Nobel Edebiyat Ödülü'nü 2017'de kim kazanır?

Nobel sezonu başladı, ödüller bir bir sahibini bulmaya başladı. Nobel Fizik Ödülü, Nobel Tıp Ödülü ve Nobel Kimya Ödülü derken... Sırada merakla beklenen ödüllerden Nobel Edebiyat Ödülü var. Her yıl büyük şaşkınlıklara yol açan ve özellikle edebiyatseverlerin iple çektiği Nobel Edebiyat Ödülleri'nde adayları elbette bilemiyoruz. En erken 50 yıl sonra bu yıl kimin aday gösterildiğini öğrenebileceğiz. Ancak şanslıyız, teknoloji devrinde yaşıyoruz. Dolayısıyla bu yıl bahislerde Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanması ihtimali olan isimleri az çok kestirebilmemiz mümkün... Gelin, Nobel Edebiyat Ödülü'nü 2017 yılında kimlerin kazanma olasılığı var, inceleyelim... Öncelikle genel bir hatırlatma yapmakta yarar var. Arkadaşlar, Nobel Edebiyat Ödülü bir kitaba değil, bir yazara veriliyor. Dolayısıyla 'Nobel Edebiyat Ödüllü kitap' gibi bir etiketten bahsetmeniz sizi gülünç duruma düşürür, net bir şekilde uyaralım. Nobel'i kazanan belli oldu! Ve derhal her yıl muhakkak bahislerde adı geçen bir yazarın kazandığı bu ödül için bahislerde ilk sırada kim var, ona bakalım... İlk sırada Kenyalı yazar Ngugi Wa Thiong'o var. İngilizce ve Gikuyu dillerinde yazan yazarın Türkçede iki kitabı 'Aradaki Nehir' ve 'Bir Buğday Tanesi' mevcut. Kitapların her ikisi de Ayrıntı Yayınları tarafından yayımlandı. Yazarın adı son yıllarda muhakkak ilk 5'te yer alıyor. Kazanma şansı oldukça yüksek. Her yıl bahislerin 1 numaralı favorisi olan Japon yazar Haruki Murakami bu yıl bahislerde ikinci sırada. Adı halen daha Nobel'le anılsa da Japon yazar Murakami o kadar popüler ki, bu ödülü kazanma olasılığı ne yazık ki düşük kaçıyor. Evet, böyle bir beklenti var ama Nobel Edebiyat Ödülü tarihinde bu kadar popüler kültürün içinde yer alan bir yazarı ödüllendirmek çok da yok. Bob Dylan? demeyin, Bob Dylan yazar kimliğinden çok müzisyen kimliğiyle tanınıyor. Yani Nobel komitesi geçen yıl Bob Dylan'ı yaparak aslında 'ters köşe' yapmıştı. Üçüncü sırada bir diğer popüler isim Margaret Atwood var. Kanadalı öykü yazarı Alice Munro'nun Nobel'e kavuştuğu 2013'te Margaret Atwood da ödüle yakın isimlerden biriydi. Biliyorsunuz, Nobel Edebiyat Ödülü'nü bir önceki yıl eğer Kanadalı bir yazar kazanmışsa, tekrar aynı ülkeden bir ismin kazanması için belirli bir süre geçmesi gerekiyor. Ve ne yazık ki Margaret Atwood, son dönemde 'The Handmaid's Tale' (Damızlık Kızın Öyküsü) ile oldukça popüler olsa da ve gayet enteresan ve başarılı bir yazar olsa da ödülü onun kazanması biraz enteresan olur. Hatta Doğan Kitap yıllardır piyasada bulunamayan Margaret Atwood kitaplarını tek tek yayımlamaya başladı bile. Nobel ödülünü popülerliğinin zirvesinde bir yazarın kazanmasına çok sık tanık olmuyoruz en nihayetinde. Ödülü tıpkı Kenyalı yazar Ngugi Wa Thiong'o gibi kazanma şansı bulunan bir diğer isim de İsrailli yazar Amos Oz. Amos Oz'un kitapları Doğan Kitap'tan yayımlanıyor. Amos Oz da yıllardır bu listede olan, listenin gediklilerinden. Şaka maka 78 yaşına giren yazarın yıllar sonra bu listede tekrar üst sıralara yerleşmesi onu şanslı kılıyor. Amos Oz'un bu ödülü kazanması oldukça olası... 2014'te Kafka Ödülü'nü kazanan Çinli yazar Yan Lianke de Nobel edebiyat bahislerinde şu anda 5'inci sırada. 2012 yılında Çinli yazar Mo Yan'ın bu ödülü kazandığını düşünürsek şansı biraz zor diyebiliriz. Yan Lianke'nin 'Lenin'den Öpücükler' isimli kitabı Türkçeye çevrilse de bizim için ilk 5'teki en uzak isim, edebiyatı hakkında pek bir fikrimiz yok. Adonis'ten de bahsetmek gerekiyor. Bu listenin olmazsa olmazlarından Suriyeli şair Adonis bahislerde 6'ncı sırada. Son dönemde Suriye'de yaşanan olaylardan ötürü belki de ödül artık nihayet Adonis'e de gidebilir. Ya da her zamanki gibi Adonis yine Nobel'i kazanamadı geyiği çevirebiliriz de... Gelelim diğer yazarlara... Bahislerde ilk 5-6'da yer almasa da bazı yazarlar dikkat çekiyor. Mesela... Geçen yıl bahislerde sürpriz sıçramalar yapan İtalyan yazar Claudio Magris. Yine geçen yıl ödülün açıklanmasına az bir süre kazananın ABD'li bir yazar olacağı son birkaç saat içinde bahislere baktığımızda neredeyse kesindi. Ödülün daha çok da 'Don DeLillo, Philip Roth ve Joyce Carol Oates' üçlüsünden birine gideceği düşünülüyordu. İşte o hareketlilikte Don DeLillo oldukça ön plana çıkıyordu, yazar bu yıl da listede. Başka kimler var? İspanyol Javier Marias... Portekizli Antonio Lobo Antunes... Arjantinli Cesar Aira... Norveçli Jon Fosse... Arnavut İsmail Kadare... Güney Koreli şair Ko Un... Ve Macar yazar Laszlo Krasznahorkai dikkat çekiyor. Bu isimler çoğunlukla romancılardan oluşuyor. Son dönemde roman dışında çok fazla isim bu ödülü kazandı. Şair Tomas Tranströmer, gazeteci Svetlana Aleksiyeviç ve Bob Dylan gibi... Bu yıl bir romancının kazanması oldukça ihtimal dahilinde... Ancak ödülü kim kazanırsa kazansın yine de edebiyat çevreleri tarafından oldukça konuşulacağı kesin. Belki geçen yılki Bob Dylan kararı kadar sansasyonel olmaz, ancak yine de uzun bir süre akılda kalması muhtemel. twitter.com/mayksisman can.sisman@milliyet.com.tr