Norm Ender, rap müziğin dejenere edilmesini eleştirmekte haklı

Türkçe rap, enteresan bir virajdan geçiyor. Rap kültürünün olmazsa olmazı 'diss', trap-rap'in dijitaldeki yükselişinden sonra 'popçu polemikleri'ne dönüşmüş durumda. Tam "Yahu bu gidişata bir 'dur' diyecek yok mu?" derken karşımıza çıkan Norm Ender'in söylediği her şey tam da bu yüzden oldukça önemli... Popçuların, rockçıların da sevebileceği türden bir rap müzik yaklaşık 1-2 yıldır dijital müzik platformlarının gözdesi. Ve sanılanın aksine sadece ülkemizde değil küresel çapta böyle bir 'arz-talep' durumu söz konusu. Norveç'ten ABD'ye, Hollanda'dan Yunanistan ve Türkiye'ye pek çok ülkenin yerel, yeni nesil rap yıldızı var. Estonya'dan Nublu, Yunanistan'dan FY... Bizim yeni nesil rap yıldızlarımızı ise artık duymayan kalmadı. Ezhel, Şehinşah, Khontkar... Dijital müzik platformlarını sallayan bu yıldızlar o denli ana akımlaştı ki rap müziğin yükselişi inkâr edilemeyecek boyutlara geldi. Yıllardır özellikle bizim müzik piyasamızda ötekileştirilen, ötelenen, dışlanan rapçilerin yaptıkları rap 'saldırgan'dı, yeni nesil rap ise popüler müziğe göz kırpması ve uyumlu olması bakımından 'cici'ydi! Algılanan, yansıtılan buydu. Rap müziğin 'modern'leşmesiyle beraber birçoğumuz 'eski nesil rap'çilerin tavrını merak etmeye başlamıştık. 'Mekanın sahibi' hatırlatmasını yapan isim Norm Ender oldu. Ve bilhassa Türkçe rapteki kırılma, viraj da Norm Ender'in 'Mekanın Sahibi' şarkısını yayınlamasıyla gözlemlenebilir oldu. Bunun üzerine Ezhel ve Ben Fero'nun yanına Killa Hakan ve Ceza eklenince, ortaya 'Fight Kulüp' çıkınca ortam evlere şenliğe dönüştü. Norm Ender, geçtiğimiz günlerde verdiği bir röportajında efsane şeyler söylemiş. Özetle şunları söylemiş: Biz yıllardır güzel bir kültür oluşturduk. 'Bu kadar emek verilmiş şeyi dejenere etmeyin, müziğin saygınlığını düşürmeyin' diyorum. Reynmen bir Youtuber ve o mecrada büyük bir kitlesi var. Ezhel eskiden daha rap sözler yazan bir çocuktu, neden bu kadar müziğini basitleştirmek istedi bilemiyorum. Ben Fero'nun müziği ise tamamen özenti. Bizim yaptığımız müziği yapamayacağını anlamış, Ezhel'ler çıkınca 'bunu yaparım' demiş. Rap, bu kadar basit bir iş değil... Norm Ender'in eleştirileri o kadar nokta atışı ki... Ezhel'in eskisi kadar 'sert' olmaması 'para ve şöhret'le açıklanabilecek bir şey. Reynmen'in bir rapçiden öte fenomen olduğunu Sen Youtuber'sın ve beni severek dinlediğini ben biliyorum sözleriyle hatırlatıyor, Reynmen'in rapinden ziyade rap sevgisini takdir ediyor. Ben Fero'yu ise arafta bulduğu için oldukça sert eleştiriyor. Ben Fero bizim yaptığımız rapi yapamayacağını, ancak Ezhel'lerin rapini yapabileceğini fark ettiği için devreye girdi diyor. Yani Ben Fero'ya 'fırsattan istifadeci' demek istiyor. Tam da bu noktada akıllara 'Fight Kulüp' ekibi geliyor. Ceza'nın, yeni nesil rapçilerin yanında gözükmesi karşısındaki yorumunu aşırı merak ediyordum. Norm Ender, Ceza için daha az sivri bir laf ederek, Türkçe rap bu haldeyken, yön vermek açısından yeni gelen nesli eleştirmeyi daha doğru buldum demiş. Yani Norm Ender, aslında şunu demek istemiş bence: Ceza, sen ve ben aynı ekoldeniz. Yapma, etme, gençleri doğru yönlendirmek lazım. Eleştirelim ki Türkçe rapteki bu 'popülerlik' tuzağını doğruya evriltelim... Norm Ender'in 'ağabeyliğini', 'Demet Akalın' eleştirisinden anlıyoruz. Dolayısıyla Ceza'ya söylediklerinin altını doldurmuş röportajda. Norm Ender, Popüler dünyada unutulmaya yüz tutmuş insanlar rapçilere yanlamaya başladı. Dertleri buradan da ekmek yemek. Rapçilere 'tuzağa düşmeyin' diyorum. Şarkıda ve klipte Demet Akalın'ın yer alması o çocuğa değil popçuya bir şey kazandırıyor. Bu yemi yutmayın... Norm Ender'in 'popçu tuzağı' uyarısına katılmamak elde değil... 'Demet Akalın' şarkısından en çok kim kazandı? Ben Fero mu Demet Akalın mı? Bence cevabı çok basit: Demet Akalın... Giderli şarkıların atarlı kraliçesi Demet Akalın, Ben Fero'nun şarkısını muazzam bir avantaja çevirdi. Bu topa giren Ben Fero, rap kitlesini elinde tutmak için Yani 'Demet Akalın' kısmı aslında tesadüftü diye bir açıklama ihtiyacı içine girerek aslında yaptığı işe o kadar da inanmadığını kanıtladı. Bu noktada Norm Ender'in kendisine yaptığı 'fırsattan istifadeci' eleştirisine haklılık payı doğurdu. Norm Ender'in bu kadar doğru nokta atışı tespitler yapmasının altında bir rant görmüyorum. Norm Ender bence şu kafada: Arkadaşlar. 40 yıllık rapçiyim. Kapitalist düzende sıra rap müziği dejenere etmeye geldi. Anlayışla karşılıyorum. Ama bu süreçte rap müziğin ana akımlaşması pozitif olsa da 'rap' derdinden, duruşundan vazgeçmeyelim. Bakın bana. Sizleri eleştirdim ve kitleleri 'doğru bildiğim rap'e çevirme derdine düştüm. Ne için? Tutkuyla yaptığım rapin 'doğru bildiğim gibi' kalması, rapten anladığım duruşun istikrarından sapmaması için. Siz de deneyin artık bunu... Kim ne derse desin, Norm Ender'in herhangi bir rant peşinde koştuğuna asla inanmıyorum. Rap müziğin küresel çapta modernize edilmesi ve ana akımın -bilhassa da Türkiye'de- rap müziği inkâr edemeyecek seviyeye gelmesi tabii ki sevindiriciydi, olumlu gelişmelerdi. Ama tam da bu noktada birilerinin de çıkıp 90'lar-2000'ler Türkçe rapi ve duruşunu hatırlatması lazımdı. Norm Ender'in doğru zamanda doğru 'diss'i atmasını, gözlemlediği dejenerasyonu sert bir şekilde eleştirmesini oldukça pozitif, gerekli buluyorum. Ve onun yaptığı uyarıları da Türkçe rape şahsi kavgadan ziyade bir 'abi tavsiyesi' olarak yorumluyorum... can.sisman@milliyet.com.tr