Büyük firmalar evden çalışma sistemine nasıl bakıyor?

Koronavirüs ortaya çıktığından beri neredeyse bütün şirketler evden çalışma sistemine geçtiler. Evden çalışma sisteminin, artılarının ve eksilerinin bol bol konuşulduğu bu dönemlerde evden çalışma sistemiyle ilgili yeni kararlar alınıyor. Peki büyük şirketler evden çalışma sistemine nasıl bakıyor? Evden çalışmak iş verimini nasıl etkiliyor? Gelin hep birlikte Molatik olalım... Pandemi başlangıcıyla birlikte birçok firma uzaktan çalışma sistemine geçiş yaptı. Pandeminin bitimiyle birlikte birçok şirket ofislere dönüş yapar diye beklerken beklediğimiz gibi olmadı. Artı/eksi birçok faydası ve zararı olan uzaktan çalışma sistemine dünyanın devi sayılan firmaların bakış açısı ise şu şekilde: Google'ın evden çalışma sürecini 2020 sonundan Temmuz 2021'e çekmişti. Eylül gibi ofislere dönüş yapmayı planlayan Google, pandeminin seyrinden dolayı planlarını 2022'ye yönelterek tüm ABD çalışanlarının ofislere adım atmak için aşı olmaları gerektiğini söyledi. Google, önümüzdeki aylarda aşı kampanyasını diğer bölgelere de genişletmeyi planlıyor. Google bu kararları verirken Twitter ise tamamen evden çalışma düzenine geçti. Şirkete göre Twitter, diğer ofislerin ne zaman yeniden açılacağına COVID-19 enfeksiyonu ve her konumdaki aşı oranlarına göre karar verecek. Bazı şirketler ise hibrit, yani haftanın belirli günlerinde uzaktan, bazı günlerinde ise ofisten çalışmayı benimsedi. Bunların başında ise Salesforce geliyor. Salesforce çalışanları, 31 Aralık 2021'e kadar evden çalışmaya devam edebilecek. Ancak şirket, bundan sonra çoğu çalışanın haftada bir ila üç gün ofiste çalışacağını ve bir grup çalışanın uzaktan tam zamanlı olarak çalıştığını söylüyor. Bazı şirketler ise çalışanlarının her yerden çalışmasına izin verdi. Örneğin; GoPro, pandemi sonrası çalışmalara Twitter ve Slack'ten daha ilerici bir yaklaşım getirdi. Şirket, çalışanlarının diledikleri her yerden çalışabileceğini söyledi. Aynı şekilde Coinbase de tıpkı GoPro ve Reddit gibi isteyenlerin uzaktan, isteyenlerin ofisten çalışabileceğini dile getirdi. Bazı şirketler ise uzaktan çalışmayı kalıcı hale getirme konusunda kararsız kaldı. Airbnb, çalışanlarının 1 Eylül 2022'ye kadar ofise dönmelerini gerektirmediğini söyledi. Ancak şirket, yüz yüze çalışma ve uzaktan çalışma arasındaki dengeyi kurmaya çalıştıklarını da açıkladı. Yani Airbnb bu konuda net bir karar verebilmiş değil. Bazı şirketler de kararsızlığın yanı sıra çalışanları ile ters düşmeye ve bu nedenle verdiği kararları ertelemeye devam ediyor. Bunun başında ise Apple geliyor. Şirket çalışanlarının ofise dönmesini istiyor fakat çalışanlar ise buna karşı geliyor. Şimdi Apple bu kararını ekim ayına kadar erteledi. Ancak bundan sonra ne olacağı da belli değil. Benzer bir şekilde Amazon da mart ayında, çalışanlarını iş merkezli bir kültüre geri taşımayı beklediğini söyledi. Bazı Amazon çalışanları, tüm çalışanların tam zamanlı olarak ofise dönmesi gerektiği bilgisine karşı çıktı. Sonuç olarak Amazon, politikasını diğer büyük teknoloji şirketleriyle daha uyumlu olacak şekilde revize etti ve çalışanların haftanın üç günü ofise geri dönebileceğini ve yılın belirli haftalarını tamamen uzaktan çalışma olasılığının olduğunu söylemiş. Uber ise bu eylül ayında hibrit bir uzak ofis düzenlemesine geçeceğini söyledi. Şirket, çalışanların haftada iki gün evden çalışmasına izin veriyor, ancak diğer üç gün yüz yüze çalışma için ofiste olmalarını bekliyor. Microsoft ve Adobe ise çalışanlarının tüm zamanlarının yarısını ofiste, diğer yarısını ise evde geçirebileceklerini savunuyor. Microsoft, çalışanlarının çoğunun zamanlarının yarısından fazlasını evden çalışarak geçirmemesini bekliyor, Adobe ise çalışanlarının zamanlarının yarısını evden, yarısını da ofiste çalışarak geçirme seçeneğine sahip olacağını söylüyor. Peki şirketler uzaktan çalışma kararlarını bu şekilde verirken Uzaktan çalışma sistemleri çalışanları nasıl etkiliyor? Çalışma verimliliğini ne derecede arttırdı? diye soracak olursak; uzaktan çalışmanın özellikle Türkiye genelinde verimliliğe %38,2 katkı sağladığı gözlemlenmiş. Birçok çalışan evden çalışmanın yolda vakit kaybettirmediğini, büyük bir zaman kazanımı sağladığını söylüyor. Yapılan toplantı sayısının azalmış olması dolayısıyla bireysel odaklanma gerektiren işlerin daha rahat yapılıyor olması, ofis gürültüsü, bölünme olmadan çalışabilme ve çalışma ortamında sağlanan rahatlığın verime olan etkisi de verilen diğer sebepler arasında yer alıyor. Uzaktan çalışmanın yarattığı olumsuz etkiler arasında ise konsantrasyon eksikliği, bu tarz bir iş yapış şekline alışık olmamaktan kaynaklı motivasyon düşüklüğü, sürdürülebilirlik açısından durumun belirsizliği yani temel olarak Kültür ve Alışkanlıklar altında değerlendirilebilecek sebepler geliyor. Özellikle evde çocuğu olan insanlar işine odaklanmakta güçlük çektiğini belirtiyorlar ve diğer en şikayet edilen konulardan biri de sosyalleşememek. Aynı zamanda insanlar ev ve iş arasında ayrım yapamadıklarını ev işlerinin çalışma hayatına karıştığını belirtiyorlar. Her departman evden çalışmanın ekmeğini yiyor pozisyonda değil tabii ki. En çok verimliliği düşen departmanlar İdari İşler ile Tedarik Zinciri ve Üretim departmanları. Sektör bazında verimliliğe etkilerine bakıldığındaysa Enerji sektörünün olumlu anlamda etkilendiği buna karşın Lojistik, İnşaat, Eğitim ve Kamu sektörlerinin uzaktan çalışmada verimlilik adına olumsuz anlamda etkilendiği göze çarpıyor. Aynı zaman bu departmanlar pandemi sonrası uzaktan çalışmaya da sıcak bakmıyor. Evden çalışma uygulamasında Kültür ve Alışkanlıklar noktasında en çok zorlanan departmanların sürekli hareket halinde olmanın verdiği enerji ile beslenen İnsan Kaynakları ve Satış olduğu görülüyor. Bunu yine yüksek bir oran ile Bilgi Teknolojileri, Hukuk ve İdari İşler takip ediyor. Kurum içi hiyerarşide yüksek pozisyonlardaki iç müşteriler ile yoğun mesai harcadıkları için; Müşteri Beklentileri açısından diğerlerine kıyasla en çok Strateji/İş Geliştirme departmanları zorlanıyor. Tedarik Zinciri ve Üretim için dağıtık iş yapış şekilleri nedeni ile Organizasyonel Yapılanma, daha çok sahada çalışmaya göre altyapısını kurmuş İç Denetim için ise Teknoloji Altyapısı zorluk yaşanan noktalarda öne çıkıyor diyebiliriz. Uzun lafın kısası uzaktan çalışma sistemi kişiler ve depertmanlar için farklı yorumlansa da dünyanın genelinin bu sisteme geçeceği açık. Şirketlerin çoğu hibrit modeli uygulamayı, çalışanlarının bir kısmının evden bir kısmının ofisten çalışması gerektiği taraftarı. Tabii ki şu an pandeminin hâlen bitmiyor oluşu ve Koronavirüs'ün seyri de kararları etkiliyor diyebiliriz. Bakalım önümüzdeki günlerde şirketlerin 'uzaktan çalışma' stiline bakış açıları neler olacak? Fazilet.Senol@milliyet.com.tr twitter.com/SenolFazilet instagram.com/SenolFazilet