Azra Kohen'in 'Fi' dizisi için yaşadığı burukluk bir ömür sürecek

Azra Kohen'in kitap serisi Fi, Çi ve Pi'den uyarlanan 'Fi' dizisi 22 bölüm sürmüş ve Mart 2018'de final yapmıştı. Kitaptan uyarlanan her dizi gibi 'Fi'de de orijinaline sadık kalma konusunda tartışmalar yaşandı. Hatta olay mahkemeye bile taşındı. Azra Kohen'in ilk gözağrısı, en bilinen kitaplarının bu derece aslından koparılarak ekrana yansıtılması onu bir hayli hayal kırıklığına uğratmış gibi görünüyor. Azra Kohen, Şalom Gazetesi’nden Zehra Çengil Küçük'e verdiği röportajda: Bana verilen sözler ve bu sözlere uygun bir kontratımız vardı. Kendimi anlamı korumakla yükümlü hissediyorum. Fi dizisi ikinci sezonundan itibaren kitapla hiç benzerliği bulunmayacak şekilde karakterlerin alındığı bambaşka, yüzeysel bir hikâyeye, benim açımdan utanç verici hale dönüştü, ben de engelledim. İzlerken kahroldum. İkinci sezonu, dördüncü bölümden sonra izlemedim. Çok iyi bir kontratım vardı, çizgiyi bu kadar aşacaklarını düşünmemiştim. Yarattığım karakterlere sahip çıkıyorum. Diziyi bitirmek de çok zordu ama bitirdim. Kitap ve dizi/film arasında her anlamda büyük farklar var. İzleyici açısından bakacak olursak kitap okurken betimlemelere ve vurgulanan noktalara göre hayal gücü ve zihinde canlandırma yeteneği devreye girerken, ekranda izlediğiniz bir hikayede hayal gücüne ihtiyaç yoktur. Çünkü karakterlerin fiziksel özellikleri, jestler-mimikler-hareketler, mekânlar ve diğer detaylar zaten verilmiştir. Eser sahipleri açısından ise esas sorun gerek yazarın/yönetmenin bakış açısı, gerek okuyucuya ve izleyiciye aktarılış şekli, gerek olay örgüsü, gerek hedef kitle gibi farklılıklar. Bu nedenle kitapları ekrana bire bir aktarmak mümkün değil. Tabii bu durum uyarlama esnasında kitabın bütün orijinalliğini bozmayı meşru kılmıyor. Kitapların ekran uyarlamalarındaki en tartışmalı konu karakter özelliklerinin ve olay örgülerinin değiştirilmesi. Fi'de de esas sorun tam olarak buydu. Dizide karakterlerin bir yerden sonra Azra Kohen'in yarattığı karakterlerin özelliklerine tamamen zıt hareket ettiğini gördük. Yapılan anlaşmaya ve verilen sözlere rağmen (muhtemelen belli ölçülerde orijinaline sadık kalınmasına dair) yapılan büyük değişiklikler Azra Kohen'in bu işi mahkemeye kadar taşımasına sebep oldu. Dizi yapımcıları, senaristleri ve yönetmenleri kitap okuyucusunun dikkatini çeken fakat dizi izleyicisine hitap edeceğini düşünmedikler bölümleri değiştiriyorlar. Azra Kohen ve diziyi izlemeden önce kitabı okuyanlar Fi'de bunu makul ölçüde yapılmadığını düşünüyor. İzlenilirlik uğruna orijinal hikayenin bozulduğu söyleniyor. Özellikle Azra Kohen'in yüzeysel bir hikâyeye dönüştü cümlesi kitaptaki karakter derinliklerinin ve olay akışındaki tutarlılıkların gözardı edildiğine işaret. Kitap uyarlamalarında ne yazık ki bu genel bir sorun. Uyarlamalar beklenenin de üstünde popüler olunca bu popülariteyi korumak için yazarın emeği, hikayenin özgünlüğü gibi önemli detaylar görmezden gelinebiliyor. Dünya çapında ses getirmiş birçok eserde de bunu görüyoruz. Yapımcılar ve yapım şirketleri, yazarların bu konudaki hassasiyetlerini gözardı ettiği sürece kitap uyarlamaları için telif almakta zorlanacaklar ya da hikayeyi değiştirme hakkı için daha yüksek paralar ödemek zorunda kalacaklar.