Hasan Zati Sungur: Dünyanın tanıdığı, Atatürk'ün büyülendiği illüzyonist

Mustafa Kemal Atatürk’ün de izlediği, dünyaca ünlü illüzyonist Hasan Zati Sungur’un hayatına Molatik olduk. Gelin Türkiye’den çıkmış bu başarılı illüzyonistin hayatına bir göz atalım... Hasan Zati Sungur, 10 Mart 1898 tarihinde Bursa Ulu Camii müezzini ve Emir Sultan türbedarı Hüsnü Efendi ile Remziye Hanım'ın ilk çocukları olarak doğmuş. Dönemi ve babasının mesleğini düşünecek olursak farklı bakış açılarına sahip biri olduğunu söyleyebiliriz. O zamanların Denizcilik Makine Mektebinin sınavlarını birincilikle kazanmış ve 1916 yılında Almanya’ya denizaltı filosunda staj yapmak için gönderilmiş başarılı öğrenciler arasında yer almış Zati Sungur Bey. Tabii Almanya’ya gittiğini memnun olmuş mu yoksa pişman olmuş mu bilinmez, çünkü I. Dünya Savaşı sonrasında Alman İmparatorluğu ve Osmanlı İmparatorluğu arasındaki bağlantının kesilmesi sonucu yurduna dönememiş ve Almanya’da kalakalmış. İlk okuldan beri aklının bir köşesinde kalan illüzyon, akademi sırasında arkadaşlarına yaptığı küçük iskambil kağıdı oyunlarıyla bolca körüklenmiş olacak ki gündüzleri bir fabrikada çalışırken akşamları Köln'deki kabarelerde sahneye çıkmaya başlamıştır. Yine bir akşam gösterilerini izleyicilerle buluştururken, tesadüfen Alman illüzyonist Alois Kessler ve arkadaşları tarafından da izlenen Zati Sungur Bey, gösteriyi beğenen Kessler'in yardımıyla 1920 yılında Berlin'deki Wintergarten Tiyatrosu'nda sahneye çıkmış ve büyük beğeni kazanmış. Bir grup sanatçıyla Avrupa’yı karış karış gezen Zati Sungur Bey, Güney Amerika’nın büyüsüne kapılmış olacak ki oradan kalmış ve gösterilerine orada devam etme karar almış. Bir yıl sonra kendi kadrosunu kurup Kont Sati von Richmond takma adıyla iki saatlik gösteriler yapmaya başlayan ünlü illüzyonist, ilerleyen yıllarda dünya çapında bir üne kavuştuktan sonra Zati Bey sahne adını kullanmaya başlamış. Bülbülü altın kafese koymuşlar yine de vatanım demiş efendim, Zati Sungur Bey de 1936 yılında Türkiye’ye dönüş yapmış. İlk gösterisini de İstanbul'daki Fransız Tiyatrosunda sergilemiş ve çok büyük ilgi görmüş. Tabii bu kadar şöhrete kayıtsız kalamayan Mustafa Kemal Atatürk de Zati Bey'i izlemiş ve gösterisinden memnun ayrılmış. Şunu da atlamamak gerek, Zati Bey o dönemde kendisi gibi gösteri yapan meslektaşlarına da bir göz kırpmış ve gösterilerinin biletlerinden alınan vergide bir süre bir miktar indirim yapılmasını sağlamış. 1975 yılında, Avrupa'nın en saygın illüzyon kongrelerinden biri olan Karlovy Vary İllüzyonistler Kongresi'nde (Çekoslovakya), geliştirmiş olduğu 'Sihirli Zarlar' oyununu ile büyük ödüle hak kazanmış. 1981 yılında da yine Karlovy Vary İllüzyonistler Kongresi'nde 'Sihirbazlar Kralı' unvanına layık görülmüş. 6 Temmuz 1984'te 86 yaşındayken hayata gözlerini yuman 6 Temmuz Hasan Zati Sungur, hayat hikâyesi ve başarısıyla ölümünün üzerinden yıllar geçse de hâlâ hatırlanan önemli bir isim... pinargul.civelek@milliyet.com.tr