Instagram, WhatsApp ve Facebook'un aynı anda çökmesi neyi ortaya çıkardı?

3 Temmuz 2019 tarihi pek çok sosyal medya kullanıcısı için unutulmaz oldu. Neden? Çünkü affedersiniz bütün sosyal medya platformları teker teker çöktü. Bilhassa Instagram ve WhatsApp'ın çökmesiyle birlikte elimiz ayağımıza dolaştı. Peki ortaya ne çıktı sizce? Sosyal medya platformları olmadan önce nasıl insanlardık, bilemiyorum. Ama asla şimdiki gibi paranoyak ve kontrol delisi olmadığımız kesin... Bilmeme ihtimaliniz yok ama hatırlatalım, dün Facebook, Instagram ve WhatsApp neredeyse aynı anda çöktü. Bir anda hepimiz Twitter'a mahkum olduk. Sonra Facebook düzeldi, ardından WhatsApp'a girildi ama fotoğraf atılamadı... Instagram ise bütün gece çıldırttı ve asla düzgün çalışmadı. Dünya çapında erişim aksaklığını tespit eden 'downdetector.com' sitesine, Instagram için 10 bin, Facebook için 6 bin, WhatsApp için de yaklaşık 2 bin kesinti raporu ulaştı. Özellikle pek çok kişi Google ve Twitter'dan sorunun ne olduğunu çözmeye çalıştı. Ancak net bir cevap gelmedi. 'Global kaynaklı bir sorun' denildi. Ama hack'lenme mi yoksa teknik bir sıkıntı mı bizlere pek açıklanmadı. Zaten koskoca dünya devlerinin başına gelen bir şeyle ilgilendiğimiz yok. Biz masum dünya vatandaşlarıyız. İstediğimiz tek şey bilhassa Instagram ve WhatsApp'ın 7/24'ün çalışması, bu platformlara canımız istediği her zaman ulaşabilmek. Instagram, WhatsApp ve Facebook'un global çapta çökmesi az biraz enteresan oldu, kabul. Normalde üçü aynı anda gitmezdi sonuçta. Fakat üçünün birden gitmesindeki ortak noktaya baktığımızda sorunun 'görsel'lerle ilgili olduğunu çıkartabiliriz. Facebook ve Instagram tamamen görsel odaklı. WhatsApp'taki asıl problem de zaten erişememe sorunundan ziyade fotoğraf/video yollanırken yaşandı. Peki neden Twitter'a çok da bir şey olmadı mesela? Çünkü Twitter, mesela Facebook ya da Instagram'la kıyaslandığında o kadar da görsel odaklı bir platform değil. Her ne kadar son dönemde video ve gif'lerle giderek daha da görselleşse de daha çok kelimelerin ahenkle dansından ibaret Twitter. Bu 'büyük çöküntü'de Twitter'ın canavar gibi çalışması sorunun görsellerle alakalı olabileceğini düşündürtüyor. İşte tam da bu noktada bir durup düşünüp kendimize bakmamız lazım. Biz dün neden bu kadar 'yoksunluk krizi'ne girdik? Bence açıklaması çok basit... Dünya giderek daha da görsel odaklı bir hale geliyor. İnternet gelişti, Youtube gibi canavarlar canavarı bir platformu yarattı. Tam bu esnada bir de sosyal medya giderek daha da popülerleşmeye başladı. Gazete, televizyon ve radyolar her geçen gün daha da yaşlandı. Tüm bu süreçte, görselliğin ne kadar önemli olduğu, fotoğraf ve videoların gücü net bir şekilde ortaya çıkmış oldu. Bunun sinyalleri zaten telefonların 'akıllı' hale gelmesiyle verilmişti. Hatırlayın. 15-20 yıl önce telefonların 'hap şeklinde' olacağı, yani telefonların küçücük bir hale geleceği konuşuluyordu. Beklenenin tersine, telefonlar giderek daha da büyük ekranlara sahip oldu. Bilgisayarınız, tabletiniz olmasa da olur artık. Telefonla dizi de izleyebilirsiniz, video da çekebilirsiniz. Özgürlüğe bakar mısınız? Instagram'daki fotoğraflara bakamayışımız, Facebook'tan komik video izleyemeyişimiz, WhatsApp'tan ekran görüntüsü görseli yollayamamamız, görsel dünyaya bağımlılığımızın en somut kanıtı. Bu bağımlılığımız, kürsel çapta yaşanan 'büyük çöküntü' ile bir kez daha kanıtlanmış oldu. Görmeden yaşayamıyoruz! İlla görmemiz lazım. Suçlu biz değiliz. Dünya bizi, okumak yerine izlemeye ve görmeye fazlasıyla alıştırdı. Bunu artık fark etmek lazım. Peki bu bağımlılığın negatif etkilerinden nasıl kurtulabiliriz? Öncelikle bireysel çapta aydınlanma yaşayarak tabii ki... Ve bütün psikolojik rahatsızlıkların çözümünde olduğu gibi, öncelikle kabullenerek başlamalıyız. Önce kabullenmeliyiz. Evet, sosyal medya olmadığınız hayat aşırı tatsız ve tutsuz. Dün, Ne kadar bağımlı olmuşum izlemeye, bakmaya, görmeye ama aslında körleşmeye diyenler bir adım önde. Akıllı telefonların bize üstünlük kurmasına ve bizden bir adım önde yürümesine izin vermemek lazım. Birlikte yürümeliyiz, geriden takip ederek yani ona bağımlı olarak değil... can.sisman@milliyet.com.tr