Kafka'nın uyku problemleri, Samsa'da vücut bulmuş
'Bir sabah tedirgin düşlerden uyandığında' diye başlayan öyküsüyle Gregor Samsa, aslında bir 'böceğe dönüşmenin' sancıları bir yana, uyku problemleriyle de boğuşuyordu. Tıpkı kıymetli yazarı, Franz Kafka gibi...
Kafka'nın uyku problemleri, Samsa'da vücut bulmuş
'Bir sabah tedirgin düşlerden uyandığında' diye başlayan öyküsüyle Gregor Samsa, aslında bir 'böceğe dönüşmenin' sancıları bir yana, uyku problemleriyle de boğuşuyordu. Tıpkı kıymetli yazarı, Franz Kafka gibi...
Uykudan çektiğimiz kadar...
İnsanlık olarak uykudan çektiğimiz kadar hiçbir şeyden çekmedik.
Karşı masanızda oturan iş arkadaşınız her gün ancak 3 saat uyuyabiliyor, siz ne kadar uyursanız uyuyun asla 'yeterli' gelmiyor, uykunun zaman kaybı olduğuna inanıp olabildiğince az uyuyan insanlar dünyanın her yerinde yaşıyor, uykudan önce ve uyandıktan hemen sonra yapılması gerekenlerle ilgili milyon tane araştırma yapılıyor... Uyku, uyku, uyku...
Bir türlü ne ortasını bulabildik ne de iyisine kavuşabildik.
Üretken kişilerde daha baskın
Uyku problemleri, gününü üretken bir şekilde, yaratıcılık üzerine kurulu işlerle uğraşarak geçiren insanlar arasında daha sık görülmesine rağmen, esasen tabana yayılmış ciddi bir sorun.
Özellikle uykusuzluk (insomnia) ciddi bir problem.
'İyi uyku' arayışıyla geçen...
İyi uykuyu ararken iyi yatakları deniyor, egzersiz yapıyor, ilaç kullanıyor, tavsiye edilen pek çok şeyi deniyoruz.
Ama pek de başarılı olamıyoruz sanki. Başarılı olamadıkça, hayat kalitemiz de düşüyor.
Doğrudan hayatı etkiliyor
Uyku doğrudan psikolojik ve fiziksel durumumuzu etkiliyor. Vücudun ve zihnin dinlenmesi için uyumamız gerek. Fakat uyuyamazsanız hiçbir anlamda dinlenemiyorsunuz. Bu da yaptığınız her işe olumlu ya da olumsuz mutlaka etki ediyor.
Kafka'nın da sorunu
Tarih boyunca önemli sanatçıların uyku problemleri yaşadığını duyduk.
Bunlardan biri de Franz Kafka... Uykusuzluk onu da etkilemiş. İnsan bunları okuyunca kendini yalnız hissetmiyor.
'Dönüşüm' tam bir uyku eseri
Kafka'nın en bilindik ve en yanlış anlaşılan eseri olan 'Dönüşüm', Gregor Samsa'nın uyanmasıyla başlıyor. Eser baştan sonra 'kâbusumsu bir fabl' olma yönünde yazılmış. Çarpıklaşan uyku düzenine bir alegori özelliği gösteriyor. Uykuya, rüyalara, yataklara pek çok referansla başlıyor. Samsa'nın aklından hiçbir zaman 'erken uyandığı' çıkmıyor. Erken uyanmanın sizi gün boyu sersemlettiğini ve bu yüzden yeterince uyumanız gerektiğini işaret ediyor. Öykünün başladığı günde 'fazla uyuduğu' da bir diğer işaret.
'Otobiyografik yönü fazla'
Franz Kafka'nın yazdığı neredeyse tüm eserler bir miktar otobiyografik özellik taşıyor.
Fakat en bilinen eseri olan Dönüşüm, istisnai özellikler gösterecek kadar diğerlerinden ayrılıyor. Oldukça otobiyografik bir eser olan Dönüşüm, yazarın uykusuzluğunun etkisiyle yazılmış, bu yönünü de açık açık ortaya koymuş gibi görünüyor.
Hayranlık uyandıran eserlerin arkasında...
Bizde hayranlık uyandıran tüm eserlerin arkasında, sanatçının yaşadığı belli başlı sarsıntılar var.
Kafka'nın 'borderline' belirtileri göstermesine neden olacak kadar ağır bir uyku problemi vardı ve bu problem 'uyandığında bir böceğe dönüşen' Samsa'da vücut buldu.
Kalitesiz uykuların metaforu gibi
Samsa'nın hikayesi 'Dönüşüm', Samsa'yı aşıp Kafka'nın bedeninde de kendini var ettiği için efsaneleşti. Kalitesiz, yetersiz, kifayetsiz uykuların bir temsili olan Dönüşüm, yalnızca 'yabancılaşma' kavramına sığdırılabilecek kadar basit bir anlatı değil.
Böcek mi? O da değil...
