Pandemi bizi depresyona mı sürüklüyor?
Hepimiz zaman zaman yaşadıklarımızdan dolayı kendimizi yorgun, mutsuz, keyifsiz, karamsar, isteksiz, enerjisiz hissederiz. Özellikle içinde bulunduğumuz pandemi döneminde bu duyguları daha sık yaşar hale geldik. Bu duygularımızın geçici olması normaldir. Ancak bu duygu durumları en az iki haftadır ara vermeksizin devam ediyor ise depresyon yaşıyor olabiliriz...
Pandemi bizi depresyona mı sürüklüyor?
Hepimiz zaman zaman yaşadıklarımızdan dolayı kendimizi yorgun, mutsuz, keyifsiz, karamsar, isteksiz, enerjisiz hissederiz. Özellikle içinde bulunduğumuz pandemi döneminde bu duyguları daha sık yaşar hale geldik. Bu duygularımızın geçici olması normaldir. Ancak bu duygu durumları en az iki haftadır ara vermeksizin devam ediyor ise depresyon yaşıyor olabiliriz...
Pandemi depresyonu tetikler mi?
Depresyonu her türlü travmatik yaşantı, kontrolümüz dışında yaşanan, hayat standartlarımızı olumsuz etkileyen her türlü durum, tıbbi hastalıklar, erken ebeveyn kaybı, sevdiğimiz birinin kaybı, cinsel ve fiziksel istismar, düşük sosyoekonomik düzey, iş kaybı, ekonomik kriz, ayrılık yaşama, boşanma, anksiyete bozuklukları, madde ve alkol kullanımı, premenstrüel dönem, hormonal bozukluklar vb. tetikleyebilir. Bu nedenle hayatımızı her yönüyle etkileyen pandemi sürecinde de depresyon yaşama riskimiz oldukça yüksektir.
Depresyonda olduğumuzu nasıl anlarız?
Eğer bu süreçte;
- Hiçbir şeye ilginiz kalmadıysa, arkadaşlarınızla vakit geçirmek istemiyor, yasakların dışında da dışarı çıkmak istemiyor, online ve yüz yüze sohbetlere dahil olmak istemiyorsanız,
- Eskiden zevk aldığınız boş zaman aktivitelerinden zevk almıyorsanız, “Hiçbir şey beni mutlu etmiyor” diye düşünüyorsanız, cinselliğe olan ilginiz azaldıysa,
- Belirgin şekilde kilo alımı veya kilo kaybı yaşıyorsanız,
- Enerjinizin azaldığını düşünüyor, işlerinizi erteliyorsanız ve evi toparlama, ödev yapma, giyinip dışarı çıkma gibi basit işleri yapmak gözünüzde büyüyorsa,
- Tahammül düzeyiniz azaldıysa, her şeye çabuk sinirleniyor, saldırganlaşıyorsanız,
- Bütün gün yataktan çıkmak istemiyor, amaçsızca vakit geçiriyorsanız,
- Ağzınızın tadı kalmadıysa, hiçbir şey yemek istemiyorsanız ya da tam tersi kontrolsüzce ve aşırı yemek yiyorsanız,
- Dikkatinizi toplayamıyor, okuduklarınızı anlayamıyor, söylenilenleri uzun süre dinleyemiyorsanız,
- Okuduklarınızı, dinlediklerinizi, seyrettiklerinizi hatırlamakta güçlük çekiyorsanız,
- Baş ağrısı, bel ağrısı, sırt ağrısı gibi fiziksel şikâyetleriniz artıyorsa,
- Karar vermede zorluk çekiyor, karar vermek zorunda olduğunuz şeylerden kaçıyorsanız,
- Karamsar bir bakış açısıyla kendinizi çaresiz ve umutsuz hissediyor ve bu doğrultuda hiçbir şeyi düzeltemeyeceğinizi düşünerek harekete geçmiyorsanız,
- Kendinizi neredeyse her konuda suçluyor ve değersiz olduğunuzu düşünüyor ve yaptığınız en ufak hata için bile kendinizi sert bir şekilde eleştiriyorsanız,
- Gün içinde aşırı uyuyor ve bu uykuya rağmen kendinizi yorgun hissediyorsanız ya da tam tersi uykuya dalmakta güçlük ve uykusuzluk yaşıyorsanız,
- Hayatı yaşamaya değer görmüyorsanız ve intihar düşünceleriniz varsa depresyon yaşıyor olabilirsiniz.
Depresyonda olmak için bu belirtilerden en az 5 tanesinin, en az iki hafta boyunca devam etmesi gerekir.
Depresyondan kurtulmak için neler yapılabilir?
- Depresyondan kurtulmanın ilk ve en önemli adımı harekete geçmektir. Hareket etmeye küçük adımlar ile başlayın, günlük 10 dk. bir hedefe yönelik olmayan sadece ve sadece yürümek için dışarı çıkmak ilk adım olabilir. Bu noktada en önemli kural bir hedefe yönelik olmaması, yani çöp atma, alışverişe gitme gibi bir amaca yönelik olmayan bir yürüyüş olması. İlk başta 10 dk. ile başlayıp hafta hafta bu süreyi kendinize göre artırmalısınız. Ama mutlaka her hafta küçük de olsa sürede bir artış olmalı.
- Yürüyüşleri eğlenceli hale getirmek için müzik dinleyebilirsiniz, adım sayar uygulamalarından faydalanabilirsiniz, günlük adım sayınızı görmek sizi motive edecektir.
- Her gün mutlaka bir yakınınızla, arkadaşınızla iletişime geçin.
- Zihninizden geçen düşünceleri, motivasyonunuzu düşüren iç sesinizin söylediklerini not edin ve bu düşüncelerin yerine kullanabileceğiniz olumlu ifadeleri not edin. Düşünce alışkanlığınızı değiştirin, olumsuz düşünce aklınıza gelince "Hemen bu düşüncemi iptal ediyorum" deyip yerine olumlu ifadeyi tekrar edin. Zamanla inanmadığınız yeni düşüncelerinize inanmaya başladığınızı göreceksiniz, beyninizin olumsuz düşüncelerinize yönelik bağlantıları azalırken, olumlu düşüncelerinize yönelik bağlantılar oluşmaya başlayacaktır. Yani düşüncelerinizi değiştirdikçe beyin yapınız da değişmeye başlayacaktır.
Bazılarımız depresyonu kendi kendine atlatabilirken bazılarımız atlatamayabilir ve bu durum kişiyi daha da yalnızlaştırır, günlük işlerinde, sosyal ve profesyonel hayatındaki işlevselliğini olumsuz etkiler. Eğer depresyon yaşıyor, üstesinden bir türlü gelemiyor ve giderek hayat kalitenizi düşürüyorsanız gerekli desteği bir an evvel almalısınız.
