Gizemli dans salgını nedir?

Avrupa tarihinin en garip salgınlarından biri olarak görülen dans salgını, nam-ı diğer dans vebası gizemini korumakta. Neden olduğuna dair çeşitli ihtimaller olduğu söylense de hastalık hakkında net bir şey söylemek halen mümkün değil. Peki dans salgını nedir? Nasıl ortaya çıkmıştır? Gelin, hep birlikte öğrenelim... 1518 yılında, Ortaçağ yoksulluğunun göbeğinde Fransa'nın Strasburg şehrinde haftalarca süren bir salgın patlak verdi. Bugünkü Koronavirüs'le yakından uzaktan bir alakası olmayan, insanların müzik olmadan hunharca dans ettiği bu salgında 400 kişiden fazla insan kendini durduramadı. Uyumadan, yemek yemeden, su içmeden öylece dans ediyorlardı. Peki bu salgın nasıl başladı? diyecek olursanız toplaşın, anlatıyorum: Frau Troffea isimli bir kadın, kendinden başka kimsenin duymadığı bir şarkı eşliğinde dans etmeye başlamış. Aklınıza hemen Nietzsche'nin Müziği duymayanlar dans edenleri deli sandı sözü geldiğini biliyorum. Neyse konumuza dönelim. Kadının dans ettiğini gören şehir halkı da muhtemelen Vardır bir bildiği deyip kadına eşlik etmeye başlamışlar. Bir hafatada otuz dört kişiyi etkisi altına alan bu toplu dans salgını git gide büyümüş ve bir ayda dört yüz kişiye bulaşmış. Dört yüz kişi yorgunluktan bitap düşene, ayakları kanayana kadar dans etmişler. Çok kalabalık bir düğünde oynamak istemeyen eniştenin zorla piste atılması sonucu yaşanacak olanlar bundan yıllar öncesi çok daha acı bir şekilde yaşanmış anlayacağınız. İnsanların birçoğu yorgunluk kaynaklı kalp krizinden ve beyin kanamasından hayatını kaybetmiş. Yani günde ortalama beş kişi, dans etmekten hayata veda ediyormuş. Sonra insanlar bakmışlar ki duruma çare yok, durum iyice kötüşeliyor. Hemen doktorlardan yardım istemişler. Konu hakkında detaylı araştırmalar yapılmış, astrolojik ve doğaüstü olaylar elenmiş. Bütün bunlardan sonra doktorlar hastalığın 'sıcak kandan' kaynaklı olduğuna kanaat getirmişler. Bunun üzerine tedavi olarak da dans eden herkese daha çok dans edilmesini tavsiye etmişler. Doktorlar, hastaların daha çok dans etmelerinin kanlarını daha çabuk soğutacağı yönünde karar vermişler. (İyi ki Orta Çağ'daki doktorlara emanet edilmiyoruz) Bütün bu kararlardan sonra insanların dans etmelerine yardım etmek amacıyla dans pistleri kurulmuş, dans edenlere eşlik etmek için profesyonel dansçılar ve orkestra kiralanmış. Ancak tahmin edersiniz ki bu tavsiyeler hiçbir işe yaramamış. Salgın tam üç ay sürmüş ve üç ay sonra insanlar bir anda durmuş, hayatlarına devam etmişler. Konuyla ilgili kabul edilmiş bir açıklama olmamasına rağmen; bazıları bu olayın uydurma olduğunu düşünmüş ise de birçok tarihçi bu görüşü kabul etmemiştir. Fakat bu hastalığın ardında yatan nedenlere dair mantıklı bir açıklama bulunamamıştır. Bu salgınla ilgili kurulan teorilerden birine göre; nemli çavdar saplarında oluşan bir küfün ekmeğe karışması sonucu uyuşturucu etkisi yaratması. Diğer bir teori ise, hurafeye dayandırılan inançlardan kaynaklı stres ve kaygının kitlesel bir depresyona yol açması. Stres kaynaklı bir psikoz ve histeri olduğu yönünde görüşler de mevcut. Uzun lafın kısası ruhsal bir bozukluk olduğu konusunda hemfikir olan bir çok uzman varken, diğer bir yandan kitlesel bir hale gelmesinin ardında kültürel bir etkinliğin yattığına dair söylemler de var. Sebebi ne olursa olsun tarihte böyle bir salgının yaşanması gerçekten garip fakat bir Koronavirüs değil... senolfazilet@hotmail.com twitter.com/SenolFazilet