Molatik Sözlük: 11 - Hastalıklar
Eveeeet Molatik Sözlük’ün 11. bölümüyle karşı karşıyayız. Malum son günlerde gündem yoğun, özellikle de Çin’den gelen hastalıklar bizleri endişelendiriyor. Ekip olarak biz de hastalık isimlerini merak ettik, sizlerin de merak ettiğini düşündük ve anlamlarını araştırmaya başladık. Bakalım sağlıkla ilgili kullandığımız deyimlerin kökleri nelermiş.
Virüs
Hint – Avrupa dil ailesine ait bir kelime olan virüs eski dönemlere kadar uzanıyor. “Wei̯s” olarak yazılan bir kelime var tarihte ve “kötü kokmak, zehir” anlamı taşıyor. Sonra Latinceye “wiso” şeklinde geçiyor. Zamanla “virus” oluyor. "Hücre yapısı olmayan mikroorganizma" anlamında ilk kez 1880'de Pasteur tarafından kullanılmış, "zararlı bilgisayar yazılımı" anlamı 1972'den itibaren duyulmuştur.
Tetanos
Tetenoz, tetanoz vs tarzı söylemler var, doğrusu tetanosdur. Eski Yunancada “tetanos” sözcüğünün günümüze ulaşmasıyla oluşmuş. Biz Fransızcadan “tétanos” olarak alıyoruz. Oradaki anlamı da “istem dışı kasılmalarla beliren hastalık”tır.
Tüberküloz
Latincede bulunan ve “yumru” anlamı taşıyan “tuberculus” sözcüğü Fransızcaya “tuberculose” olarak geçmiştir. Biz de oradan almışız. Fransızlar “her türlü yumrulu hastalık” anlamında kullanmışlar.
İsilik
Sıcak havaların ortaya çıkan rahatsızlığı isiliktir. Eski Türkçede “isig” sıcak anlamındaymış. Ona lik eki gelmiş ve “sıcaklık, hararet” manası kazanmış.
selcuk.bulut@milliyet.com.tr
