Facebook ölüyor mu?

Instagram ve WhatsApp’ı bünyesinde bulunduran Facebook son zamanlarda pek çok yeni güncelleme gerçekleştirdi. Özellikle henüz ergenlik dönemlerini yaşayan Z kuşağı için pek cazip gözükmeyen bu platform ölüyor mu yoksa kabuk mu değiştiriyor? Gelin bu sorunun cevabına hep birlikte Molatik olalım... Geçtiğimiz günlerde ortaokula gitmekte olan yeğenimle telefonda dersleri ve arkadaşları üzerine sohbet ederken ona laf arasında bir Facebook hesabının olup olmadığını sordum. Bana “Ya dayı artık Facebook kullanan mı kaldı annem dışında?” diye bir cevap verdi. Hiçbir arkadaşının da Facebook kullanmadığından bahsetti. Bu cevap bana böyle bir yazı hakkında düşünmek için fırsat verdi: “Facebook ölüyor mu?” Her ne kadar dijital bir yerli olan ve 'Z kuşağı grubu' üyesi olan yeğenim artık kimsenin Facebook kullanmadığını iddia etse de durum öyle değil. Statictica’nın 2020 3. çeyrek verilerine göre aylık aktif olarak Facebook’u kullanan kişi sayısı 2.2 milyar... Yeğenimin tahmini kendi yaş grubuna göre kısmen doğru. Platformu kullananların büyük çoğunluğu 24-35 yaş grubu aralığında. Facebook yaşlandığının farkında. Bunun önüne geçmek için getirdiği güncellemelerle Z kuşağının yoğun olarak kullandığı, kısa ve müzikle senkron videoların paylaşıldığı TikTok veya daha çok oyun üzerine canlı yayınların Twitch gibi platformların özelliklerini kendi bünyesine toplamaya çalışıyor. Facebook Gaming platformu için yüzlerce içerik üreticiyle anlaşma imzalıyor ve Z kuşağının Facebook üzerinde zaman geçirmesini istiyor. Facebook, yaptığı güncellemelerle kendi platformları arasındaki geçişi kolaylaştırmak istiyor. Geçtiğimiz ay yaptığı Mesenger güncellemesi ile Facebook ve Instagram mesaj kutularını birleştirmişti. Bu Facebook'ta olan birinin -Instagram hesabı olmasa bile- Instagram'daki birine mesaj atabileceği anlamına geliyor. Kısaca Facebook, gençleşmek için diğer platformlarından aldığı desteği artırıyor. Z kuşağının ilgisini çekme adına önümüzdeki dönemde yeni 'satın almalar' görmeyi umduğumuz Facebook, aynı emeği orta yaş ve üstü kitleyi alışveriş yapmaya yönlendirerek de varlığını sürdürebilir. Bağlı kullanıcılarının sayısı azaldıkça bu durum Facebook’u günden güne zayıflatabilir. Burada Metcalfe Yasası'ndan bahsedilebilir. Yasaya aşina olmayanlar için teori, 'bir ağın değerinin bağlı kullanıcı sayısının karesiyle orantılı olduğunu' varsaymakta. Ağın fiziksel maliyeti doğrusal olarak büyüdükçe, değeri de katlanarak artıyor yani. Literatürde ağ etkisi (network effect) olarak da geçmekte bu yasa. Kavram basitçe bir şebekedeki (ağdaki) kullanıcı sayısının artmasına bağlı olarak o şebekedeki trafiğin üssel olarak artacağı iddiasında bulunuyor. Yani ağ’da iki kişi varken bir tane olan iletişim kanalı, ağa beş kişinin eklenmesiyle 5’e değil, iki katından daha fazla bir sayıya çıkıyor. Durum böyleyken ağdan çıkanlar için bu denklem tersine dönüyor. Son 3 yılda içine olduğum Y kuşağından pek çok kişi Facebook profilini kapattığını söyledi. Pek çoğu Facebook’u diğer platformlara göre daha sıkıcı buluyor. Bu durum dünya sosyal medya devinin tahtını bir günde olmasa bile ilerleyen dönemde biraz sarsacağa benziyor...