En büyük stat faciaları

Stat, inşaatından üç sene sonra 5 Nisan 1902 günü İskoçya ve İngiltere arasında oynanan maçta tribünün çökmesi sonucunda büyük bir faciaya neden oldu. Günümüzdeki adıyla Ibrox Stadyumu yani Ibrox Park, İskoçya’nın Glasgow şehrinde bulunuyor. İlk uluslararası fikstürüne ev sahipliği yapan statta 68 binden fazla seyirci bulunuyordu. Maçın ilk yarısında yeni inşa edilen batı tribününün bir bölümü çöktü ve 300 kişi aşağıdaki beton zemine çarptı. Yaşanan olayın ardından maç kaldığı yerden devam etti. Yaralıları kurtarma çalışmalarına engel olabileceği ve daha fazla panik yaşanacağı öngörüsüne kapılarak stattaki diğer seyirciler tahliye edilmedi. Olayda 500’den fazla kişi yaralandı, 25 kişi ise hayatını kaybetti. Burnden Park, Bolton Wanderers kulübünün 1895-1997 yılları arasında iç sahadaki maçlarını oynadığı stattı. Yüksek seyirci kapasiteli stat, 9 Mart 1946 günü büyük bir faciaya da ev sahipliği yapacaktı. Federasyon kupası çeyrek final rövanş maçı mücadelesi Bolton Wanderers ile Stoke City arasında oynanıyordu. O gün tribünlerde resmî açıklamaya göre 65.419 kişi bulunuyordu fakat birçok kişi izleyici sayısının 90 bin civarında seyrettiğini belirttiler. Stat kapısından çevrilen yaklaşık 15 bin seyircinin, bir şekilde içeri girdiği savunuldu. Maçın ilk dakikalarından itibaren tribünler çöküyor, insanlar birbirlerini eziyorlardı. Fakat ne olduğunu bir türlü kimse anlamıyordu. Maç normal seyrinde devam ederken seyirciler birer birer tribünden akmaya başlamıştı. Söylenenlere göre maçın ilk yarısı bile tamamlanmamış, bu olay sonucunda 33 kişi ölmüş, 500’den fazla kişi yaralanmıştı. 24 Mayıs 1964 yılında Peru ve Arjantin arasında gerçekleştirilen Tokyo Olimpiyatları eleme finalinde büyük bir facia yaşanmıştı. Maç esnasında Perulu bir futbolcunun gölünü vermeyen Uruguaylı hakeme öfkelenen taraftarlar ayaklandı. Polisin olaylara müdahale etmek için sıktığı biber gazı nedeniyle kalabalık kaçmak için kapılara hücum etti. Çıkışların kapalı olmasından ötürü insanların birbirini sıkıştırdığı hengamede 318 kişi hayatını kaybetti, 500 civarı kişi de yaralandı. 17 Eylül 1967 günü Kayserispor ile Sivasspor arasında oynanan maçta olaylar sebebiyle birçok kişi yaralandı ve hayatını kaybetti. Tribünlerde 21 bin civarında taraftar olduğu kaydedildi. Maçın 20. Dakikasında Kayserispor’un öne geçmesiyle iki takımın taraftarları arasında arbede yaşandı. Kayserisporlu taraftarlar, Sivassporlu taraftarların üzerine yürüdü. Yaşanan arbedede 43 kişi ezilme ve havasızlık sonucu hayatını kaybetti, yüzlerce kişi taş ve bıçak darbeleri sonucunda yaralandı. Haberin Sivas’a yayılması üzerine Sivas’ta yaşayan binlerce Kayserilinin iş yerleri saldırıya uğradı. Kayseri plakalı araçlar yakıldı. Karşılıklı olarak iki şehir birbirine zarar verdi. 2 Ocak 1971 günü Ibrox Stadı’nda oynanan Glasgow Rangers ve Celtic maçında yaşanan büyük arbede nedeniyle 66 kişi öldü, 200’den fazla insan yaralandı. Oynanan maçın 89. Dakikasında Celtic’in 1-0 öne geçmesiyle bazı taraftarlar stadı terk etmeye başladı. Ardından beraberlik golü haberi üzerine stada geri dönmeye yeltenen taraftarlar büyük bir hengameye neden oldu. İnsanların birbirlerini ezmesi sonucu 66 kişi boğularak hayatını kaybetti. Spartak Moskova ve Haarlem arasında oynanan maçta çıkan olaylar sonucu birçok kişi hayatını kaybetti. Maçın bitimine doğru polis, taraftarın bir kısmını tribünlerin aşağısına doğru sürükledi. Maçın sonlarına doğru atılan bir gol sonucu taraftarlar tekrar stada dönmek isteyince Sovyet polisinin insanları kıydığı söylendi. Söylenen ölü sayısı 61 olmasına rağmen, 341 kişinin öldüğüne dair birçok haber paylaşıldı. 29 Mayıs 1985 günü Juventus ve Liverpool arasında Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası finali oynandı. Maç öncesinde Brüksel’de İngiliz holiganların çıkardığı kavgalar kısa zamanda yayıldı. Maç başlamadan önce holiganlar İtalyanların olduğu bölüme saldırmış, İtalyanların kaçış noktasındaki büyük duvar taraftarın kaçışını engellemişti. Çıkan arbedede 39 kişi hayatını kaybetti. 11 Mayıs 1985 günü ev sahibi Bradford ile Lincoln City oynayacağı maçın ardından şampiyonluk kutlaması yapmayı planlamıştı. İlk yarı sona ererken bir taraftarın elindeki sigarayı stad sıralarının altına düşürmesi nedeniyle yangın 5 dakika içinde stadın bir kısımına yayıldı. Çıkan büyük yangında 56 kişi hayatını kaybetti, 265 kişi yaralandı. 15 Nisan 1989’da Liverpool ile Notthingham Forest arasında oynanan maçta tamamı Liverpool taraftarı olan 96 kişi hayatını kaybetti. Hillsborough Stadında oynanan maçta, stadın Lepping Lane tribünü, maç başlamış olduğu halde stada giriş yapmamış Liverpool taraftarlarının kapıya hücum etmesi sonucunda yüzlerce insan ezilmişti. Kapıya hücum eden taraftarlar ezilmeye başlayınca müdahale etmek için polisler turnikesi olmayan girişleri açarak taraftarı stada aldı. Stada hızlıca giriş yapan taraftarlar dar tünellerden geçerek üst ve alt bölümlere yığılmaya başladılar. Önceden girmiş taraftarlar balkondan aşağı düşmeye, alt taraftakiler ise sahayı bölen kafeslere sıkışarak hayatlarını kaybettiler. Sonradan gelen seyircilerin yaşanan hiçbir şeyden haberi olmadan hücum ettiği tribünler kan gölüne dönüyordu, maç ise oynanmaya devam ediyordu. İnsanların kanlar içinde sahaya akın etmesi sonucunda hakem maçı durdurdu. Saha içinde yere serilen parçalanmış cesetler, yaralılar büyün bir bölümü kaplamıştı. Bu olayların sonucunda 96 kişi feci şekilde can verdi, 766 kişi ise yaralandı. Twitter: Esra Ermiş