten ve toplamda 5 saatten uzun süre sinema salonlarında gezindikten sonra, odama döndüğümde, zihnimde onca hayat hikayesi vardı. O hikayeler, bizi sinemayla dirsek temasını kaybetmemeye itiyor. O hikayeler, hepimizin hafızasında birer güzelliğe dönüşüyor. Sinema, film festivalleri ve Altın Portakal iyi ki var! andac.uzel@demirorenmedya.com