NFT: Milyonlarca dolarlık yeni ekonomi trendi

Amerikan Patent Dairesi Başkanı Charles Duell'in 1899 yılında söylediği "Artık yeni hiçbir şey yok. İcat edilebilecek her şey icat edildi" sözlerinin üzerinden tam 122 yıl geçti. Bırakın aradan geçen bir asırlık süreyi, son on yılda bile insanlık, tarihte şimdiye kadar gerçekleşmemiş pek çok yeniliğe bu süre içerisinde tanıklık etti... Amerikan Patent Dairesi Başkanı Charles Duell’in 1899 yılında söylediği Artık yeni hiçbir şey yok. İcat edilebilecek her şey icat edildi sözlerinin üzerinden tam 122 yıl geçti. Bırakın aradan geçen bir asırlık süreyi son on yılda bile insanlık, tarihte şimdiye kadar gerçekleşmemiş pek çok yeniliğe bu süre içerisinde tanıklık etti. İnternet, mobil telefonlar, sosyal medya, dokunmatik telefonlar derken bir anda kendimizi anlamakta zorluk çektiğimiz bir değişimin içerisinde bulduk. Bu değişimlerin başlıcalarından bir tanesi de Blockchain (Blok zinciri) teknolojisi oldu. Son dönemde adını sıkça duyduğumuz kripto veya elektronik para olarak bildiğimiz bu sistemin alt yapısını oluşturan bu teknolojiden kısaca bahsetmekte yarar var. Şifrelenmiş işlemler sırasını takip etmeye yarayan bu teknoloji temel olarak herhangi bir merkezde olmayan veritabanı sisteminin adıdır. Bir örnek vermek gerekirse, pek çok işletme günlük yaptığı işlemleri muhasebeleştirme ihtiyacı duymaktadır. Bu teknolojide buna benzer şekilde dijitalde tutulan işlemlerin, silinemez ya da değiştirilemez şekilde kaydedilmesini (blok zincirleri ile birbirine bağlanmasını) ifade eder. Bir hesap defteri tutuyorsunuz ve bu hesap defterinde dünyada yapılan para transferlerini hem kaydedebiliyor hem de güvenli bir şekilde saklayabiliyorsunuz. Düşünün ki bu defterde sadece para transferlerini saklamanın dışında lojistikten sağlığa, emlaktan sanata kadar pek çok alanda hangi değerin kime ait olabildiğini bilebiliyorsunuz. Peki ya basitçe anlatmaya çalıştığımız bu sistem, yazımızın başlığında bahsettiğimiz NFT (Non-fungible token) sistemini nasıl şekillendiriyor? NFT (Non-fungible token), değiştirilemez jetonlar (tokenler) olarak çevirebileceğimiz bu sistemde tam olarak yukarıda bahsettiğimiz bu Blockchain altyapısını kullanıyor. Temel olarak dijitalde olan bütün görsel, yazılı, işitsel eserlerin dijital olarak saklanmasını, daha doğru bir ifadeyle eserin sertifikalanmasını sağlıyor. Bu bazen bir tweet bazense bir şarkı olabiliyor. Başka bir ifadeyle pek çokları tarafından kripto sanat olarak da adlandırılan NFT, her birimizin internetten kolayca indirebileceği müzik, fotoğraf, tweet gibi dijital içeriklere bir şifreleme gerçekleştirip onların dijital eserlere çevrilmesini ve benzersiz 'kimlik numaraları'na sahip olmasını sağlıyor. Hal böyle olunca, eserlerin her el değiştirmesinde eser sahipleri yapılan işlemlerden komisyon alma imkânına sahip oluyor. Günümüzde birçok NFT, Ethereum Blokchain sistemi üzerinde çalışıyor. NFT'lerin kripto paralardan farkı kripto paralar madencilik (mining) usulleri ile üretilebilmekte, fakat NFT’ler üretilememektedir. İnternette dijital eserler üreten Beeple, görselde sunduğumuz çalışmasında şimdiye kadar takipçileriyle paylaştığı bütün eserlerini sergiliyor. Sosyal medya hesaplarından paylaştığı eserleri tek bir çalışmada toplayan ve onu NFT teknolojisini kullanarak şifreleyen Beeple, bu eserini 66 milyon dolara sattı. Beeple’a benzer şekilde Elon Musk’un eşi Grimes, Youtuber Logan Paul, Fernerbahçeli futbolcu Mesut Özil ve Türk sanatçı Tarık Tolunay'ın dijital eserleri de NFT teknolojisi sayesinde on binlerce dolara alıcı buldu. Kendine has usulüyle dünya çapında bilinirliğe sahip olan Nusret de, 2017 yılında attığı bir tweet'ini NFT ile 6 bin dolara sattı. Nusret'in 2017 tarihli bu tweet'i, bizlere NFT ile sadece sanat dünyasının değil, dijitalde yer alan hemen herşeyin önümüzdeki dönemde satılabileceğini gösterecek. Pandemi döneminde dijital dönüşümün hızını çok hızlı hissettiğimiz bir gerçek. Bu durum bizlere her şeyin olduğu gibi sanatın da bu değişim sürecinde biçim değiştirdiğini gösteriyor aslında. Pek çok sanatçı, ünlü dijitalde yayınladığı eserlerini artık NFT teknoloji ile saklayacak ve satacak. Bu eserlerin arasında sadece şarkı ya da fotoğraflar değil, atılan tweet'ler, paylaşılan yazılar da yer alacak. NFT ile galiba artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak...