Bernardo Bertolucci: Hem politik hem romantik
Bernardo Bertolucci, İtalyan Sineması’nın en önemli yönetmenlerinden biri. İtalyan Sineması’nın karakteristik özelliklerini, evrensel kodları da ekleyerek zenginleştiren auteur yönetmen Bernardo Bertolucci'ye Molatik olalım...
1
Hem politik hem romantik: Bernardo Bertolucci
Bernardo Bertolluci, İtalyan Sineması’nın en önemli yönetmenlerinden biri. İtalyan Sineması’nın karakteristik özelliklerini, evrensel kodları da ekleyerek zenginleştiren auteur yönetmenden bahsetmek istiyorum.
2
Bernardo Bertolucci 16 Mart 1941 tarihinde Kuzey İtalya’nın Parma şehrinde doğdu. Şair ve sinema eleştirmeni babası Attalio Bertolucci’nin de etkisiyle çok erken yaşlarda sanata ilgi duymaya başlar.
Gençliğinde Bertolucci’nin kariyerini etkileyecek bir olay yaşanır. Pasolini yeni çekeceği ‘Accatone’ (Dilenci) isimli filmde yönetmen yardımcılığı görevini Bernardo Bertolucci’ye verir. Tabii bunda Bertolucci’nin babası Attalio ile Pasolini arasındaki dostluğunda etkisi büyüktür.
3
?İlk film denemesi de ‘La Commare Secca’ (Sıska Vaftiz Anası) isimli yapımdır. 1962 yılında çekilen filmin öyküsü Pasolini’den alınmıştır ve yapımda tamamen amatör oyuncular kullanılmıştır. Filmde bir fahişenin öldürülmesi farklı bakış açılarından anlatılmaktadır.
Önceki iki film denemeleri olan Devrimden Önce ve Örümceğin Stratejisi eleştirmenlerce beğenilse de gişede istediği başarıyı elde edemeyince Bernardo Bertolucci ekonomik olarak bir hayli zor duruma düşer. 1970 yılında çektiği Il Conformista filmi politik sinemanın en önemli yapımlarından biri olarak görülür.
4
1972 yılına gelindiğinde Bernardo Bertolucci artık Hollywood yıldızlarıyla iş yapacaktır. Marlon Brando ve Maria Schneider’in başrollerini paylaştığı ve sinema tarihinin en bilinen yapımlarından biri olan Paris’te Son Tango gösterime girer. Film birçok ülkede yasaklanır. Buna Amerika’daki pek çok eyalet de dahil. Filmin başarısı tüm tartışmalarla birlikte Bernardo Bertolucci’nin dünya genelinde tanınılırlığını epey arttırır.
5
1980’lerin ikinci yarısı Bernardo Bertolucci’nin üretkinliğinin devam ettiği hatta beki de zirve yaptığı yıllardı. Doğu Üçlemesi adını verdiği serinin ilk filmi olan Son İmparator ile En İyi Yönetmen Oscarı kazanan Bertolucci’nin bu yapımını Çölde Çay ve Küçük Buda izler.
Novecento 1900 kadar olmasa da yine üç buçuk saat süren yapım ile Çin’in son İmparatoru’nun sürgünden ülkesine bir işçi olarak dönüşüne tüm yaşamını beyazperdeye aktara Bertolucci, ardından da Kuzey Afrika seyahatine çıkan bir çiftin ilişkisine değindiği Çölde Çay ile Teoman’ın şarkısına da konu olur.
6
1993’te Liv Tyler ve Jeremy Irons’ın rol aldığı ve Bertolucci’nin Doğu’dan yine ülkesine döndüğü Çalınmış Güzellik gösterime girer. Lİv Tyler’ın sinema camiasında adının duyulmasını sağlayan bu yapım için Bertolucci’ye ne kadar teşekkür etsek az.
7
Son olarak 2003 yapımı The Dreamers ya da Türkçe karşılığıyla “Düşler, Tutkular ve Suçlar filminden bahsetmek istiyorum. Il Conformista ve en çok da Paris’te Son Tango filminde bu kenti merkeze koyan Bertolucci, uzun bir aradan sonra yeniden Paris’tedir. Liv Tyler’dan sonra yine bir keşif çıkar karşımıza. 1968, Paris, bohem yaşam, tutkular ve Eva Green.
Daha önce genelde politik ya da insani ilişkileri ayrı ayrı filmlerine konu eden Bertolucci bu yapımında hepsini bir arada sunar. Çok da iyi yapar. Öyle ki The Dreamers benim için başucu filmlerinden biridir. Bertolucci’nin, üniversitede sinema okuduğum yıllarda görmek için yanıp tutuştuğum Cinematheque ve Fransız Yeni Dalga sinemasına gönderdiği selamlar kalbimi çalmaya yetmişti. Tamam dürüst olayım, bir de Eva Green.
8
