İlber Ortaylı'nın 'Maşallah' lafı neden olay oldu?

Hanımefendiler, beyefendiler doluşun... "Hoca böyle yaparsa cemaat ne yapar?" dediğimiz bir olayı açığa kavuşturma vakti... Ülkemizin aydınlık yüzü, entelektüel kişisi olan İlber Ortaylı, sunucu Cansu Canan Özgen’e “Maşallah şuna bak” ifadesini kullandı. Sosyal medya ikiye bölündü. Peki, İlber Ortaylı’nın Cansu Canan Özgen’e kullandığı “Maşallah şuna bak” ifadesi samimi miydi? Yoksa art niyetli miydi? Biliyorsunuz ki ülkede tarih deyince akla gelen isimlerden ilki İlber Ortaylı’dır. Sık sık kullanmış olduğu ‘cahil’ kelimesiyle sosyal medyanın sevilen mizahları, goygoyları arasında yerini almıştı. Gerek Youtube’da gerek Instagram’da ya da yerel televizyonda sıklıkla gördüğümüz, aşina olduğumuz ve neredeyse herkesin sempatiyle yaklaştığı bir isim İlber Ortaylı. Ama son canlı yayınında, “Canlı yayın kazası mı?” denir artık, yoksa “Bilerek mi yaptı?” denir bilemiyoruz. Fakat, tam Cansu Canan Özgen’le yapmış olduğu yayını bitirirken, belki de kapattığını düşünerek “Maşallah şuna bak” dedi ve Cansu Canan Özgen de duruma gülerek “Hocam” deyip kapattı yayını. Haliyle oluşan bu görüntüler sosyal medyada ikilem yarattı. İlber Ortaylı sevilen bir isim olduğu için ve Cansu Canan Özgen’i manevi kızı olarak gördüğü için aralarında doğan samimiyetten kaynaklı bir “Maşallah şuna bak” dediğini düşünenler oldu. Yani sonuç olarak 73 (yazıyla yetmiş üç) yaşındaki bir adamın ‘manevi kızım’ dediği kadına sarkıntılık yapacak hali yok gibi görünüyor. İnsanların böyle düşünmesi de haksız değil. “Her şeyi de kötü mü algılayacağız canım?” diyor insan. Zaten Cansu Canan Özgen de ‘Maşallah’ güzel bir kadın. Biraz da iltifat… Amma velakin benim karşılaştığım yorumların çoğu bir art niyet sezildiği yönünde. Açıkçası bana soracak olursanız, videoyu izlediğimde bir kadın olarak ben rahatsız oldum. Yani hocam o nasıl bir “Maşallah” demek... Gerçi şimdi böyle yargı dağıtıyoruz ama Cansu Canan Özgen de gülerek tepki verdi. Bilemeyiz aralarındaki samimiyeti. Fakat yine de içimi gıcıklayan bir şey olmadı değil. Kimseyi yargılamak ya da günahına girmek gibi bir durumumuz da yok ama “Maşallah şuna bak” kelimesinin çok samimi bir tarafı yok gibi ya. Hele İlber Ortaylı’nın yüzündeki ifade ve deyiş tarzı hafiften kıllandırıyor insanı. Bu durumu Behzat Uygur da ti’ye almış. Çektiği videoda Cansu Canan Özgen’in yerine geçerek “Maşallah şuna bak” sözüne şaşırmış gibi yapıyor. Çünkü hoca sözleri sarf ettiğinde ben doğrudan “Hocam n’apıyorsunuz?” dedim içimden. (İçimden detayı önemli). Çünkü İlber Ortaylı “Maşallah şuna bak” derken entelektüel bilgi birikimi sıfırlanmış, DM’den kadınlara mesaj atan dayılar edasına bürünmüştü. Yani hocam o nasıl bir “Maşallah” demek... Adnan Oktar’dan bile böylesine kallavi bir “Maşallah” duymamıştık. Tüm bu eleştirilere İlber Ortaylı’dan da yanıt gelmiş. Yaptığı açıklamada, “Bir iltifatı, bir takdiri, bir maşallahı alıp... Üzerinden #MeToo hareketi benzeri bir taciz devşirmek akıl alır gibi değil. #metoo hareketi bu kadar basit mi? Türkiye’nin bu konuda zaten ciddi bir problemi var. Her şey bu kadar basitleştirilmemeli. Biraz Catherine Deneuve okusunlar. (Dünyaca ünlü yıldız, taciz karşıtı hareketin ‘püritenliğe’ vardığı, erkeklerin kadınlara iltifat etmekte özgür olması gerektiğini anlatan bir mektup yazmıştı.) Ben bu hanımla kaç zamandır program yapıyorum. Gerçekten iyi. Kendini geliştirdi, TV dünyasında Türkçesi en iyi olanlardan. Okuyor, soruyor, saçmalamıyor. Giyimi, kuşamı, makyajı, duruşu, eli yüzü güzel. Ben ona her zaman ‘maşallah’ derim. Gerçekten aptallar! Taciz lafları türemiş. Olacak iş değil. Onların anladığı türden maşallah değil bu... Türkiye’de sosyal medya agora. Herkes konuşuyor, fazla gürültü var” ifadelerini kullanmış. Ortaylı'nın açıklamasında bence en önemli noktalardan biri Catherine Deneuve örneği oldu. Erkekler tabii ki iltifat etmekte özgür olmalı ettikleri her iltifata taciz gözüyle bakılmamalı. Fakat özgürlüğümüz de bir başkasının rahatsız olduğu yerde kısıtlanıyor. İltifat etmek güzeldir hoştur fakat nasıl iltifat etmek? Sonuçta bir şeyi söylerken ne dediğimiz değil nasıl dediğimizde önemli, öyle değil mi? İlber Hoca bize aptal demiş biraz ama olsun... Kendisinin de bir öz eleştiri yapması gerek bence. Sosyal medya agora evet ama herkes de agora yapıyor olamaz. Demek ki yanlış yaptığı bir şeyler var. Güzel bulduğu bir hanımefendiye ‘şu’ ifadesini kullanmak gibi. Amacı taciz etmek olmayabilir ama üslupsal hataları olduğunu düşünüyorum. Bir güzele güzelliğini aynalardan evvel hatırlatmak iyidir güzeldir. Fakat “Şuna bak” diyerek ve kaçar gibi de hatırlatılmamalı bence. senolfazilet@hotmail.com twitter.com/SenolFazilet