İngiltere'nin Corona telaşından 'Brexit' olması ne kadar doğru?

İngiltere’nin 'sürü bağışıklığı' diye özetlenen ve toplumun Corona’ya yakalanıp geçirmesi üzerine kurulu, okulları kapatmayan, ülke çapında karantina başlatmayan politikası kıyasıya eleştiriliyor. İnsanın canı bu kadar mı değersiz? Nasıl olur da bir önlem alınmaz? dediğinizi duyar gibiyim. Peki İngiltere bu eleştirileri alacağını hiç mi bilmiyordu? Ülke içinde karışıklık çıkması, halkın kendini değersiz hissetmesine karşılık vereceği tepki hiç mi umurlarında değil? Aslında umurlarında. Fakat biraz riskli bir yolu seçmiş gibiler. İngiltere’nin ana kabulü, son derece bulaşıcı bir virüs olan Corona'nın ne yapılırsa yapılsın, toplumun büyük kesimine bulaşacağı yönünde. Yüzdeyle pek anlaşılmıyor, misal İngiltere’nin sadece %10’una bulaşsa 6 milyon, %60’ına bulaşsa 40 milyon kişinin Corona'ya yakalanması demek. Buna ek bir diğer varsayım: Corona aşısı ya da ilacının 1-2 ay içinde bulunamayacağı, bulunsa da yaygın şekilde üretilip kullanılamayacağı. Bu durumda tedavisi olmayan ve son derece bulaşıcı, fakat öldürücülük oranı %3-4 arasındaki bir virüsü kontrollü yaymak İngiltere'ye göre mantıklı. Fakat bu ne kadar doğru? Kontrollü yayalım derken kontrol elden çıkar ve faciaya yol açarsa ne olur? Bu riski ele almaya değer mi? Zaman içerisinde göreceğiz. Niye mantıklı? Tek başlarına 6 milyon ya da 40 milyon gibi rakamlar sağlık sistemi açısından pek bir şey ifade etmiyor. Önemli olan, aynı anda kaç kişinin hasta olduğu ve sağlık sistemine ne kadar yük bindireceği. Ayrıca hastalığın tekrar gelmeyeceğinin garantisi de yok. Örneğin bu şekilde 8-9 aylık bir karantina sonucunda hastalığı bitirdik, fakat ortada hâlâ bir aşı vs. yok... Önümüzdeki kış tekrar patlak vermesi durumunda ne yapılacak? Karantina 1 hafta, 1 ay gider, ama 3 ay, 5 ay olursa büyük sorunlar çıkartabilir. Bu derece uzun karantinalarda gündelik hayatı idame ettirmek için gereken her şeyin giderek tükenmesi de muhtemel. Psikolojik tahribat, milletin bir süre sonra gırtlak gırtlağa gelme ihtimalini de düşünüyorlar sanki? İngiltere, bu veriler ve hesaplara Corona virüsünün kimler için zararlı olduğunu da hesaba katarak belki ilk bakışta akılcı ve riskli bir yöntem izliyor. Ülkenin olağan akışına zarar vermemek için okulları kapatmıyor. Çünkü çocuklar için Corona'nın bir tehlikesi yok. Tam tersine eğer geçirirlerse yeni neslin bağışıklık kazanması mümkün. Fakat çocuklar bağışıklık kazansın derken, riskli grubu büyük bir tehlikenin içine atmak, geleceği kurtaralım derken, geçmişi riske atmak ne kadar insancıl? Bilemiyorum. Mantığa oturtması kolay gözüküyor ama duygusal bakıldığında Yok canım olmaz böyle! diyorum. Dolayısıyla amaç yüksek risk grubu olan belli bir yaş üzerindekiler kendilerini mümkün olduğunca izole ederken (bknz; Kraliçe Elizabeth), Corona'dan ölmeyecek mümkün olduğunca fazla kişinin bu hastalığı geçirmesini sağlamak ve bunu mümkün olduğunca kontrollü bir şekilde yapmak. Bu yöntem aynı zamanda sağlık sisteminin sınırlı kaynaklarının da hakikaten hayatı risk altına girenler tarafından kullanılmasını sağlıyor. Örneğin ateşlenen herkesi test etmemek, belli bir yaşın altındakileri doğrudan ev istirahatine göndermek gibi. Uzun lafın kısası, İngiltere yaşlıları kurban etmediğini, ölüme terk etmediğini düşünüyor. Yapılmaya çalışılan virüsü kontrollü bir şekilde; düşük risk gruplarına yayarak sağlık sistemini boğmadan, sahra hastanelerine vs. gerek kalmadan, gelecekteki dalgalara karşı toplumsal direnç kazandırmak istiyor ve kazandırdığını düşünüyor. Bütün bu ihtimalleri düşünürken İngiltere’nin Corona virüs salgını ile ilgili hazırladığı rapor ülke basınında yer aldı. Halk Sağlığı İngiltere'nin (PHE) Ulusal Sağlık Sistemi (NHS) yetkililerine sunduğu rapora göre, salgının 2021’e kadar sürmesi ve 7.9 milyon İngilizin hastanelik olması ile sonuçlanabilir. Aynı raporda, nüfusun yüzde 80’inin bu süreçte enfekte olabileceği ve ülkede yaşayan her 100 kişiden 15’inin bu süreçte hastanede bakıma ihtiyaç duyabileceği bilgisine de yer veriliyor. Bu da 12 aylık süreçte yaklaşık 8 milyon kişinin hastanelerde tedavi altına alınması anlamına geliyor. En kötü senaryo olarak adlandırılan bu durumun gerçekleşmesi durumunda ülkenin sağlık altyapısının yetersiz kalabileceği belirtiliyor. Bu kötü ihtimalin olmasını beklemek yerine acaba bütün dünya gibi tedbir mi alsak ey İngiltere! İngiltere gözünden baktığımızda aslında Çok da haksız sayılmazlar diyoruz. Fakat bütün dünya tedbirleri elden bırakmazken, tek bir insana bile zarar gelmesin isterken, bütün gayretiyle çalışırken, İngiltere'nin böyle bir tutum izlemesi şaşırtmıyor değil. Raporlarda da görüldüğü üzere riskli bir durum. Bunu bir tek İngiltere mi düşündü? sorusu akla gelmiyor değil. Kısacası Memleketin tek akıllısı siz misiniz? diyorsunuz. Biz ne için tedbiri elden bırakmıyoruz? Ne olursa olsun ben bir can, bir candır diyorum. Her koyun kendi bacağından asılır demek doğru değil. Her salgın gibi bunun da bir sonu var ve bunun sonucunda her birey alacağı en az hasarla bu dönemi atlatmalı. Dünya olarak bu salgına karşı bir süreçten geçiyoruz ve bütün ülkeler de kendilerine göre doğru bildikleri şekilde tedbirlerini alıyor ya da almıyor. Olur da virüs tekrar ederse, onu da ettiğinde düşünürüz. Karantina değil tedbir! Kaosa ya da boşvermişliğe gerek yok bence. Her şeyden azar azar, kararınca. Kaza yapan dayının da dediği gibi: Goronadan mı kaçıyoruz? Evet Corona'dan kaçıyoruz. Yaşlıları ve risk grubundakileri korumak, hep beraber güzel ve güneşli günler görebilmek için...