İddialar rahatsız edici: Öğretmen, otizmli öğrencisine şiddet uygulayabilir mi?

Biraz az duymanın, biraz az görmenin, hafif aksak yürümenin katlanılmaz sayıldığı insan ömrüne, tüm hayatlarını değiştiren bir hastalığı sığdıranlar var. Onları hor gören, hayatlarını daha da zorlaştıran, 'ses çıkartmaz' diye düşünerek duyguları olduğunu da gözardı eden insanlar da... Yahu, otizmli öğrencisini sınıfta döven bir öğretmenden ne bekleyebiliriz ki? Fiziksel anlamda engelli olmak ya da otizm veya down sendromu gibi bir rahatsızlığa sahip olmak... Her biri, inanılmaz zor. Fiziksel ve zihinsel zorluklarının yanında, hayatlarını daha da çekilmez hale getiren sorunları var: Etraflarındaki insanlar. Engeli ya da 'farklılığı' olan kişi, tek başına bu zorluklara göğüs germiyor. Aileleri ve sevdikleri de onlarla birlikte aynı şeyi yaşıyor. Otizmli çocuğu olan bir anne, down sendromlu çocuğu olan bir baba, görme engelli torunu olan bir dede de, o bireylerle birlikte aynı ömrü sıkıntılar içerisinde geçiriyor. Öte yandan, duyarsız insanların kendilerine yaşattıkları zorlukları da birlikte yaşıyorlar. Onların problemi sıklıkla doktora gitmek, uyuyamamak, gelecekten kaygı duymak değil. Problemleri, dışarıdaki insanlar. Eğer o insanlar hayatlarını zorlaştırıyorsa, işler tatsızlaşıyor. Sokakta karşılaştıkları bir insan, bir otobüs şoförü, komşuları ya da herhangi başka bir kişinin engelli insana zorluk çıkarması karşılaşılabilen bir şey. Bunları çok da sorun etmeyebilirler belki de. Fakat eğer kendilerini her açıdan emanet ettikleri doktor ya da öğretmen kendilerine kötü davranırsa... O zaman ne olacak sahi? Yakın zamanda çıkan bir haber, tam da bunun hakkındaydı. Bir öğretmenin, otizmli öğrencisine şiddet uygulaması... İnsanın içinin acımaması mümkün değil. Ankara'da bir ilköğretim okulunda gerçekleştiği iddia edilen olayda, otizm ve epilepsi hastası, 8 yaşındaki bir öğrencisine bir öğretmenin şiddet uyguladığı söyleniyor. Öğrenciye şiddet uygulayıp üzerine sandalye attığı iddia edilen öğretmen, ifadesinde ise Çok agresifti, sürekli üzerime geldi ve karnıma kafa attı. Ağlamaya başladım ve sandalyeyi yere attım. Çocuğa zarar verme kastım yoktu diyor. Psikolojik olarak zorlayan sıradan bir öğrenciye nasıl davranıyorsanız, engelli ya da 'farklı' bir öğrenciye de aynı şekilde davranmanız gerekiyor... Esas talep edilen şey 'engelliye tolerans' değil, 'eşitlik'. Otizmli çocuğun kendisini ifade edemeyeceğini, derdini anlatamayacağını düşünerek yapılan her şey, 'normal' öğrencilere asla yapamayacağınız şeyler aslında. Peki eğer iddia edildiği gibi olduysa ve bir öğretmen, otizmli öğrencisine iddia edildiği şekilde şiddet uyguladıysa ne olacak? 'Farklı' öğrenciyle 'normal' öğrenciyi ayırarak ve 'farklı'yı ezerek verilen eğitimden o çocuk ne alıyor olabilir? Payına düşen, kendisine kötü davranılmasıysa, zaten zor giden hayatını yaşayıp nasıl mutlu bir şekilde büyüyebilir? Birkaç ay önceye gidelim. Bir üst geçitte yaşanan olay... Tekerlekli sandalyede oturan engelli kişi, 'engelli asansörüne' binmek için sıra bekliyor. Engelli asansörüne binmek isteyen engelli kişinin sıra beklemesi... Öncelik istediğinde 'normal' olan insanlardan deyim yerindeyse fırça yiyor, beddua işitiyor. 'Normal' olan, 'farklı' olanın 'farkından kaynaklanan ve onun için sunulmuş' hakkını çiğnemekle kalmıyor, o hakkı kullanmasına da tepki gösteriyor. Şu halde, engelli bir kişinin ya da 'farklı' bir öğrencinin böyle ortamlarda iç ferahlığıyla yaşayabileceğini düşünmek mümkün mü? Tamamı 'sen böylesin' cümlelerinin içinde yaşıyor. Hayalleri olsa bile gerçekleştirmelerini sağlayacak imkanlara erişmekte sıkıntı çektikleri gibi 'yapamazsın'lar havada uçuşuyor, 'sen çekil, ben yaparım'lar ve 'benim hakkım bu'lar da... Yahu, bu böyle çekilir mi, böyle yaşanır mı? Öğretmenlikle bağdaşmaz yukarıda bahsettiklerimiz. Doğasına uymaz. Bir öğretmenin davranışları arasında Şu öğrenci 'normal', bu öğrenci 'normal değil' diyerek yapılan ayrımlar yer almamalı. Öğretme eyleminin temel ilkelerine ters düştüğü gibi, öğretmenlik gibi kutsal bir mesleği de yıpratır. Öğretmen, öğrencilerine karşı tüm ayrımlardan uzak olmalı. Susar diyerek başka herhangi bir kişiye yapılmayacak bir muameleyi yapmanızı hak etmez 'engelli' ya da 'farklı' kişiler. Onlar da hepimiz kadar 'hepimiz', hepimiz kadar yalnız ve hepimiz kadar kalabalık. Bir öğretmenin öğrencisine her ne koşulda olursa olsun böyle davranmamış olmasını dilemekten başka pek yapılacak bir şey yok. andac.uzel@demirorenmedya.com twitter.com/andacuzel